مطالبه طلب از متوفی

در بسیاری از موارد دیده یا شنیده‌ایم خانواده‌ای که به تازگی یکی از اعضای خود را از دست داده‌‌اند، با کسانی مواجه می‌‌‎شوند که ادعا می‌‎کنند فرد متوفی قبل از فوت به آنها بدهی داشته و این موضوع ممکن است مشکلاتی را برای بازماندگان ایجاد کند. برای جلوگیری از چنین مسایلی، توجه به برخی نکات، لازم و ضروری به نظر می‌‌رسد. در مجله دلتا موضوع دیون متوفی مورد بررسی قرار گرفته است.

بدهی متوفی به عهده کیست ؟

زمانی که فردی از دنیا می‎رود، باید دین و بدهی‎های وی از ماترک او (دارایی متوفی که به سبب فوت از مالکیتش خارج می‎‎شود ماترک می‌گویند) پرداخت شود. به عبارت دیگر، ترکه متوفی در اثر فوت به طور قهری به ورثه او منتقل می‌شود و حقوق طلبکاران متوفی بر ترکه تعلق می‌‌گیرد. در واقع وقتی انسانی فوت می‌کند، دیون و بدهی او چه بدهی که پرداختش مدت ندارد و اصطلاحا حال نامیده و باید فوراً پرداخت شود و چه موجل یعنی دینی که پرداختش مدت‌دار است، باید در اسرع وقت پرداخت شوند.

به عنوان مثال فردی به شخص دیگری دو میلیون تومان بدهی دارد که باید طی مدت معینی به فرد مورد نظر پرداخت کند، اما بدهکار چند ماه بعد از دریافت مبلغ فوت می‌کند. در اینصورت طلبکار می‌‌تواند بعد از فوت، طلب خود را از ترکه متوفی دریافت کند. مطابق قانون، ورثه ملزم نیستند غیر از ترکه چیزی به طلبکاران بدهند و اگر ترکه برای ادای تمام دیون کافی باشد میان تمام طلبکاران به نسبت طلب آنها تقسیم می‌شود، مگر اینکه ورثه ترکه را بدون شرط و به صورت مطلق قبول کرده باشند که در این صورت مسئول خواهند بود. در این فرض، ورثه تعهد ضمنی می‌‌کنند که تمامی دین‌ها و تعهدات متوفی را پرداخت کنند.

قبول یا رد ترکه به چه معناست؟

وراث باید بعد از فوت متوفی، تمامی ترکه را رد کرده و یا قبول یا رد خود را منوط به تحریر ترکه کنند. (تعیین مقدار ترکه و دیون متوفی را تحریر ترکه می‌نامند). زیرا در صورتیکه ترکه کفاف دیون متوفی را ندهد، طلبکاران می‌توانند به اموال شخصی وراث برای دریافت مطالبات خود رجوع کنند. به طور مثال هرگاه زوج فوت کند و پدر و مادر وی در قید حیات باشند و در هنگام فوت، اموالش ۵۰ میلیون تومان باشد و از طرف دیگر، مهریه همسرش نیز تعدادی سکه به ارزش ۲۰۰ میلیون تومان باشد، در صورتیکه پدر و مادر مرد، ترکه را به طور مطلق قبول یا پذیرش آن را منوط به تحریر ترکه کنند، همسر متوفی می‌تواند برای گرفتن مازاد بر ترکه، یعنی به میزان ۱۵۰ میلیون تومان باقیمانده به پدر و مادر شوهرش مراجعه کند.

آیا ورثه مسئول پرداخت بدهی های متوفی هستند؟

نکته‌ای که در خصوص دیون متوفی باید توجه داشت، این موضوع است که هر یک از وراث مسئول ادای تمام دیون متوفی به نسبت سهم خود خواهند بود و ملزم نیستند چیزی غیر از ترکه به طلبکاران بدهند. لازم به ذکر است که رد کردن ترکه نمی‌تواند متعلق به امری که وقوع آن روشن نیست یا مشروط به شرطی باشد. اما می‎توانند قبول یا رد ترکه را مشروط به تحریر ترکه کنند و پس از تحریر ترکه دیون و ترکه را مطابق صورت تحریر قبول یا رد کنند.

قبول ترکه توسط وراث ممکن است مطابق صورت تحریر ترکه (منظور تعیین مقدار ترکه و دیون متوفی است) صورت بگیرد یا به صورت مطلق، اما ورثه متوفی بدهکار، می‎توانند ترکه را واگذار یا رد کنند که به بستانکاران داده شود.
در این صورت هرگاه چیزی از اموال بماند، به وارث داده می‌شود. همچنین ورثه متوفی بدهکار می‌‎توانند تصفیه ترکه را از دادگاه بخواهند، که در این صورت بعد از تصفیه، باقی‎مانده ترکه بین وارث تقسیم خواهد شد و اگر ترکه برای بدهی متوفی کافی نبود، از ورثه چیزی گرفته نمی‌‎شود.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی بیشتر با شرایط وصول چک متوفی “چک فرد فوت شده قابل وصول است؟” را مطالعه کنید.