مجازات توهین و فحاشی

در جامعه کنونی که آستانه تحمل مردم پایین آمده و به ‌سرعت عصبانی می‎شوند، کوچک‌ترین کلمه‌ای ممکن است مصداق توهین قلمداد شود و فرد با استناد به چنین ادعایی بخواهد اعاده حیثیت کند و فرد توهین‌کننده را مورد پیگرد قانونی و حقوقی قرار دهد. با استناد به مواد قانونی می‎توان در نظر داشت که شاید بسیاری از رفتارهایی که روزانه روی می‌دهد، مصداق توهین محسوب شوند و با آگاهی به مجازات‎های منظور شده در قانون می‌توان فرد توهین کننده را مورد پیگرد قانونی قرار داد. در مجله دلتا  به بررسی جرم توهین و فحاشی از منظر قانون مجازات اسلامی پرداخته شده است.

جرم توهین در اصطلاح حقوقی

توهین در معنای خاص آن عبارت است از نسبت دادن مورد اهانت‎آمیز اعم از دروغ یا راست به دیگران، به هر وسیله و طریقی که ممکن باشد یا انجام دادن هر فعل یا ترک فعل که از نظر عرف و عادت موجب کسر شأن یا تحقیر شدن طرف می‎شود.

مجازات توهین در قانون

همانطور که قانون در برابر وارد کردن جرائم جسمانی به اشخاص مجازات هایی را در نظر می گیرد، جرائم علیه اشخاص و شرافت افراد نیز به همین صورت است. این جرائم می‎تواند آسیب روحی و روانی‌ برای فرد در پی داشته باشد که در بسیاری از موارد مداوا و درمان آن بسیار سخت‌‌تر از صدمات و ضررهای مالی و جسمی است.
به موجب قانون، شخص در صورت توهین به افراد از قبیل فحاشی و به کار بردن الفاظ رکیک، به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا ۵۰ هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.
فحاشی یک جرم عمدی است و ارتکاب غیرعمد آن در حقوق جزا شناخته شده نیست. یعنی مرتکب باید « تعمد در ارتکاب رفتار تحقیر‎آمیز نسبت به دیگری» داشته باشد. در واقع در اینجا به دو مورد می‎توان اشاره کرد:
۱. مرتکب در ارتکاب عمل خود تعمد و قصد داشته باشد. یعنی در حالت خواب و هیپنوتیزم و مستی نباشد و کلاً بدون اراده مرتکب صورت نگیرد.
۲. مرتکب از ناپسند بودن رفتار خود اطلاع داشته باشد. برای مثال برخی تفاوت‌های فرهنگی یا زبانی باعث عدم‌ اطلاع و آگاهی وی نباشد.

علنی بودن توهین

جز در مواردی که در قانون به آن‎ها اشاره شده است، علنی بودن توهین شرط تحقق آن محسوب نمی‌شود. در واقع اگر هم کسی در یک مکان خصوصی و بدون حضور شاهد به دیگری توهین کند مرتکب جرم می‌شود، حتی حضور شخص مخاطب توهین هم شرط تحقق نیست.
ممکن است شخصی به کسی که در میان جمعی حضور ندارد توهین کند. منظور از حضور، حضور فیزیکی نیست. همین که شخص مخاطب، مثلاً از طریق تلفن، الفاظ توهین‎آمیز را می‌شنود یا از طریق ارتباط اینترنتی حرکات توهین‎آمیز را مشاهده کند کفایت می‌‌کند.
برای وقوع جرم توهین نیاز به عمل خاصی مثلا آزار دادن شخص نیست و به محض اینکه به کسی اهانت شود جرم توهین اتفاق می‎افتد. به عبارتی اگر مخاطب روحیه بالایی هم داشته باشد، و حتی اگر عملاً از توهین ناراحت نشود باز هم مجازات فحاشی، به صرف ناپسند بودن رفتار مرتکب از نظر عرف، محقق شده است.
گاهی ممکن است گفتار و رفتار توهین‎آمیز کسی نسبت به دیگری به‌ گونه‌ای باشد که به جای آنکه صرفاً موجب تحریف شخصیت و تحقیر او شود ارتکاب عمل مجرمانه‌ای را به‌ طور صریح به وی نسبت دهد. این نوع گفتار و رفتار موجب تشدید مجازات مرتکب خواهد شد.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی بیشتر با مجازات افترا زدن به دیگران “مجازات افترا و تهمت” را مطالعه کنید.