قدیمی ترین هتل موزه جهان را در اصفهان ببینید!

در دوره صفوی، شهر اصفهان چنان عظمت و شکوهی داشت که آن را نصف جهان نامیدند. در میان آثار معماری بازمانده از این عصر، مجموعه مدرسه و بازارچه و کاروانسرایی برجای مانده است که در کنار خیابان چهارباغ اصفهان چون گوهری یگانه می‌درخشد و امروزه با نام هتل عباسی خوانده می‌شود. این مجموعه به دستور شاه سلطان حسین صفوی ساخته شد و آن را به مادر خویش پیشکش کرد. ازاین‌رو مدرسه و کاروانسرای مادر شاه نامیده شد. با مجله دلتا همراه باشید تا با این مجموعه آشنا شویم.

مجموعه مدرسه و کاروانسرا و بازار مادر شاه

از مجموعه بناهای یاد شده، مدرسه از همه مشهورتر است و به اعتبار کاشی‌کاری ظریف و بی‌مانند، از زیباترین آثار تاریخی اصفهان و جهان است. این شاه بیت معماری اسلامی که با وقاری شکوهمند در کنار چهارباغ نشسته و بیشتر به نام مدرسه چهارباغ معروف است، بیش از سه قرن است که محل تعلیم و تعلم طالبان علوم دینی و الهی است. در آغاز، انگیزه اصلی ساخت بازار و کاروانسرا استفاده از عواید آن برای نگهداری مدرسه و تامین معاش اهل مدرسه بوده است.

بازار که در کنار ضلع شمالی مدرسه قرار دارد با سقفی بلند از طاق ضربی‌های خوش نما پوشانده شده و حجره‌های دو طرف آن در دو طبقه ساخته شده است. این بازارچه را پیشتر بازارچه بلند می‌خواندند و امروز بازار هنر می‌نامند‌. اکنون در حجره‌های این بازار دست‌سازهای بومی و سنتی به مشتریان عرضه می‌شود و در حجره‌های فوقانی، صنعتگران بومی به ساخت این آثار مشغول هستند. از زمان ساخت مجموعه مدرسه و بازار و کاروانسرا سیصد سال می‌گذرد.

کاروانسراهای صفوی

با شکوفایی اقتصاد ایران در عصر صفوی، ساخت بناهای عظیم و سودمند همچون بازار، پل، سد، آب انبار، برج کبوتر، رباط، مسجد و مدرسه رواج یافت، اما شاخص‌ترین بناهای آن دوره، مجموعه کاروانسراها است که هنوز هم برخی از آن‌ها، اگر چه ویران، در گوشه و کنار این سرزمین، چه در کنار راه‌ها و چه در گوشه و کنار شهرها، به چشم می‌خورد. کاروانسراها تنها محل اطراق شبانه کاروانیان و رهگذران و باراندازی و بارگیری کاروان‌ها نبود، بلکه فضایی مناسب برای نگهداری کالا و مبادلات بازرگانی نیز بود. شاردن، سیاح اروپایی که در زمان صفوی از اصفهان دیدن کرد، تعداد کاروانسراهای اصفهان را بیش از ۱۸۰۰ مورد خوانده است.

بازسازی کاروانسرای مادرشاه

در بازسازی کاروانسرای مادر شاه کوشش شده است که شکل کلی آن محفوظ بماند و تنها تغییر ظاهری، درختکاری و آرایش صحن مرکزی آن به شکل باغ‌های اصیل ایرانی است. در آب و هوای کویری و نیمه کویری ایران، حیاط قلب تپنده معماری است؛ فضایی باز و مفرح که طبیعت مهربان را با آب و گیاه به کاشانه ما می‌آورد و آن را از خشکی و سرمای بیرون حفظ می‌کند. کاروانسرای مادر شاه یا هتل عباسی کنونی نیز همچون دیگر کاروانسراهای صفوی حیاطی مربع شکل در میان دارد که طول هر ضلع آن ۸۰ متر است.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با دیگر جاذبه‌های گردشگری ایران، “تشکوه، کوه همیشه شعله‌ور ایران” را مطالعه کنید.