گواهی انحصار وراثت ، مراحل دریافت آن در سال ۹۸

همین که فردی فوت می‌کند، از لحظه مرگ او، هیچکس اجازه دخل و تصرف در اموالش را ندارد تا این‎که هزینه‌های کفن و دفن و بدهی‌ها و دیون متوفی پرداخت شود و سپس اگر چیزی باقی ماند بین وراث تقسیم شود. تقسیم اموال بین وراث هم مشروط به تعیین قطعی تعداد افرادی است که به عنوان ورثه باقی مانده‌اند و از این رو یکی از اقدامات مهم پس از فوت افراد، منحصر کردن وراث باقی مانده متوفی جهت ارث بردن از اموال او، از طریق دریافت گواهی انحصار وراثت است.

گواهی انحصار وراثت:

انحصار وراثت اولین مرحله برای تعیین تکلیف در خصوص اموال و میراث افراد بعد از فوت آن‎ها است. انحصار وراثت به معنی تعیین تعداد افرادی که از متوفی ارث می‎برند و میزان سهم الارث هریک از وراث است. پس از بررسی و تائید وراث توسط مراجع دارای صلاحیت قانونی؛ رایی صادر می‎شود که به آن گواهی انحصار وراثت گفته می‎شود.

مراحل صدور گواهی انحصار وراثت:

پس از فوت متوفی مطابق با قانون ایران، موضوع و تاریخ فوت در سیستم الکترونیکی و یکپارچه اداره ثبت احوال کشور ثبت و پس از ابطال شناسنامه متوفی، گواهی فوت او صادر و به ورثه تحویل داده می‎شود. این گواهی یکی از مدارک لازم برای درخواست انحصار وراثت است.

مرجع صدور گواهی انحصار وراثت:

برای صدور این گواهی، یکی از وراث متوفی یا هر شخص که منفعتی در اموال متوفی دارد یا وکیل آن‎ها باید به شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت دائمی متوفی مراجعه و دادخواست صدور گواهی انحصار وراثت کنند. اما در خصوص دعاوی دیگری مثل دعوای اصل و نسب و وقف و تولیت و … باید به دادگاه های عمومی حقوقی دادخواست ارائه داد.

مدارک لازم جهت درخواست این گواهی:

• اصل گواهی فوت و کپی برابر اصل شده آن
• اصل شناسنامه و کارت ملی همه وراث متوفی همراه کپی برابر با اصل آن
• اسامی کلیه وراث باید در فرم مخصوصی که توسط دادگستری در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد، نوشته شود و توسط دو نفر از اشخاصی که وراث و متوفی را می‌شناسند، در یکی از دفاتر اسناد رسمی امضا شده و امضای ایشان نیز توسط دفاتر اسناد رسمی گواهی شود.
• وراث باید پس از فوت فرد، لیست کلیه اموال و دارایی‌های منقول و غیرمنقول متوفی را به اداره دارایی حوزه محل سکونت متوفی ارائه کرده و رسید آن را دریافت کنند و همراه با تقاضای گواهی انحصار وراثه به دادگاه تقدیم کنند.

( در این مرحله نیاز به پرداخت مالیات به اداره دارایی نیست.)

• تنظیم دادخواست به خواسته صدور گواهی انحصار وراثت بر روی فرم چاپی دادخواست

کلیه مدارک فوق به دفتر شورا ارائه و شورا پس از ملاحظه اسناد و مدارک با هزینه متقاضی، موضوع را یک نوبت در یکی از روزنامه‎های محلی آگهی می‎کنند. بعد از یک ماه از تاریخ انتشار آگهی (در صورتی‎که هیچ معترضی نداشته باشد) بدون دعوت از وراث و بدون تشکیل جلسه رسیدگی گواهی انحصار وراثت که در آن:

مشخصات متوفی
تعداد ورثه
مشخصات وراث
نسبت وراث با متوفی
سهم هر یک از ورثه از اموال متوفی

به طور دقیق مشخص شده است را صادر و به متقاضی تحویل می‎دهد.

شایان ذکر است درصورتی‌که پس از انتشار آگهی در روزنامه، کسی به مفاد دادخواست اعتراض داشته باشد، باید اعتراض خود را تقدیم شورا کرده و شورا جلسه‌ای را جهت رسیدگی تعیین می‎کند و به متقاضی و معترض ابلاغ کرده و پس از رسیدگی حکم مقتضی صادر می‎کند که قابل‌تجدید نظر نیز خواهد بود.