مشهد از آن شهرهایی است که به هر سویش نگاه کنی جاذبه‌های تاریخی و مذهبی دیدنی خواهی یافت. در شهر مشهد، کم نیست مکان‌هایی که بازدید از آن بر هر توریست و به طور خاص گردشگر ایرانی واجب است. یکی از این مکان‌ها آرامگاه فردوسی در توس است. تاریخچه جالب و طولانی آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی سبب شده تا بازدید از این آرامگاه بدون شک از آن کارهایی باشد که باید در سفر به مشهد انجام دهیم. صفحه گردشگری امروز می‌خواهد اندکی از زوایای این مقصد تاریخ گردی برایتان بگوید. پس با مجله دلتا همراه شوید.
آرامگاه فردوسی
در فاصله ۲۰ کیلومتری شهر مشهد و در شهر توس، در باغی زیبا، مشابه جایگاه ابدی کوروش، آرامگاه فردوسی ساخته شده است. بنایی با الهام از معماری دوره هخامنشی. ۹۰۰ متری است و از ستون، سنگ و کاشی با استفاده از عناصر تزیینی هخامنشی در ستون‌ها و سر ستون‌ها بنا شده است و بر روی ۴ ضلع این آرامگاه نیز اشعاری از این شاعر حکیم نگاشته شده.
بنای اولیه این آرامگاه در روزگار فرمانروایی غازان خان، پادشاه ایلخانی ساخته شد؛ ساختمانی در محل دفن فردوسی. اما ساخت و ساز به پایان نرسید و بنا تا حدود نیمه سده هشتم هجری قمری به همان صورت رها شد.
عبیدالله خان ازبک در جریان یورش‌ها به خراسان به خاطر مخالفت با مذهب شیعه، دستور ویرانی آرامگاه فردوسی را صادر کرد. بارها این آرامگاه مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت تا در نهایت با طرحی از کریم طاهرزاده بهزاد، با سقفی پلکانی و یک سنگ مرمر نفیس بر روی مقبره یک ایوان ۴۰ متری که بنا را احاطه می‌کرد و سقف آن مزین به کاشی‌های معرق و مقرنس بود، بنا گشت. پس از ۱۸ ماه تلاش برای افتتاح در جشن هزاره فردوسی در سال ۱۳۱۳ آماده شد.
هوشنگ سیحون بر پایه طرحی از کریم طاهرزاده این بنا را طراحی و بازسازی کرد. ساخت این آرامگاه در سال ۱۳۴۳ به دستور انجمن آثار ملی آغاز شد و در سال ۱۳۴۷ پایان یافت.
داخل آرامگاه فردوسی
با الهام از معماری اشکانی داخل آرامگاه فردوسی را ساختند. ۲۰ ستون مرمری در پایین بنا و ۸ ستون در بخش فوقانی قرار گرفته است. در واقع آنجا همه چیز را از آرامگاه کوروش بزرگ در پاسارگاد در ذهن تداعی می‌کند.
- سنگ قبر فردوسی
سنگ قبر آرامگاه از جنس مرمر به ابعاد ۱ در ۱.۵ متر و ارتفاع ۰.۵ متر در مرکز یک سکوی مرمری قرار داده شده و حاشیه تزیینی دارد. متنی با خط نستعلیق روی آن نوشته شده است.
به نام خداوند جان و خرد. این مکان فرخنده، آرامگاه استاد گویندگان فارسی‌زبان و سراینده داستان‌های ملی ایران، حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی است که سخنان او زنده‌کننده کشور ایران و مزار او در دل مردم این سرزمین جاویدان است. تاریخ تولد: ۳۲۹ق – تاریخ وفات: ۴۱۱ق – بنای آرامگاه : ۱۳۵۳ق - تالار
یک تالار مربع شکل از جنس سنگ مرمر با تزیینات داخلی کاشی و گچ بری با چهار ستون بلند و دو سرستون بزرگ در چهارگوشه آن برای آرامگاه ساخته شده است. هر دیوار یک جفت ستون مشابه ولی کوتاه‌تر دارد و تصویر مردی بالدار (فروهر) در بالای ضلع جنوبی بنای اصلی نیز به چشم می‌خورد. - محوطه پلکانی
این قسمت فضایی پلکانی و پوشیده از سنگ مرمر دارد که اتاقی روی آن قرار گرفته و تعداد زیادی از اشعار فردوسی روی دیوار آن حک شده است.
