وصول چک از طریق اجرای ثبت، مزایا و معایب آن

چک یکی از اسناد مهم و پرکاربرد برای انجام معاملات روزمره بسیاری از افراد است که گاهی با عدم پرداخت مواجه می‌شود. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی مراحل وصول چک از طریق اجرای ثبت می‌پردازیم.

مراحل وصول چک از طریق اجرای ثبت

مطابق ماده ۲ قانون صدور چک، شرط اولیه و اساسی وصول چک به شیوه ثبتی، این است که چک باید از یکی از بانک‌های مجاز کشور صادر شده باشد؛ یعنی تنها چک‌هایی را می‌توان به شیوه ثبتی استرداد کرد که وجه چک توسط بانک پرداخت شود؛ نه موسسات مالی اعتباری و صندوق‌های قرض‌الحسنه. در صورت وجود شرط مذکور، می‌توان به ادارات ثبتی مراجعه و تقاضا صدور اجراییه برای وصول چک کرد. به محض آن‌که برای چک اجراییه صادر شد، این اجراییه به بدهکار ابلاغ می‌شود و او را موظف می‌کند ظرف مدت ۱۰ روز نسبت به پرداخت مبلغ مندرج در چک، فراهم کردن ترتیبات پرداخت و یا معرفی اموال اقدام کند. در صورتی که صادر کننده ظرف مدت ۱۰ روز اقدامات لازم را انجام ندهد، دارنده چک می‌تواند تقاضا توقیف اموال صادرکننده چک را به اداره ثبت ارائه کند.

مزایای وصول چک از طریق اجرای ثبت

• این شیوه با توجه به حجم بالای پرونده‌ها در مراجع حقوقی و کیفری دادگستری، با سرعت بالاتری انجام می‌گیرد؛ چرا که صدور اجراییه از طریق اداره ثبت، تنها حدود ۴۸ ساعت زمان نیاز دارد
• به دلیل اینکه چک یک سند رسمی و لازم‌الاجراست، طلب ناشی از چک نیازی به اثبات ندارد و اداره ثبت بر خلاف مراجع دادگستری، هیچگونه رسیدگی انجام نداده و در مدتی کوتاه اقدام به صدور اجراییه می‌کند
• برای وصول چک از طریق اجرای ثبت، نیازی به پرداخت هزینه دادرسی نیست؛ بلکه هزینه بعد از وصول چک دریافت می‌شود؛ در حالی‌که در رسیدگی توسط مراجع دادگستری، ابتدا باید هزینه دادرسی پرداخت شود و سپس رسیدگی شروع می‌شود
• استرداد وجه چک از طریق اجرای ثبت محدودیت زمانی ۶ ماهه پیش‌بینی شده در روش شکایت کیفری از چک برگشتی را نخواهد داشت

معایب وصول چک از طریق اجرای ثبت

• وصول چک از طریق اجرای ثبت منوط به معرفی کردن اموالی از بدهکار به اداره ثبت است، در صورتی‌که طلبکار نتواند ظرف مدت یک سال اموالی از بدهکار را به اداره ثبت معرفی کند، هزینه اجراییه (معادل پنج درصد وجه چک) از خود او دریافت می‌شود.
• هزینه صدور اجراییه در این شیوه، نسبت به هزینه دادرسی دعوای حقوقی و کیفری بیشتر است؛ چرا که باید پنج درصد کل مبلغ چک را به عنوان هزینه صدور اجراییه پرداخت شود.
• توقیف اموال در شیوه ثبتی، پس از ابلاغ اجراییه به بدهکار آغاز می‌شود بنابراین ممکن است در این فاصله بدهکار اموال خود را به دیگران منتقل کند، اما با استفاده از شیوه حقوقی استرداد وجه چک، صدور قرار تامین خواسته برای جلوگیری از نقل و انتقال اموال توسط بدهکار، بدون اطلاع شخص بدهکار انجام می‌شود.
• اموال صادر کننده چک بی‌محل در صورتی توقیف می‌شود که این اموال جزء مستثنیات دین نباشند.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر انواع ضمانت‌های بانکی را مطالعه کنید.