آیا بخشیدن مهریه بدون اجازه خانواده امکان دارد؟

یکی از موضوعات مهمی که در ارتباط با مهریه مطرح می‌شود، مواردی است که در آن موارد زن شخصا ذمه شوهر خود را از پرداخت مهریه، بری می‌کند و مهریه را به همسرش بخشیده است. البته این بذل، تابع قواعد و تشریفات مخصوص به خود است. سوالی که برای بسیاری افراد مطرح می‌شود، این است که آیا زن می تواند بعد از عقد بدون اطلاع خانواده مهریه‌اش را ببخشد؟ در این مطلب از مجله دلتا به موضوع بخشیدن مهریه بدون رضایت خانواده می‌پردازیم.

شرایط بخشیدن مهریه

به موجب ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، به محض وقوع عقد نکاح، زن مالک مهریه مقرر و مورد توافق می‌شود و می‌تواند هرگونه تصرفی که بخواهد در مهریه خود، انجام دهد که بخشیدن مهریه به همسر نیز یکی از این تصرفات است. برای صحت این بخشش، باید شرایط بخشیدن مهریه، رعایت شود که عبارتند از:

• عقل: یکی از شرایط بخشیدن مهریه، این است که زن از صحت عقلانی برخوردار باشد و به عبارتی، مجنون نباشد.
• رضایت و اختیار: از دیگر شرایط بخشیدن مهریه، این است که زن این کار را با رضایت و اختیار و نه از روی اکره انجام دهد.
• قصد: داشتن قصد، از دیگر شرایط بخشیدن مهریه، توسط زن است و او باید این عمل را با قصد و هدف بخشیدن انجام دهد.
• بلوغ و رشد: رسیدن به سن بلوغ و رشد، از دیگر شرایط بخشیدن مهریه است. سن بلوغ دختران، ۹ سال تمام قمری بوده و پس از آن می‌توانند با مراجعه به دادگاه و گرفتن حکم رشد، اقدام به بذل مهریه خود نمایند. دفترخانه به تبعیت از رویه حقوقی ایران، سن رشد جهت انجام امور مالی را ۱۸سال تمام می‌داند.

آیا زن می‌تواند بعد از عقد بدون اطلاع خانواده مهریه‌اش را ببخشد؟

هرگونه کاهش در مهریه پس از عقد می‌بایست در دفاتر اسناد رسمی ‌به‌صورت اقرارنامه از طرف زوجه صورت می‌پذیرد. در زمان ثبت عقد، تمامی‌ مهریه، به زوجین و پدر زوجه کاملا توضیح داده می‌شود و هر دو طرف می‌بایست در جریان کار قرار گیرند.

بخشیدن مهریه بدون اذن پدر

رضایت پدر و اجازه او، شرط صحت بخشیدن مهریه نیست. در هیچ قانونی، از لزوم رضایت پدر و اذن او، جهت صحت بذل مهریه، سخنی به میان نیامده است. اما، به لحاظ عملی برخی از دفترخانه‌ها، اذن پدر برای بخشیدن مهریه و رضایت وی برای بذل آن را شرط لازم و ضروری این امر می‌دانند. این مسئله قانونی نیست.

شایان ذکر است، چنانچه دفترخانه از ثبت بذل یا ابراء مهریه، خودداری کرده و آن را منوط به وجود اذن پدر نماید، متقاضی بذل می‌تواند از دفترخانه به علت تخلف در انجام وظایف خود، در کانون سردفتران شکایت کند. همچنین، درصورتی‌که زوجین بخواهند، می‌توانند با تنظیم یک قراداد خصوصی و بر روی برگه کاغذ، اقدام به ثبت و مستند کردن بذل مهریه کنند. آن را به امضای شهود برسانند که دراین‌صورت، بذل صحیح بوده و این سند، یک سند عادی محسوب خواهد شد.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب چگونه نفقه خود را به نرخ روز محاسبه کنیم؟ را مطالعه کنید.