پشت‌‎نویسی سفته

عبارت «حواله کرد» در سفته به شخص این اختیار را مى‌دهد که سفته را به دیگرى واگذار کند. البته اگر عبارت حواله کرد نیز وجود نداشته باشد، دارنده‌سفته مى‎تواند با پشت‌ نویسی سفته آن را به شخص دیگرى انتقال دهد. در مجله دلتا به بررسی شرایط و مسئولیت حقوقی ظهرنویس و امضا پشت سفته می‌پردازیم.

ظهرنویسی به چه معناست؟

ظهرنویسی به این معنی است که دارنده سفته مطالبى را که در برگیرنده هدف او از دریافت یا انتقال سفته است، در پشت آن نوشته و امضا می‎کند. پس ظهرنویسى براى انتقال سفته به دیگرى یا وصول وجه آن است.

اگر ظهرنویسى براى انتقال باشد، دارنده جدید سفته داراى کلیه حقوق و مزایایى مى‎شود که به آن سند تعلق دارد. انتقال سفته با امضاى دارنده آن انجام می‎شود. دارنده سفته مى‎تواند براى وصول وجه آن به دیگرى وکالت داده تا این عمل را براى او انجام دهد.

اصولا پشت‎نویسى سفته براى انتقال است، اما اگر براى وکالت در وصول باشد، باید این موضوع در پشت سفته تصریح شود و به امضاى ظهرنویس برسد. در واقع کسى که با ظهرنویسى در دریافت وجه سفته وکالت مى‎گیرد، مانند دارنده سفته حق اقامه دعوى را نیز خواهد داشت.

امضاهای متعدد پشت سفته

اگر سفته با پشت نویسى‌‌هاى متعدد به اشخاص مختلف منتقل شود، در این حالت دارنده سفته براى مطالبه وجه آن، به چه کسى مى‎تواند رجوع کند و به عبارت دیگر چه کسى مسئولیت پرداخت وجه سفته را دارد؟

در پاسخ به این سوال باید گفت؛ کسى که سفته را امضا و کسانی که پشت سفته را امضاء کرده‌اند، در مقابل دارنده آن، مسئولیت تضامنى دارند. یعنى دارنده سفته در صورت عدم پرداخت و واخواست، مى‎تواند به هر کدام از آن‎ها که بخواهد به (صورت منفرد) یا به دو یا چند یا تمام آن‎ها (به صورت جمعى) مراجعه کند.

 هر یک از پشت‌نویس‌ها نسبت به صادرکننده سفته و پشت‌نویس‌هاى قبل از خود حق رجوع دارد؛ بنابراین صادرکننده به علاوه ظهرنویس‌ها همگى مسئول پرداخت وجه سفته خواهند بود.

پشت‌ نویسی سفته برای ضمانت

پرداخت وجه سفته را مى‌توان ضمانت کرد. این ضمانت ممکن است در خصوص صادرکننده یا ظهرنویس‌ها صورت گیرد. در این صورت کسی که ضمانت صادرکننده یا ظهرنویس را کرده، فقط مسئولیت تضامنى کسی را دارد که از او ضمانت کرده است.

حقوق و وظایف دارنده‌ سفته

براى آن که دارنده‌ای که سفته از طریق پشت‌نویسی به او انتقال داده شده است بتواند از مزایاى قانونى آن برخوردار شود، باید نکات زیر را رعایت کند:

۱. دارنده‌سفته باید در سررسید، سفته را مطالبه کند. اگر وجه سفته پرداخت شد، مساله‌اى پیش نمى‎آید ولى در صورت عدم پرداخت، دارنده سند باید ظرف ۱۰ روز از تاریخ سر رسید، سفته را واخواست کند. شایان ذکر است که اگر روز دهم تعطیل باشد، روز بعد از آن عمل واخواست انجام خواهد شد. همچنین، اگر مبلغ سفته زیر بیست میلیون تومان باشد، دارنده سفته باید به شورای حل اختلاف مراجعه کند.

۲. براى استفاده از مسوولیت تضامنى ظهرنویس‌ها، دارنده سفته باید ظرف یک سال از تاریخ واخواست، دادخواست خود را به دادگاه ارائه دهد. اگر دارنده سفته به این وظیفه قانونى عمل نکند، دعوى او علیه ظهرنویس‌ها پذیرفته نمى‌شود.

۳. دارنده سفته‌اى که واخواست شده و در موعد مقرر اقامه دعوى کرده، مى‎تواند از دادگاه بخواهد که اموال طرف دعوى را قبل از رسیدگى و صدور حکم به نفع او توقیف کند. در این حالت پس از صدور حکم، دارنده سفته در وصول طلبش از مال توقیف شده، بر سایرین تقدم دارد. دادگاه نیز به محض تقاضاى دارنده سفته، ممکن است معادل وجه آن از اموال طرف مقابل به عنوان تامین توقیف کند.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی بیشتر با ظهرنویسی چک “پشت نویسی چک و نکات حقوقی آن” را مطالعه کنید.