آیا مهریه زن به ارث می‌رسد؟

به ارث رسیدن مهریه یکی از موضوعاتی است که در مورد آن سوال پرسیده می‌شود. طبق ماده ۹۴۰ قانون مدنی، هر کدام از زن و شوهر پس از مرگ، از آن‌ یکی ارث می‌برد. توارث نیز بین زن و شوهر وقتی برقرار می‌شود که رابطه زوجیت آن‌ها دائمی باشد. در ازدواج موقت، رابطه توارثی برقرار نمی‌گردد و زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی‌برند. همراه مجله دلتا باشید.

به ارث رسیدن مهریه

مهریه‌ بعد از فوت زن به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

وقتی زنی فوت می‌کند، تمام حقوق و مطالبات او به ورثه‌اش می‌رسد. از جمله حقوق زن، مهریه‌ اوست که در زمان حیاتش از شوهر نگرفته باشد. یکی از دلایل اهمیت این موضوع این است که پدر و مادر زن از مهریه‌ او ارث می‌برند. شوهر و فرزندان نیز جزو ورثه هستند و علاوه بر والدین زن، از مهریه ارث می‌برند.

به ارث رسیدن مهریه زن بدون فرزند

برای محاسبه مهریه زن فوت شده بدون فرزند، باید سهم شوهر از مبلغ مهر کسر شده و طبق سهم‌الارث پدر و مادر، به آنها پرداخت ‌شود. اگر در ایام زناشویی دخول انجام نشده باشد، زن و ورثه او مالک نصف مهریه و اگر دخول انجام شده باشد، مالک تمام مهریه او هستند.

مطالبه مهریه توسط وراث زوجه

اگر مردی فوت کند و مهریه همسر خود را پرداخت نکرده باشد، با توجه به این که مهریه طلب ممتاز محسوب می‌شود، پس از فوت مرد مهریه به زن پرداخت می‌شود.

اگر زنی فوت کند و مهریه‌اش را نگرفته باشد یا به شوهر نبخشیده باشد، شرایط به این صورت خواهد بود:

حق مطالبه مهریه همواره برای ذی­‌نفع آن وجود خواهد داشت، حتی اگر زوجه در قید حیات نباشد. یعنی با فوت زوجه، حق مطالبه مهریه مانند هر حق یا مال دیگری به وراث او منتقل می‌گردد.

وراث می‌توانند بعد از فوت زوجه و به قائم‌ مقامی از طرف او، مهریه متوفی را از  زوج مطالبه کنند و به هیچ دلیلی زوج نمی‌تواند از پرداخت مهریه زوجه متوفی خود به ورثه او، امتناع کند؛ زیرا دین ناشی از مهریه از جمله دیون ممتاز است.

حتی در صورت وجود دیون متعدد زوج، باز هم تادیه مهریه زوجه بر سایر دیون او مقدم است.

وراث زوجه برای مطالبه مهریه او، وراث زوجه دادخواستی تنظیم می‌کنند و به نسبت سهم‌الارث خود به طرفیت زوج، حقوق قانونی زوجه متوفی را مطالبه می‌کنند. ورثه زوجه باید مدارکی مثل گواهی انحصار وراثت و عقدنامه زوجه را نیز به دادگاه تقدیم کنند.

به ارث رسیدن مهریه زن به شوهر

شوهر نیز جزو ورثه زن به حساب می‌آید و از مهریه او ارث می‌برد. بنابراین اگر مهریه را پرداخته باشد، از همان ارث خواهد برد و اگر مهریه را نپرداخته باشد، به نسبتی که قانون مشخص کرده است مالک مهریه خواهد شد و دیگر آن مقدار را پرداخت نخواهد کرد. مثلا اگر تمام اموال زنی که فوت شده ۱۰۰ سکه بهار آزادی مهریه او باشد، درصورتی‌که زن دارای فرزند باشد، مرد یک چهارم یعنی ۲۵ سکه را به ارث برده و تنها ۷۵ سکه را باید به سایر وراث بپردازد. اما اگر زن فرزندی نداشته باشد، مرد یک دوم یعنی ۵۰ سکه را به ارث برده و باید ۵۰ سکه باقی را به سایر وراث پرداخت کند.

در چه صورت مهریه بعد از فوت زن قسطی پرداخت می‌شود؟

مهریه بعد از فوت زن نیز جزو دارایی‌های زوجه محسوب می‌شود و به ورثه می‌رسد. ورثه زن می‌توانند به نسبت سهم خود از این دارایی‌ها، آن را مطالبه کنند. شوهر نیز در صورت رابطه زوجیت ارث می‌برد. با توجه به اینکه پرداخت مهریه بعد از فوت زن، بستگی به توان مالی زوج دارد، اگر زوج توان پرداخت مهریه زن فوت‌ شده خود را نداشته یا توان مالی او ضعیف باشد و نتواند آن را یک‌جا پرداخت کند، می‌تواند درخواست اعسار بدهد و مهریه را تقسیط کند.

شرایط گرفتن مهریه بعد از فوت زن

اگر زن ورثه‌ای جز شوهر نداشته باشد، تمام اموال به او خواهد رسید. با توجه به این که مهریه بعد از فوت زن، مانند کلیه حقوق و مطالباتش به ورثه‌ وی می‌رسد و از جمله حقوق زن، مهریه اوست، اگر در زمان حیات مهریه خود را از شوهر نگرفته باشد، این حق به گردن مرد است و باید آن را به ورثه زن پرداخت کند.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب تنها در این شرایط زنان می‌توانند طلاق بگیرند را مطالعه کنید.