پس گرفتن جهیزیه یکی از موضوعات حقوقی است که بسیاری از خانم‌ها پیرامون آن سؤال می‌کنند. در این مطلب از دلتا مگ می‌خواهیم به شما بگوییم در چه شرایطی پس گرفتن جهیزیه امکان‌پذیر است.
پس گرفتن جهیزیه
همان‌طور که بیان کردیم، لازمه شروع زندگی مشترک تهیه‌کردن وسایل و مایحتاج زندگی است که آن را قانون تکلیف مرد دانسته است. طبق قانون تهیه وسایل منزل جزو نفقه زن است و در رابطه این موضوع در ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی بیان شده است: نفقه شامل همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن می‌شود مثل مسکن، پوشاک، غذا، اثاثیه منزل و هزینه‌های درمان و حتی خادم، البته درصورتی‌که زن عادت به داشتن خادم داشته باشد یا به‌واسطه مریضی نیاز به آن داشته باشد. موارد ذکر شده در این ماده حصری نیست و به‌عنوان‌مثال ذکر شده است.
حالا باتوجه‌به گفته‌های ما، زن در بیشتر اوقات که اقدام به آوردن جهیزیه به منزل مرد می‌کند، باید بداند که مالک تام‌الاختیار آن وسایل است و هر زمان که بخواهد می‌تواند آن اجناس را پس بگیرد.
طبق قانون مدنی و قانون آیین دادرسی مدنی، هر زمان شخص بخواهد مالی را متعلق به خودش است را پس بگیرد و فرد دیگر از دادن آن مال امتناع کند، کسی که مدعی مالکیت آن مال است می‌تواند با ثبت‌کردن دادخواست استرداد اموال و اثبات مالکیت خود، اقدام به گرفتن آن‌ها کند.
باتوجه‌به اینکه جهاز یک مال است، بنابراین پس‌گرفتن جهاز نیز مستثنی از این قاعده نیست و قانون حاکم بر آن، قانون مدنی و تشریفات ثبت دادخواست قانون آیین دادرسی مدنی است.
روش‌های استرداد جهیزیه
- پس گرفتن جهیزیه با توافق طرفین: در این روش طرفین با توافق و بدون هیچ‌گونه اختلافی، اقدام به گرفتن جهیزیه می‌کنند و زن در این مورد هیچ احتیاجی به‌حکم و دستور دادگاه ندارد.
- پس‌گرفتن جهیزیه از طریق حکم دادگاه با استفاده از لیست سیاهه: لیست سیاه جهیزیه نوشته‌ای است که در آن تمام اقلامی که زن به‌عنوان جهیزیه تهیه کرده است در آن درج شده است و معمولاً داماد به همراه دو شاهد، آن را امضا می‌کنند. در این روش زن با استنادکردن به این سند عادی و پس از دادخواست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، مالکیت خود بر جهیزیه را اثبات می‌کند و با حکم قاضی اقدام به پس گرفتن جهیزیه می‌کند.
- پس‌گرفتن جهاز، از طریق حکم دادگاه، با استفاده از شهادت شهود یا امارات: زمانی که زن لیست سیاهه نداشته یا داماد به همراه شهود زیر آن سیاهه را امضا نکرده‌اند، زن می‌تواند بعد از ثبت دادخواست پس گرفتن جهیزیه، با استفاده از اماراتی نظیر فاکتورهای خرید یا با بردن شهودی به دادگاه، جهت شهادت مالکیت او بر جهیزیه، در صورت‌پذیرش امارات یا شهادت شهود توسط قاضی و حکم به استرداد، اقدام به پس‌گرفتن جهاز خود کند.
استرداد جهیزیه بدون داشتن سیاهه
زمانی که تهیه‌کردن جهیزیه بر عهده زن قرار می‌گیرد، بدون رودربایستی باید فاکتوری از لیست جهیزیه را تهیه کنید و در اختیار داماد قرار دهید تا همراه دو شاهد آن را امضا کنند.
این موضوع زمانی مورد اهمیت قرار می‌گیرد که بعد از چند سال زن تصمیم به جداشدن بگیرد. در این حالت با داشتن لیست سیاهه زن به‌راحتی می‌تواند با استناد به آن مالکیت خود را به اثبات برساند، هر چند بهتر است برای جلوگیری از هرگونه انکار این لیست در دفترخانه اسناد رسمی تنظیم شود و از مرد در امضا گرفته شود هر چند که کمتر مردی حاضر می‌شود اقدام به انجام چنین کاری بنماید.
اما زمانی که زن اقدام به تهیه لیست سیاهه نکرده باشد، اثبات مالکیت جهیزیه کار دشواری بوده و ممکن است مرد ادعا نماید که این وسایل منقول (اموالی که قابل نقل‌وانتقال است) به زن تعلق نداشته و منکر مالکیت زن وجه شود. زن در این شرایط می‌تواند از طریق راه‌های دیگری مالکیت خود را به اثبات برساند؛ اما خیلی دشوار!
برای مثال هنگام پس گرفتن جهیزیه می‌تواند به فاکتور وسایلی که خریداری کرده در صورت موجود بودن آن استناد کند که اکثر اوقات کم پیش می‌آید کسی فاکتور خرید خود را نگهداری نماید؛ اما باید بدانیم که فاکتور صرفاً فقط اماره‌ای در جهت اثبات ادعای زن بوده و ممکن است توسط قاضی هرگز مورد پذیرش واقع نگردد.
پیشنهاد مطالعه: آیا قانون تقسیم ارث دختر و پسر تغییر کرد؟
