زلزله دیشب و گزارش های رسیده و عکس های منتشر شده در شبکه های اجتماعی یک بار دیگر ضرورت رعایت اصول و مقررات تولید مسکن را برای همه مردم و دست اندرکاران یادآور شد. خسارت های زلزله غرب بخشی از سناریوی تکراری و ملال آوری است که در دهه های گذشته برای مردم ایران آشنا بوده است.
شکی نیست که نقش کلیدی معماران و تعریف آنها در زنجیره ساخت بسیار حائز اهمیت است و برای ساخت بناهایی که بتوانند در مقابل حوادثی از این قبیل مقاومت داشته و جان هموطنان را حفظ کنند باید توجه ویژه ای به این طیف از دست اندرکاران صنعت مسکن بشود.
با این حال، عوامل متعدد دیگری هم در زنجیره ساخت دخیل هستند که نبود هر یک از آن ها باعث می شود در اتفاقی مانند زلزله ۲۱ آبان ۱۳۹۶ خسارت هایی ایجاد شود که جلوگیری از آن ها مکان پذیر است.
بخش عمده ای از تصاویر ویرانی های منتشر شده مربوط به مجموعه ساختمان هایی است که در قالب پروژه های مسکن مهر در غرب کشور ساخته شده و با کمترین هزینه ها و حداقل استاندارد ها در اختیار مردم قرار گرفته است.
ایران نه تنها یکی از مناطق زلزله خیر جهان است بلکه در این باره تجربه های دردناکی را هم پشت سرگذاشته است؛ اما گویا هنوز از این تجربه ها درس کافی نگرفته ایم و به طور پیوسته ضرورت های دم دستی باعث چشم پوشی از اولویت ها و ضرورت های دراز مدت می شود.
توجه به زلزله می‌بایست یکی از اهداف اصلی متخصصین در امر ساخت و ساز باشد و این ضرورت انکار ناپذیر در تمام پروژه های ساخت و ساز باید رعایت گردد؛ چه در سازه های بزرگ چه در سازه های کوچک، چه در شهرها و چه روستاها چه در پروژه ها گران قیمت و چه در ساخت و سازهای مرتبط با ارزان سازی های مسکن مهر.
به نظر می رسد یکی از دلایل عدم کارآیی و موفقیت در این زمینه علیرغم وجود مقررات و سازمان های نظارتی و مدیریتی که به تکرار فجایع یکسان همچون دوره‌های مختلف می انجامد ، مربوط به گسستگی زنجیره ساخت وساز است که باید به عنوان یک ماهیت کلی به آن نگریسته شود.
از جمله سیاست‌های نادرست در حوزه زلزله، می‌توان به عدم توجه به پیشگیری از وقوع خسارت به جای درمان و جبران خسارت اشاره کرد. بلایایی که به طور پیوسته شاهد آن هستیم. به نظر می رسد در زمینه واکنش سریع در برابر بحران نیز هنوز چالاکی و ظرفیت لازم ایجاد نشده است.
ضمن تسلیت به هموطنان عزیزی که در فاجعه زلزله غرب کشور عزیزی را از دست داده اند، امیداویم که متولیان امر از این تازه ترین نمونه تکرار فجایع مهندسی در کشور درس های لازم را گرفته و به یافتن و تکمیل حلقه های مفقوده زنجیره ساخت و ساز اقدام کنند تا از این پس شاهد چنین فجایعی نباشیم.
