دلال ها تاجر هستند

دلالی زمانی رخ می‌دهد که طرفین نتوانسته باشند خودشان معامله را انجام دهند. دلال با معرفی و ارتباط دادن دو نفر که قصد انجام معامله دارند، به یکدیگر، شرایط و خصوصیات معامله را برای آنان تشریح کرده و سعی می‎کند با در نظر گرفتن منافع دو طرف، معامله را بین آن‎ها جاری کند.

تعریف دلالی:

دلال در لغت به معنای میانجی بین فروشنده و خریدار و کسی که با دریافت مبلغی معین، واسطه میان خریدار و فروشنده می‌شود، است. در اصطلاح حقوق تجارت نیز دلال، کسی است که با دریافت حق معینی، واسطه بین خریدار و فروشنده می‌شود.

به گزارش مجله دلتا، یک شخص می‌تواند در رشته‌های مختلف دلالی کند، اما باید برای هر یک از آنها، پروانه جداگانه داشته باشد. همچنین، دلال علاوه بر دلالی، شخصا می‌تواند تجارت کند و می‌تواند در معامله‌ای که به عنوان دلال انجام می‌دهد، خودش نیز سهیم بوده و سود ببرد.

قرارداد دلالی

قرارداد دلالی، عقدی جایز است یعنی دو طرف قرارداد می‌توانند آن را فسخ کنند. در صورت فسخ قرارداد، دلال نسبت به عملی که انجام داده یا به ترتیبی که در قرارداد قید شده است، مستحق اجرت و مخارجی که هزینه کرده، خواهد بود.

عمل دلال با انجام معامله خاتمه می‌یابد

دلال وقتی مستحق اجرت می‌شود که عمل دلالی را انجام داده باشد؛ بنابراین، در صورتی می‌تواند حق دلالی را مطالبه کند که معامله به راهنمایی یا وساطت او تمام شود.

در صورتی که معامله به رضایت طرفین یا به واسطه یکی از خیارات قانونی فسخ شود، حق مطالبه دلالی از دلال سلب نمی‌شود، مشروط بر اینکه فسخ معامله، مستند به او نباشد.

بنابراین، اگر معامله به راهنمایی یا وساطت دلال تمام شده باشد، دلال مستحق حق‌الزحمه خواهد بود، حتی اگر معامله بعدا فسخ شود.

مسئولیت‌ها و وظایف دلال :

طبق ماده ۳۳۷ قانون تجارت، دلال‎ها باید نهایت دقت و مهارت خود را در حفظ حقوق آمر به کار ببرند. به موجب ماده ۳۴۳ قانون تجارت، دلال ضامن اعتبار اشخاصی که برای آن‌ها دلالی می‌کند و ضامن اجرای معاملاتی که توسط او انجام می‌شود، نیست. بنابراین، جز معرفی طرفین معامله به یکدیگر وظیفه‌ای ندارد و جز با اجازه مخصوص نمی‌تواند نمایندگی یکی از طرفین را عهده‌دار باشد یا آن که طرف معامله قرار گیرد و به همین ترتیب، جز در مواردی که از یکی از طرفین ضمانت کرده باشد، دلال هیچ‌گونه تعهدی نسبت به اجرای معامله و حسن انجام تعهدات طرفین ندارد.

یکی دیگر از وظایف مهم دلال‎ها این است که باید هویت طرفین معامله را تصدیق کند و مسئول صحت این موضوع است. ماده ۳۴۲ قانون تجارت بیان می‎کند:

هر گاه معامله توسط دلال واقع و نوشته‌‎ها و اسنادی راجع به آن معامله بین طرفین توسط او رد و بدل شود، در صورتی که امضا راجع به اشخاصی باشد که توسط او معامله را انجام داده‌اند، دلال ضامن صحت و اعتبار امضا‌های نوشته‌جات و اسناد مزبور است.

• دلال باید در معامله بی‌طرف باشد و چنانچه دلالی را برای یک طرف انجام دهد یا اینکه از یکی از طرفین، اختیارات مخصوصی به او داده شده باشد، باید طرف دیگر معامله را مطلع سازد.

اصولا دلال نفعی در معامله‌ای که انجام می‌شود، ندارد، اما چون قانون تجارت دلال‎ها را در این خصوص منع نکرده است، گاهی اتفاق می‌افتد که دلال شخصا طرف معامله واقع شود، در این صورت موضوع دلالی از بین می‌رود و او نمی‌تواند با بی‌طرفی اقدام کند زیرا اگر طرف دیگر از این موضوع مطلع شود، دقت زیادتری در انجام معامله می‌کند.

• دلال، به دلیل اینکه تاجر محسوب می‌شود، مانند تمامی تجار، باید دارای دفاتر تجارتی قانونی که در ماده ۷ قانون تجارت تصریح شده است، باشد.
• دلال، موظف است دقت کند که معامله‌ای که انجام می‌گیرد، برخلاف قوانین و از قوانین موضوعه نباشد. همچنین، نمی‌تواند به اعتبار اینکه مسئول خصوصیات جنس مورد معامله نیست، واسطه چنین معامله‌ای شود.
• دلال، در خصوص جنس یا درباره اعتبار طرفین معامله مسئولیتی ندارد، اما می‌تواند ارزش جنس و اعتبار یکی از طرفین معامله یا اعتبار طرفین معامله را شخصا تضمین کند که در این صورت، دلال ضامن خواهد بود.