پوست سبز معمولا در داستانهای علمی_تخیلی رایج است. اگر پوست سبز در واقعیت وجود داشت چگونه بود؟ اگر انسانها پوست سبزی با قابلیت فرایند فتوسنتز داشتند که از نور خورشید غذا تولید میکرد، چه اتفاقی رخ میداد؟ در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره امکان فتوسنتز در انسان میخوانید.
حیوانات شبهگیاه
در این مطلب دانستنی درباره فرایند فتوسنتز گیاهان و حیوانات میخوانید. هر جانداری برای زندهماندن به غذا نیاز دارد و درمقابل، انرژی گیاهان به فرایند فتوسنتز وابسته است. بااینحال، برخی حیوانات هم از نور خورشید برای مجموعهای از قابلیتها استفاده میکنند. بعضی جانداران از فتوسنتز واقعی برخوردار هستند و نور خورشید، آب و کربندیاکسید را به دیگر ترکیبهای حیاتی تبدیل میکنند. گیاهان و جلبکها به کلروپلاست وابسته هستند. کلروپلاست به ساختاری درون سلولی گفته میشود که عمل فتوسنتز را انجام میدهد. بسیاری از جانداران دیگر هم بهصورت شراکتی از فتوسنتز بهرهمند میشوند.
مهندسی فرایند فتوسنتز
آیا انسان هم میتواند مانند جانداران دیگر از فتوسنتز برخوردار شود؟ حتی اگر فتوسنتز در انسان نتیجهبخش باشد، چه مزایایی میتوان از آن بهدست آورد؟ بهگفتهی لینسی ترنبال، بومشناس گیاهی دانشگاه آکسفورد انگلستان، اگر پوست زنان بالغ مانند برگ خاصیت فتوسنتزی داشته باشد، مساحت سطح پوست تنها میتواند ۱ درصد از انرژی روزانه را تأمین کند؛ درنتیجه برای تأمین منبع غذا از طریق فتوسنتز، به سطح پوست بیشتری تقریبا معادل یک زمین تنیس نیاز است.
فرایند فتوسنتز به کربندیاکسید هم نیاز دارد. با فرض اینکه انسان فتوسنتزی کلروپلاست داشته باشد، باید درمعرض کربندیاکسید قرار بگیرد و حتی ممکن است مواد سمّی دیگری از این روزنهها وارد بدنش شود که برای او خطرناک است.
انسانهای خورشیدی
اگر فتوسنتز در انسان اتفاق میافتاد، تاریخ چگونه تغییر میکرد؟ دراینصورت جوامع انسانی با تغییرات چشمگیری روبهرو میشدند. مغز بیشترین انرژی را مصرف میکند. درنتیجه انرژی مازاد فتوسنتز توسط مغز مصرف میشود؛ زیرا مغز اندامی بسیار گرسنه است. بدینترتیب، جوامع با سرعت بیشتری پیشرفت میکردند و احتمالا بهجای سال ۱۸۰۰ درحدود ۱۰ هزار سال پیش از میلاد به انقلاب صنعتی دست مییافتند.
در این میان، این پرسش نیز مطرح میشود: آیا انسانهای فتوسنتزی میتوانند در نقاط همیشه آفتابی مثل بیابانها زندگی کنند؟ البته این افراد میتوانند در این نقاط از مقدار کافی نورخورشید برخوردار شوند؛ اما با مشکل دیگری مثل کمبود آب روبهرو میشوند. آیا انسانهای فتوسنتزی ترجیح میدهند برای حداکثر جذب نورخورشید هیچ لباسی نپوشند یا در جوامع فتوسنتزی لباس میتواند نماد گروهی اندک باشند؛ یعنی این گروه برای دریافت انرژی کافی به فتوسنتز نیازی ندارند؟
پیشنهاد مطالعه: در مجله سلامتی دلتا مطلب «ویتامین C؛ ویتامین همه فن حریف!» را بخوانید.