کتابخانه و موزه فردوسی
در واقع این آرامگاه مجموعه‌ایست به همراه کتابخانه و یک موزه به نام موزه توس یا فردوسی. ۴ بخش دارد که در آن‌ها آثاری از کاوش‌های باستان شناسی، وسایل رزمی و حماسی که در شاهنامه بسیار به آن‌ها اشاره شده است، اشیای باستانی متعلق به زمان فردوسی در قرن ۴ و ۵ هجری و برخی اشیاء اهدایی و آثار نقاشی به نمایش در آمده است.
کتابخانه فردوسی، در ابتدا بیشتر کاربری تشریفاتی داشت و اتاق ضلع شرقی آن به تالار پذیرایی آرامگاه اختصاص یافته بود. فرش نفیسی به مساحت ۳۷ متر مربع از کارخانه صابر مشهد هم آنجا پهن شده بود. در کنار اتاق کتابخانه‌ای با ۹۰۰۰ جلد کتاب قرار داشت که پس از بازسازی آرامگاه، به دلیل محدودیت فضای ساختمان، فضایی دو طبقه به آن افزوده شد.
در سال ۱۳۹۲ با اهدای حدود ۵۰۰۰ جلد کتاب به این کتابخانه، شرایط برای ایجاد کتابخانه‌ای با محوریت شخصیت حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاهنامه و منطقه تاریخی طوس همزمان با ۲۵ اردیبهشت ماه ۱۳۹۳ در روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی افتتاح شد.
مهدی اخوان ثالث
محل دفن مهدی اخوان ثالث، شاعر پرآوازه و موسیقی پژوه ایرانی، در محوطه آرامگاه فردوسی، در بخش غربی مجموعه آرامگاه فردوسی و در ضلع جنوبی موزه قرار دارد. تندیس نیم تنه وی در کنار آن نصب شده و هر سال در روز چهارم شهریور خانواده و دوست‌دارانش برای برگزاری مراسم به این مکان می‌آیند.
مجسمه یادبود فردوسی
مجسمه مشهور فردوسی توسط ابوالحسن صدیقی، هنرمند ایرانی، در ایتالیا ساخته و به این آرامگاه آورده شده است.امروزه در قسمت تالار آرامگاه هم می‌توانید تندیس‌هایی که توسط فریدون صدیقی، پسر ابولحسن صدیقی از داستان‌های شاهنامه ساخت شده‌اند را ببینید.
آرامگاه فردوسی ساعت بازدید
زمان بازدید: همه روزه نیمه اول سال از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۷:۰۰و نیمه دوم آن از ۸:۰۰ تا ۱۶:۳۰
قیمت بلیط آرامگاه فردوسی
کمتر پیش می‌آید که هزینه ورودی به آرامگاه فردوسی در فصول پر بازدید تغییر کند و معمولاً ثابت است.
هزینه ورودی: ۵۰۰۰ تا ۸۰۰۰ تومان برای اتباع ایرانی و ۵۰۰۰۰ تومان برای اتباع خارجی است.
آرامگاه فردوسی کجاست؟
آدرس: توس، انتهای بلوار بهارستان
سواری شخصی: از شهر مشهد به سمت قوچان بروید و در سه راهی فردوسی به سمت راست بپیچید تا چند کیلومتر جلوتر به بلوار بهارستان برسید. در انتهای بلوار آرامگاه حکیم فردوسی واقع شده است.
وسایل نقلیه عمومی: می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی هم استفاده کنید. به پایانه فردوسی در مشهد بروید و سوار اتوبوس‌های خط ۲۰۲ شده و ظرف مدت ۴۵ دقیقه به آرامگاه برسید.
