رازهای خواندنی در مورد هفت سین

از آیین‌هایی که در عید نوروز به آن توجه ویژه‌ای می‌شود چیدن سفره هفت سین است. یک خانم ایرانی در هر کجای جهان که باشد سفره هفت سین خود را می‌چیند تا لحظه تحویل سال با اعضای خانواده خود به دور سفره بشینند و آغاز سال نو و آمدن بهار را جشن بگیرند. رسم‌ها و آیین‌های هر ملت برخاسته از باورها، فرهنگ، تاریخ، مکتب، شیوه‌ زندگی، شرایط جغرافیایی، اسطوره‌ها و سایر ریشه‌های آن سرزمین است. با مجله دلتا همراه باشید تا رازهای جالب سفره هفت سین  را بخوانید.

رازهای جالب سفره هفت سین

هفت سین از هفت محصول زمینی انتخاب می‌شود تا از نعمت‌های که خداوند به انسان بخشیده است، سپاس‌گزاری شود و این نعمت‌ها یادآوری شود تا اگر انسان‌ها در روزمرگی زندگی از سپاس‌گزاری این نعمت‌ها غافل شده‌اند به خود بیایند و یک‌بار با نگاهی متفاوت به نعمت‌های بیکرانی که طبیعت در اختیارشان قرار می‌دهد بنگرد. عید نوروز، نو شدن طبیعت است و شکرگزاری از نعمت‌های بیکران طبیعت به ویژه در بهار نباید نادیده گرفته شود. هفت سین نوروزی آیینی کاملا پارسی است. (نه چینی، هندی، عربی و روسی )

گزینه‌های هفت سین باید با رعایت پنج ویژگی انتخاب شده‌اند :

۱. اسم آن‌ها فارسی باشد.
۲. با حرف سین شروع شوند.
۳. دارای ریشه گیاهی باشند.
۴. خوراکی باشند.
۵. نام آن‌ها از واژه‌های ترکیبی (مانند سیرترشی) ساخته نشده باشند.

چیدن سفره هفت سین

به این ترتیب سفره هفت سین با سیب، سیر،سماق، سرکه، سمنو، سبزی یا سبزه چیده می‌شود. گذاردن سنبل، سکه و سماور که نه خوراکی هستند و نه پارسی، هیچ حقیقت هفت سینی در اصل ندارند و گزینه‌هایی چون؛ سوزن، سنجاق، ساعت و مواردی از این دست بر اساس فرهنگ محلی مناطق مختلف ایران در طول زمان اضافه شده است. در حالی که در ابتدای امر این چنین نبوده است. به عبارت دیگر این‌ها مولفه‌هایی هستند که گذر زمان و عبور هفت سین از میان فرهنگ‌های متفاوت به آن اضافه کرده است.

ماهی و سیب قرمز

ماهی قرمز هم که می‌گویند نماد حرکت است به سفره هفت سین نوروزی ایرانی‌ها وارد شده است. غافل از اینکه در عید چینی‌ها ماهی قرمز را رها می‌کنند تا زندگی جریان یابد و لی ما ماهی قرمز را اسیر تنگ بلورین کرده و تا رسیدن مرگ آن‌ها نگهداری می‌کنیم. ماهی قرمز می‌تواند عمر بیشتری داشته باشد اما زمانی که اسیر تنگ کوچک می‌شود با کمبود اکسژن روبه‌رو می‌شود و عمرش کاهش پیدا می‌کند ضمن اینکه خیلی از افراد شرایط نگهداری از آبزیان و حتی عوض کردن آب تنگ را بلد نیستند و در همین زمان‌ها به ماهی صدمه وارد می‌کنند.

در هفت سین پارسی سیب و انار به نشانه باروری و عشق درون ظرف آب پاک و زلال رها می‌شود تا عشق و باروری در میان مردم و نهاد خانواده مانا باشد.

با کمی اندیشه پیرامون آنچه گفته شد، خواهید دید که در بیست میلیون واژه‌های پارسی شما نمی‌توانید انتخاب هشتمی برای خوان هفت “سین”‌ نوروزی پیدا کنید، که دارای این پنج ویژگی باشد پس پشت خوان هفت سین ایرانی رمزهایی نهفته است. البته در مناطق مختلف سین‌هایی مثل سنگک به این سفره اضافه می‌شود اما از هفت مورد اصلی آن نه کاسته و نه جابه جا می‌شود.

چرایی عدد “هفت” برای هفت سین نوروز

عدد هفت در زبان باستانی به نام”امرداد” است. امرداد معنای جاودانگی می‌دهد و از آنجایی که این عدد معنای زیبای زندگی و جاودانگی را می‌دهد هفت واژه را به نشانه آن انتخاب کرده و بر خوان نوروزی می‌چینند. به روایت دیگر هفت “سین”، نشانه هفت دانه گیاهی است که می‌توان با آن سبزه نوروز را تهیه کرد: جو، ماش، عدس، ارزن، لوبیا، نخود و گندم.

زمان پارسیان کهن، مردم از هر هفت دانه، سبزه می‌پروراندند (۱۰ روز قبل از نوروز) و ظروف آن را بر سر در خانه‌های خود می‌گذاشتند و هر کدام بیشتر و بهتر سبز می‌شد، نشانه پر ثمری آن محصول برای کاشت در آن سال بود و کشت سال خود را از روی آن انتخاب می‌کردند.

هفت در میان اعداد از اهمیت و ارزش خاصی برخوردار است. هفت برای ایران و ایرانیان باستان مقدس بود و از آن برای مفاهیم مثبت، خوش یمنی و فال نیک استفاده می‌شده است و تا امروز هم اعتقاد به خوش یمنی عدد هفت برای مردم ایران حفظ شده است.

نمادهای هفت سین

سیر: برای گندزدایی و پاکیزگی است.
سبزی یا سبزه:موجب فراوانی و برکت در سال نو می‌شود.
سیب: فرشته زن، نماد باروری و پرستاری است.
سنجد: نمادی از زایش و تولد و بالندگی و برکت است.
سرکه: نمادی برای گندزدایی و تمیزی است.
سمنو: نماد خوبی برای زایش گیاهی و بارور شدن گیاهان است.
سماق: فرشته بهمن نماد باران و روزی است .

بنابراین تمام این هفت سین دلیلی موجه برای حضور سر سفره هفت سین ایرانی دارند. ایرانی‌ها لحظه تحویل سال دوره سفره می‌نشینند؛ دعای تحویل سال را با یکدیگر زمزمه می‌کنند در آیینه و آب نگاه می‌کنند و با آرزوی خیر و سلامتی سال را تحویل می‌کنند و کام خود را با نقل یا شیرینی شیرین می‌کنند.

پیشنهاد مطالعه: مطلب زنانی که در ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺧﺘﻢ شوهر، ﺧﻮد ﺭﺍ به آتش می‌کشند بخوانید.