از زمان کشف اولین سیاره فراخورشیدی در سال ۱۹۹۲، تا امروز بیش از ۴۰۰۰ سیاره بیرون از منظومه‌شمسی ما و در کهکشان راه‌شیری کشف شده است. دانشمندان حدس می‌زنند که در کهکشان راه‌شیری ۴۰ میلیارد سیاره وجود داشته باشد. بنابراین مطمئنا در دیگر کهکشان‌ها نیز سیارات زیادی وجود دارند. سیاراتی که تا امروز رصد نشده‌اند. در این مقاله از مجله دلتا درباره احتمال کشف یک سیاره در کهکشان گرداب خواهید خواند.
کهکشان‌های دیگر به اندازه‌ای دور هستند که رصد سیاره‌ای که به دور ستاره‌ای درخشان می‌گردد بسیار سخت است. اما حالا روزان دی استفانو (Rosanne Di Stefano) و همکارانش از مرکز تحقیقات هاروارد-اسمیتسونیان اعلام کردند که برای اولین بار کاندید یک سیاره فراخورشیدی را در کهکشان گرداب کشف کرده‌اند. کهکشان گرداب یا M51 در صورت فلکی خرس بزرگ و فاصله ۲۳ میلیون سال نوری از ما قرار دارد.
با وجود فاصله بسیار زیاد، این کشف به این دلیل امکان‌پذیر شد که سیاره فراکهکشانی به دور یک سیستم دوتایی می‌چرخد که یکی از آن‌ها ستاره نوترونی یا سیاهچاله‌ای است که یک ستاره دیگر را می‌بلعد. فروریختن مواد ستاره‌ای به سمت سیاهچاله انرژی زیادی آزاد می‌کند و بنابراین این سیستم یکی از درخشان‌ترین منابع اشعه ایکس در کهکشان گرداب است. در واقع این درخشندگی اشعه ایکس یک میلیون بار بیشتر از درخشندگی خورشید در همه طول موج‌ها است.
در ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۲ سیاره‌ای به اندازه زحل در فاصله یک میلیارد کیلومتری از سیستم دوتایی و دقیقا از مقابل منبع اشعه ایکس عبور کرد. خوشبختانه در این زمان رصدخانه اشعه ایکس چاندرا کاهش درخشندگی منبع را رصد کرد. عبور این سیاره از مقابل منبع اشعه ایکس حدود سه ساعت طول کشید.
در آن زمان کسی متوجه چنین تغییر کوچکی در داده‌های چاندرا نشده بود. اما تیم دی استفانو نشانه وجود سیاره را رصد کردند. البته این کاهش نور می‌تواند دلیل دیگری همچون عبور یک ستاره کم نور یا کوتوله سفید داشته باشد. اما دانشمندان اعتقاد دارند که جرم M51-ULS-1b یک ستاره پیر همچون کوتوله سفید نیست.
این کشف با بررسی بخشی از داده‌های رصدخانه چاندرا بدست آمده است. بنابراین تیم تحقیقاتی در جستجوی کاندیدهای دیگر نیز هستند.
جرم M51-ULS-1b احتمالا اولین سیاره فراخورشیدی در کهکشانی دیگر است. اما بعید است که آخرین کشف باشد.
بیشتر بخوانید: محیط و گوناگونی زیستی زمین در خطر نابودی است. در سال ۲۰۱۰، بسیاری از کشورها متعهد شدند از زمین حفاظت کنند؛ اما در این راه ناکام بودند. در مقاله «ناکامی در حفظ سلامت زمین» درباره خطرات پیش‌روی محیط زیست زمین بخوانید.
