با انواع مهریه در قانون آشنا شوید

 به استناد ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی «به مجرد عقد زن مالک مهر است و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن انجام دهند.»

اگر مهریه وجه رایج باشد، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌گردد، محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر این که زوجین در حال اجرای عقد به نحو دیگری توافق کرده باشند.

برخلاف باور عموم مبنی بر اینکه فقط یک نوع مهریه وجود دارد اما در قانون برای مهریه انواع مختلفی نام بیان شده است. از رایج‌ترین انواع مهریه در حقوق ما می‌توان: مهرالمسمّی، مهرالمثل، مهرالمتعه و مهرالسنه را نام برد.

مهرالمسمّی یکی از انواع مهریه است. در قانون مدنی تعریفی از آن ارائه نشده است اما آن‌گونه که از فقه و مواد قانون مدنی در مورد مهریه بر می‌آید، می‌توان گفت مهرالمسمّی مال معین و مشخصی است که با توافق زن و شوهر تعیین می‌شود.

در واقع مهرالمسمّی همان مهری است که اکثر افراد به هنگام انعقاد عقد ازدواج درباره آن توافق می‌کنند. آن را در سند ازدواج ثبت می‌کنند. زوجین می‌توانند شخصی را تعیین کنند تا میزان مهریه را مشخص کند که اصطلاحا به آن داور گفته می‌شود.

ممکن است در زمان عقد دائم، طرفین مهریه و میزان آن را تعیین نکرده باشند. اما اینکه مهریه به موجب توافق طرفین در زمان انعقاد عقد تعیین نشده باشد، سبب نمی‌شود که زن حق خود را بابت مطالبه مهریه از دست بدهد و مستحق مهریه نباشد.

یکی از مهم‌ترین مواردی که مهرالمثل به زن تعلق می‌گیرد این است که مهریه تعیین نشده باشد و مرد بعد از وقوع رابطه زناشویی بخواهد همسر خود را طلاق بدهد که در این صورت مهریه براساس شرافت، اوضاع و احوال زوجه مشخص می‌گردد.

مهرالسنه به مهریه‌ای گفته می‌شود که بر اساس روایات تاریخی مهریه حضرت فاطمه زهرا (س) بوده است. میزان  آن از پانصد درهم بیش‌تر و از چهارصد درهم کم‌تر نبوده است. به همین دلیل این مقدار مهر از طرف حضرت محمد (ص) برای تمامی زنان و دخترهایش تعیین شده و نامش مهر السنه است.

مهرالمتعه مهریه‌ای است که در شرایط وقوع طلاق قبل از تعیین کردن مهر و رابطه زناشویی، پرداخت آن برعهده مرد خواهد بود. درصورتی‌که دلیل جدایی زوجین فوت یا فسخ نکاح باشد، این مهر بر عهده‌ مرد نخواهد بود.

در مهر المتعه، وضعیت اقتصادی و استطاعت مالی زوج جهت تعیین مقدار آن مورد لحاظ قرار می‌گیرد ولی در تعیین مقدار مهرالمتعه وضعیت و شئونات زن ملاک عمل خواهد بود.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب آیا با ازدواج مجدد زن، مهریه قطع می‌شود؟ را مطالعه کنید.