یکی از عوامل صحیح بودن صیغه عقد نکاح که در شرع اسلام و قانون مدنی به آن توجه بسیار شده است شهادت شهود عقد ازدواج است. به عبارت دیگر برای جلوگیری از اختلافات پیرامون نفی زوجیت لازم است شهود در عقد ازدواج حضور داشته باشند. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع شرایط شهود عقد ازدواج می‌پردازیم.
شهادت یعنی چه؟
شهادت به معنای این است که از روی علم و یقین به چیزی گواهی بدهند.
شاهد کیست؟
شاهد در لغت به معنای مشاهده کردن امری یا چیزی است اما شهود در عقد ازدواج به معنی این است که اشخاصی در حین ازدواج زن و مرد حضور داشته باشند تا صدق این ازدواج را تایید کنند.
آیا حضور شهود در عقد ازدواج الزامی است؟
• در موضوع تعداد شهود عقد ازدواج مطابق قوانین حمایت از خانواده، ازدواج دائم را باید در محضر ثبت نمایند. درصورتی‌که آن را ثبت نکنند مرد به مجازات جرم عدم ثبت ازدواج محکوم خواهد شد. در برخی از موارد مانند اینکه زن در ازدواج موقت باردار شود، ثبت ازدواج موقت لازم و اجباری است.
• در پاسخ به این سوال باید گفت که براساس قانون مدنی حضور شاهد در حین عقد ازدواج لازم نیست و حکم خاصی ندارد. از منظر شرعی نیز حضور شاهد و عدم حضور آن مانع صحت عقد نکاح نیست اما رضایت پدر در ازدواج هنگامی که دختر باکره است لازم است.
آیا جاری شدن صیغه عقد نکاح در منزل و بدون شاهد صحیح است؟
اگر صیغه عقد نکاح در منزل میان مرد و زن جاری شود اما در دفتر ثبت نشده باشد از لحاظ شرعی عقد نکاح آن‌ها صحیح و معتبر است.
نکته حائز اهمیت این است که در قوانین، تشریفات خاصی برای ازدواج مقرر کرده‌اند. یکی از شرایط صحت عقد ازدواج رضایت زن و مرد برای عقد و اهلیت داشتن آن‌ها است.
در قسمت فوق بیان کردیم که برای عقد ازدواج نیازی به حضور شهود در عقد ازدواج نیست اما براساس قوانین هنگام ثبت ازدواج در محضر حضور شاهد ضروری است. پس مطابق قانون حضور شاهد در محضر و ثبت آن و در حین صیغه عقد الزامی است.
تعداد شهود عقد ازدواج باید چند نفر باشد؟
مطابق با ماده ۷ نظامنامه ثبت ازدواج و طلاق: درصورتی‌که هویت زوجین، نزد صاحب دفتر ازدواج و طلاق محرز و مشخص نباشد، بایستی دو نفر از اشخاص معروف و معتمد، حضورا هویت زن و مرد را تصدیق نموده و مراتب این موضوع در دفتر قید و به امضای معرفین برسد، براساس این ماده تعداد شهود برای عقد نکاح دو نفر است و باید دارای شرایطی باشند که در قسمت‌های بعد آن‌ها را بیان خواهیم کرد.
پس از پایان صیغه عقد نکاح شاهدان باید سند ازدواج را امضا کنند. اگر زوجه دوشیزه باشد رضایت پدر او لازم است یا دختر از پدر خود وکالت ازدواج داشته باشد.
شرایط شهود در عقد ازدواج چگونه است؟
تعداد شهود عقد ازدواج دو نفر است که باید با مراجعه به دفتر خانه ازدواج و طلاق هویت زوجین را تصدیق و تایید کنند. همچنین امروزه ثبت الکترونیکی ازدواج الزامی است.
چه کسانی می‌توانند شاهد عقد نکاح باشند؟
شاهدان می‌توانند از میان بزرگان خانواده و فامیل یا سایر بستگان و دوستان و آشنایان انتخاب کنید و به محضر معرفی نمایید. همچنین لازم به ذکر است که معرفی شهود یکی از زوجین برای دیگری مانعی ندارد و شاهد هر یک از زوجین می‌تواند شاهد دیگری هم باشد.
چه کسانی نمی‌توانند شاهد باشند؟
براساس ماده ۵۹ ثبت اشخاص زیر نمی‌توانند شاهد باشند:
• غیر رشید یا محجور
• کور یا گنگ
• اشخاص ذی‌نفع در معامله
• خدمه مسئول دفتر
• خدمه اصحاب معامله
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب کم‌ترین میزان پیش‌قسط مهریه چقدر است؟ را مطالعه کنید.
ناشناس
۱۳ آبان ۱۴۰۱ در ۳:۲۴ ق٫ظ