شرق آلبانی و جنوب غربی جمهوری مقدونیه را مرزی کوهستانی که در میان آن دریاچه‌ای اسرارآمیز واقع شده از هم جدا می‌کند، نام این دریاچه، دریاچه اوهرید است.
دریاچه اوهرید
دریاچه اوهرید یا دریاچه اهرید یکی از عمیق‌ترین و قدیمی‌ترین دریاچه‌های اروپاست که از سال ۱۹۷۹ تا کنون در یونسکو به‌عنوان میراث جهانی به ثبت رسیده است. به تازگی در کف این دریاچه مرموز و عجیب بقایای یک روستای تاریخی توسط باستان‌شناسان آلبانیایی کشف شده است.
بقایای روستایی هشت‌هزارساله با رازهای سربه‌مهری که در کف این دریاچه اسرارآمیز برای سال‌های زیادی خفته بوده، به تازگی کشف شده است. عجیب‌ترین معما درباره این سکونتگاه هشت‌هزارساله غرق شده این است که ظاهرا اینجا یکی از اولین مکان‌های استقرار جوامع یکجانشین غیراروپایی بوده است. دژ مستحکمی که در زیر آب این سایت باستان‌شناسی عظیم را دربرگرفته، گویای حقایق بسیاری است.
دریاچه اوهرید حالا میزبان قدیمی‌ترین روستای اروپایی است که ظاهرا مردمان آن در کلبه‌های چوبی با پایه‌های چوبی روی آب زندگی می‌کردند.
باستان‌شناسان معتقدند قدمت سکونت در روستای مرموز کشف شده به شش هزار سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد. در شش هزار سال پیش در روستایی مرموز که به تازگی از دل دریاچه اوهرید بیرون کشیده شده است، حدود پانصد نفر زندگی می‌کرده‌اند که شاید سیلاب‌های فراوان سواحل آلبانی خانه‌های آنها را به اعماق دریا کشیده باشد.
باستان‌شناسان دانشگاه سوییس معتقدند قدمت این روستای مرموز از روستاهای پیش‌تر کشف شده در سواحل دریای مدیترانه و کوهستان‌های آلپ چند صدسال بیشتر است و به همین دلیل آن را در شمار یکی از قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های اروپایی می‌آورند.
تیمی متشکل از باستان‌شناسان سوییسی و آلبانیایی حدود چهار سال است که در اعماق دریاچه اوهرید به کاوش و حفاری مشغول‌اند. از آنجایی که تحقیق در اعماق دریاچه سخت و دشوار است، باستان‌شناسان در تلاش‌اند که بتوانند برخی از بقایای روستای هشت‌هزارساله را برای مطالعه به سطح خشکی بیاورند.
جالب اینجاست که هزاران تخته تیر مانند در اطراف این سکونتگاه یافت شده که باستان‌شناسان احتمال می‌دهند سنگرهای دفاعی ساکنان روستا بوده‌اند. این روش یک روش مرسوم دفاعی در دوران نوسنگی بوده و پیش‌تر در خانه‌های دریاچه‌ای دیگر نیز دیده شده است. از این تیرهای چوبی سپر مانند حدود صدهزار تا به خشکی منتقل شده که یک گنجینه ارزشمند به شمار می‌رود. قدمت دریاچه اوهرید حدود یک میلیون سال است و چنین کشف بزرگی در اعماق آن خود به‌تنهایی یکی از عجایب جهان باستان است.
جنس اکثر این سپرهای چوبی از درخت بلوط است. از تجزیه و تحلیل حلقه‌های درختان در خصوص شرایط آب‌وهوایی و محیطی آن دوره می‌توان اطلاعات مهمی به دست آورد. کشاورزی و دام‌پروری منبع امرارمعاش مردمان این روستای اسرارآمیز تازه کشف شده بوده است. دانه‌ها، گیاهان و استخوان‌های حیوانات در اعماق دریاچه اوهرید این دریاچه مرموز یک میلیون‌ساله یافت شده که برای کشف اسرار آنها دو دهه دیگر زمان نیاز است.
