لرستان و قلعه فلک الافلاک

منتشر شده در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۸

زمان مطالعه: 3 دقیقه

وقتی از بالای قلعه به چشم‎انداز اطراف می‎نگرید، تسط کاملی به مناطق زیر پای خود دارید. گویی همه چیز تحت فرمان شمااست. و چیزی بالاتر از این فلک الافلاک نیست.

این تصویر یکی از دژهای سریال game of thrones “بازی تاج‎وتخت” نیست. لوکیشنِ هیچ سریال تاریخیِ دیگری هم نیست. قلعه‎ای‎است در همین ایران خودمان، همین نزدیکی، استان لرستان. قلعه فلک الافلاک. بر سردر آن حک شده “دژ شاپورخواست” با سرگذشتی دور و متغیر به لحاظ کاربری، که امروزه مقصد اصلی گردشگران در استان لرستان شده است.

سرگذشت قلعه

بر فراز تپه‎ای، نزدیک خرم آبادِ لرستان در دوران ساسانیان، دژی استوار گردید که شاید مقر فرمانروایی بود، نمی‎دانیم، اما در بیشتر بروشورها و معرفی‎نامه‎های دژ آمده است محلی برای نگهداری اسیران رومی و زندانی کردن آن‎ها بوده است. این قلعه از قرن چهارم هجری محل حکومت خاندانان مختلف و حاکمان لرستان شد و در دوران قاجار نام آن به فلک الافلاک تغییر کرد؛ تا دوران پهلوی که دوباره به عنوان پادگان نظامی تغییر کاربری داد.

امروزه فلک الافلاک به موزه تبدیل شده، و از آثار ارزشمندی نگهداری می‎کند. همچنین موزه مردم‎شناسی، باستان‎شناسی، مرکزی برای فروش محصولات سنتی- فرهنگی و همچنین چای‎خانه‎ای برای پذیرایی در این مجموعه تاریخی راه‎اندازی شده‎است.

سرشت قلعه

سرشت یعنی ذات، این قلعه فی‎نفسه و به طور ذاتی برای بازدید خلق شده است. در فلک الافلاک دو حیاط وجود دارد که اولی با ۴ برج در اطرافش خود‎نمایی می‎کند؛ دومی با تالارهای بزرگش در چهارسوی خود که به یکدیگر راه داشته و مکانی است که انسان‎های مومی را در قسمت موزه‎ها خواهید دید. در شمال اولین حیاط، حمام با چاهی کنار آن، واقع شده و جالب است بدانید تا اواخر دوره قاجار از این حمام استفاده می‎شده‎است.

سرنوشت قلعه

قلعه فلک الافلاک مساحت بزرگی دارد به اندازه‎ی جای دادن ۱۲ برج در دلش، که امروزه فقط ۸ عدد از آن‎ها سرپا ایستاده‎اند، و بقیه زیر باران و تابش مستقیم نور آفتاب و… از دست رفته‎اند. سیل اخیر نیز قسمتی از کوهپایه‎ای را که دیوار قلعه روی آن قرار داشت، شُست و با خود برد و تَرک‎هایی عظیم در آن دیوار ایجاد کرد. دیواری به بلندی بالغ بر ۲۰ متر، که نیاز به مرمت دارد. مانند پل کشکان از همین استان که یکی از پایه های آن در سیل فرو ریخت.

حرف آخر

وقتی وارد قلعه می‎شوید و از بالای آن به منطقه می‎نگرید، تسط کاملی به مناطق زیر پای خود دارید. گویی همه چیز تحت فرمان شمااست و چیزی بالاتر از این فلک الافلاک نیست.