با گسترش روابط تجاری افراد معاملات اشخاص و افزایش با یکدیگر، گاهی دیده میشود که بسیاری از افراد معانی اصطلاحات اولیه حقوقی که در این تعاملات بسیار کاربرد دارد را نمیدانند و واژه ها در جایگاه خود بهکار برده نمیشود. به طور مثال گاهی برخی افراد تصور میکنند که به کسی شخص حقوقی گفته میشود که به نمایندگی اعم از وکالت یا غیره امور شخص دیگری را انجام میدهد. در این مطلب با بیان دو اصطلاح شخص حقیقی و شخص حقوقی سعی داریم که آشنایی نسبی و لازم در این زمینه را فراهم سازیم.
اشخاص حقیقی و حقوقی
در فرم های اداری و بانکی یا قراردادهایی که در زندگی روزمره با آن مواجه میشوید با عبارت شخص حقیقی و شخص حقوقی مواجه شده اید. در ابتدا با تعریف هریک از این دو اصطلاح ابهامات موجود را برطرف میکنیم:
اشخاص حقیقی:
شخص حقیقی همان تک تک افراد بشر یا همان انسان ها هستند. طبق قانون هر فردی که زنده متولد شود دارای شخصیت حقیقی میشود و حقوق و تکالیفی برای که برای او تعیین شده را دارا میشود و در طول زندگی خویش میتواند طرف حق قرار گیرد و از حقوق خود دفاع کند و با فوت او این شخصیت به پایان میرسد.
هر شخص حقیقی دارای مشخصات منحصر به فرد مانند نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه و … است.
اشخاص حقوقی:
علاوه بر افراد جامعه، اشخاص دیگری نیز هستند که در حال فعالیت میباشند که به آنها اشخاص حقوقی گویند. این اشخاص وجود خارجی ندارند و دارای وجود فرضی و اعتباری هستند. شخص حقوقی همان شرکتها و موسسات و نهادها هستند که با طی کردن مراحلی مطابق با قانون تجارت به ثبت میرسند و آغاز آنها همان تاریخ ثبت شرکت در اداره ثبت شرکتها و اسناد تجاری است. بنابراین شخصیت اشخاص حقوقی با انحلال به پایان میرسد.
این اشخاص هم مانند اشخاص حقیقی مشخصات منحصر به خود مثل نام شرکت، شماره ثبت، تاریخ ثبت، کد اقتصادی، موضوع فعالیت و … را دارا هستند و به جز اموری که مختص انسانها است، دارای حقوق خاص تعیین شده خود نیز هستند. لذا مسئول حقوق و تکالیفی که طبق قانون برای آنها تعیین شده است میباشند.
شایان ذکر است اشخاص حقوقی، با قصد و اراده موسسان آنها، که همان اشخاص حقیقی هستند و با هدفی مشخص توسط آنها تشکیل میشوند.
بنابراین در اصطلاح حقوقی، شخص حقیقی به هر یک از افراد نوع بشر گفته میشود. این واژه در مقابل واژه شخص حقوقی قرار میگیرد.
شخص حقوقب هب دو دسته تقسیم میشود:
- شخص حقوقی حقوق عمومی مانند دولت
- شخص حقوقی حقوق خصوصی مانند یک شرکت تجاری یا یک نهاد غیر تجارتی
برای مطالعهی بیشتر به نکات حقوقی ملکی، دانستنی های حقوقی ملکی، مجله دلتا مراجعه کنید.