نمایندگی حقوقی رابطهای است که در آن شخصی اختیار خواهد داشت که از طرف شخص دیگری ( اصیل) و به نام و به حساب او امور حقوقی و مالی اش را به منظور تامین هدف او انجام دهد.
انواع نمایندگی حقوقی :
نمایندگی حقوقی به سه دسته تقسیم می‌شود که هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارد:
منشا نمایندگی ممکن است یک قرارداد باشد که در این صورت نمایندگی قراردادی نام دارد و یا ممکن است به موجب قانون این نمایندگی اعطا شده باشد که به آن نمایندگی قانونی و اگر نمایندگی به حکم دادگاه باشد نمایندگی قضایی میگویند.
نمایندگی قضایی:
نوعی از نمایندگی است که نماینده ،بر اساس رای دادگاه (مراجع قضایی) تعیین و اعلام می‌شود و اختیار و اراده “اصیل “نقشی در انتخاب نماینده ندارد. از انواع این نمایندگی، می توان به نمایندگی قیم از صغیر و مجنون و غیر رشید یا نمایندگی امین از اموال غائب مفقود الاثر اشاره کرد.
نمایندگی قانونی:
در این نوع نمایندگی در متن قانون به طور مشخص نمایندگی نماینده از اصیل پیش بینی شده است. بنابراین اراده هیچ یک از دو طرف تاثیری در آن ندارد. مانند نمایندگی پدر و جد پدری (پدر بزرگ) از فرزند که با ارائه شناسنامه قابل اثبات است. وزرای وزارتخانه ها و روسای سازمان ها نیز از نوع نمایندگان قانونی محسوب میشوند.
نمایندگی قراردادی:
نوعی نمایندگی است که در آن شخص به میل خودش به دیگری طی قراردادی نیابت میدهد تا امر حقوقی را به نام و به حساب او انجام دهد و نمونه بارز آن نوع نمایندگی عقد وکالت است که وکیل با توافق و اجازه موکل اقداماتی مشخص را برای او انجام میدهد.
بعد از شناخت انواع نمایندگی حقوقی به تاثیر ضرورت وجود نماینده میپردازیم:
ضرورت وجود نماینده :
- حضور فیزیکی افراد در زمان و مکان مشخص برای تنظیم قرارداد یا طرح دعوی در مراجع قضایی و امور دیگر، در بسیاری از مواقع محدودیت هایی را برای افراد جامعه ایجاد میکرد. مثلا شخصی قصد داشت که قراردادی را با شخصی که در شهر یا حتی کشوری دیگر سکونت داشت منعقد کند و به دلایلی مثل پیری یا مشغله روزمره امکان سفر کردن نداشت. با انتخاب نماینده برای خود و حضورنماینده در زمان تنظیم قرارداد این مساله برطرف می‌شود.
- اشخاص حقوقی(مثل شرکت ها و موسسات و…) که دارای اعتبار حقوقی هستند برای اداره امورشان نیازمند اشخاصی هستند که به امور آنها بپردازند و نمایندگی لازمه زندگی اقتصادی آنها است.
- افراد از زمان تولد صاحب اموال و دارایی هایی میشوند که گاهی استفاده از آن حقوق برایشان طبق قانون مقدور نیست . مانند افراد صغیر یا محجورین. ولی در مواردی دارایی آنها بلا استفاده مانده است و با انتخاب نماینده برای انجام امورشان از طرف دادگاه این موضوع به سادگی قابل حل است.
- استفاده از مهارت و تخصص نمایندگان و وکلا مزیت دیگر استفاده از نماینده است. زیرا نوعی کمک وتشریک مساعی افراد به یکدیگر محسوب می‌شود.
در معاملاتی که وکیل به عنوان نماینده از طرف خریدار یا فروشنده عقد را انجام میدهد حتما باید اختیار تنظیم مبایعه نامه و یا به طور کلی عبارت ” انواع معاملات” داده شده باشد.
در مطلب بعدی به نکاتی که در تنظیم قرارداد به وسیله نماینده و اختیارات او باید رعایت و به آن توجه شود میپردازیم…
برای مطالعهی بیشتر به نکات حقوقی ملکی، دانستنی های حقوقی ملکی مجله دلتا مراجعه کنید.
