سهام عدالت متوفی و تقسیم آن بین وراث

سهام عدالت متوفی

سهام عدالت یکی از دارایی‌های متوفی محسوب و از آن نظر که ماترک متوفی بعد از فوت ایشان به ورثه منتقل می‌شود، بنابراین این سهام نیز بعد از فوت مالک باید میان ورثه تقسیم شود. اما تقسیم این سهام بر چه اساسی انجام خواهد شد؟ از آنجا که سهام عدالت در زمره میراث متوفی است، بنابراین تقسیم آن نیز از قواعد ارث تبعیت خواهد کرد. در این نوشتار از مجله دلتا درباره چگونگی تقسیم سهام عدالت متوفی به وراث توضیح و به چند سوال در مورد آن پاسخ داده شده است.

سهام عدالت برای وراث

طبق قواعد ارث، وارث به سه طبقه تقسیم خواهند شد و هر کدام از این طبقات مانع از ارث بردن طبقه بعدی خواهند شد، در واقع این طبقات ارث به ترتیب بر یکدیگر ارجحیت دارند. ابتدا لازم است طبقات ارث را مختصرا توضیح دهیم:

•  طبقه اول: پدر و مادر، اولاد (فرزندان) و اولاد اولاد (نوه ها)
• طبقه دوم: اجداد، برادر و خواهر و اولاد آنها
• طبقه سوم: عمه‌ها، عموها، خاله‌ها، دایی‌ها و فرزندان آنها

این طبقات به ترتیب ارث خواهند برد به این معنا که در صورتی که متوفی پدر، مادر و فرزند داشته باشد، دیگر خواهر و برادر و وراث سایر طبقات ارث نخواهند برد. هر یک از این وراث می‌توانند وراث سایر طبقات را از سهم الارث و سهام عدالت محروم کنند.

زن و شوهر جزو طبقات ارث محسوب نمی‌شوند و با تمام طبقات ارث خواهند برد. پس زن و شوهر با تمام طبقات به اندازه سهمشان از سهام عدالت ارث می برند‌.

سهم الارث طبقه اول

پدر و مادر، هر کدام یک ششم از کل سهم الارث و سهام عدالت را خواهند برد. در صورتی که متوفی صاحب فرزند باشد، یک هشتم سهام عدالت به زن یا زنان متوفی متعلق است و در غیر این صورت سهم آنها یک چهارم خواهد بود.

شوهر متوفی یک چهارم سهام عدالت را در حالتی که متوفی فرزندی داشته باشد به ارث می‌برد و در غیر این صورت سهم او یک دوم از سهم‌الارث خواهد بود.

فرزندان از باقی مانده سهام و ماترک ، به نسبت دو به یک اگر دختر و پسر باشند، ارث می‌برند، به این معنا که دختران نصف پسران سهم دارند. اگر تمام آن‌ها دختر یا پسر باشند، میزان سهام آن ها یکسان خواهد بود. نوه‌ها ارث پدر یا مادر خود را خواهند برد، این در صورتی است که پدر یا مادر آن‌ها در زمان فوت متوفی در قید حیات بوده و قبل از تقسیم اموال و سهام عدالت از دنیا رفته باشد.

نوه‌ای که فرزند دختر متوفی محسوب می‌شود، چه پسر باشد و چه دختر، سهم مادر خود را به ارث برده و نوه‌ای که فرزند پسر متوفی محسوب می‌شود، در صورتی که پسر باشد یا دختر‌، سهم پدر خود را از سهم الارث خواهد برد.

از کجا متوجه شویم که شخص متوفی مشمول سهام عدالت بوده است؟

وراث قانونی می توانند جهت اطلاع از وضعیت سهام عدالت متوفیان به نشانی اینترنتی samanese.ir مراجعه و با وارد کردن اطلاعات هویتی متوفی از مشمول بودن وی کسب اطلاع نمایند.

آیا مراجعه وراث قانونی به دفاتر پیشخوان خدمات الکترونیک دارای یک مهلت مشخصی (سقف زمانی) است؟

خیر. هنوز سقفی تعیین نشده است اما بهتر است که تمامی ذینفعان (وراث قانونی) در اسرع وقت به دفاتر مراجعه و خدمات لازم را اخذ کنند.

چه مدارکی برای ارائه به دفاتر پیشخوان خدمات الکترونیک دولت جهت تقسیم سهام عدالت متوفیان لازم است؟

الف- کدملی و تاریخ تولد متوفی

ب- اصل کارت ملی وراث قانونی

پ- اصل گواهی حصر وراثت شخص متوفی

ت- شماره شبای بانکی وراث

ث- نشانی و کدپستی محل اقامت یکی از وراث

تکلیف وراث پس از حضور در دفاتر منتخب پیشخوان خدمات الکترونیک دولت و انجام کار و تقسیم سهام چیست؟

وراث تکلیف دیگری ندارند و به عنوان سهامدار سهام عدالت می‌توانند از منافع سهام و سود آن که به حساب آنان واریز می‌شود، برخوردار شوند و صرفا به اطلاعیه‌های بعدی سازمان خصوصی سازی در خصوص سهام عدالت توجه نمایند.