نحوه رسیدگی به تخلفات انتظامی و جرائم پزشکان

نحوه رسیدگی به تخلفات انتظامی و جرائم پزشکان به چه صورت است؟

آیا امضای بیمار و موافقت او برای  اعمال جراحی به معنی سلب مسئولیت پزشک است؟

در کنار اخبار مرتبط با پیشرفت‌های پزشکی و نوآوری‌های جدید این عرصه، اخبار مرتبط با تخلفات و جرایم پزشکی هم از آن گونه مطالبی هستند که ذهن افکار عمومی را به خود مشغول داشته است.

به گزارش مجله پیام دلتا، ماده ۳۲۲ قانون مجازات اسلامی، در خصوص خساراتی است که ممکن است از عدم توانایی یا اشتباه پزشک به بیمار وارد شود و به مفهوم این نیست که پزشک مسئولیت کیفری ندارد. اگر پزشک قبل از عمل و یا هر معالجه‌ای از بیمار امضاء برائت بگیرد ولی احتیاط لازم را بکار نبرد و کار خود را به درستی انجام ندهد،در اینجا پزشک مسئولیت کیفری دارد و اعمال او قابل تعقیب کیفری است.

نحوه رسیدگی به تخلفات انتظامی و جرائم پزشکان

به تخلفات انتظامی در سازمان نظام پزشکی و به جرایم در دادسرا و دادگاه های کیفری رسیدگی می شود و رسیدگی هر یک از آنها مانع رسیدگی دیگری نیست و چنانچه عمل پزشک متضمن تخلف انتظامی و جرم باشد، هر یک از مراجع انتظامی و مراجع قضایی مطابق صلاحیت های خود مکلف به رسیدگی هستند.

در جرایم پزشکی،مرجع رسیدگی به شکایت‌های مردم، مراجع قضایی اعم از دادسرا و دادگاه‌های کیفری است. البته در این مورد به لحاظ تخصصی بودن موضوع، از نظرات کارشناسی سازمان پزشکی قانونی و سازمان نظام پزشکی استفاده می‌شود. ولی تعیین تقصیر و یا قصور کادر پزشکی و یا بی گناهی آنان در نهایت بر عهده قاضی صادر کننده حکم است. چنانچه تخلف پزشکان و کادر پزشکی منجر به قتل یا ضرب و جرح و نقص عضو اعم از عمدی یا غیرعمدی و سقط‌جنین بر خلاف ضوابط قوانین باشد،برای مرتکب مجازات‌هایی مانند حبس و جزای نقدی و پرداخت دیه و حتی محرومیت از اشتغال به حرفه پزشکی را در بر خواهد داشت.

رسیدگی به جرائم پزشکان در استان‌ ها

در برخی مراکز استان‌ها نیز شعبه خاصی از دادگاه‌های عمومی و انقلاب، به شکایت‌های مردم در خصوص قصور پزشکان رسیدگی می‌کنند؛ البته باید گفت که مرجع رسیدگی به قصور و تخلفات و جرائم پزشکان، دادسرا‌های انتظامی و هیأت‌های بدوی، تجدیدنظر و عالی انتظامی سازمان نظام پزشکی است.

٣ نکته مهم:

اگر پزشک عمومی مبادرت به جراحی زیبایی کند، چه مجازاتی در انتظار او خواهد بود؟

پزشکان عمومی برای مداوای بیماران، اقداماتی از قبیل برداشتن خال و زگیل و میخچه، تخلیه ابسه به روش جراحی، برداشت چربی زیر پوست و مواردی از این قبیل را می‌توانند انجام دهند. ولی حق انجام عمل جراحی بالاتر را ندارند و در صورت اقدام به این امر، عمل ایشان تخلف انتظامی محسوب می‌شود و در صورت منتهی شدن به فوت یا نقص عضو و سایر خسارات بیمار، اقدام پزشک جرم محسوب می شود و با مجازات‌های کیفری و جبران خسارت نیز روبرو خواهد شد.

سوءاستفاده از مقام و موقعیت شغلی

سوءاستفاده از مقام و موقعیت شغلی شامل مواردی از قبیل ارجاع بیماران از بیمارستان‌های دولتی به بخش خصوصی یا گرفتن زیر میزی و حق‌العمل‌های آنچنانی برخلاف ضوابط قانونی است.البته اگر منظور از سوءاستفاده جعل عنوان باشد، مثلا پزشک عمومی خود را متخصص مغز و اعصاب معرفی کند، این عمل می تواند تحت عنوان جعل عنوان، جرم هم تلقی شود.

اگر جراحی منجر به فوت بیمار شود، آیا پزشک مسوولیتی دارد؟

مسوولیت انتظامی یا کیفری جراح در صورتی است که اولا در انجام عمل جراحی تقصیر یا قصوری از ناحیه وی صورت گرفته باشد و ثانیا بین تقصیر یا قصور وی و مرگ بیمار رابطه علیت و سببیت برقرار باشد. به این معنی که اگر کوتاهی و تخلف پزشک جراح نبود، بیمار فوت نمی‌شد. نکته حائز اهمیت در این رابطه اینکه گاهی علل و عوامل متعددی در فوت بیمار تأثیر گذارند و تنها یک علت را نمی‌توان مقصر دانست. مثلا کوتاهی کادر اتاق عمل، عفونی بودن محیط اتاق عمل، استرلیزه نبودن وسایل جراحی و تزریق دوز نامناسب داروی بیهوشی و مسایلی از این قبیل که در این صورت تمام عواملی که در مرگ بیمار قصور کرده اند مقصر بوده و پرداخت دیه متوفی به میزان تقصیر عوامل دخیل دراین امر، بین آنها تقسیم خواهد شد.