زمین، تنها جهان اقیانوسی در منظومه شمسی نیست

این کشف به زندگی فرازمینی‌ها و حیات فراتر از زمین معنای دوباره‌ای می‌بخشد. در مقاله‌ علمی سالانه‌ که در Discover با عنوان New Oceans in the Cosmos منتشر شد، آمده است که سرس، کره‌ی یخی هم‌اندازه‌ی تگزاس، در محدوده‌ی سنگی کمربند سیارکی بین مریخ و مشتری، راز پنهانی در خود دارد. درواقع، این سیارک دنیای اقیانوس است؛ البته این تنها نکته‌ای نیست که دانشمندان کشف کرده‌اند؛ بلکه آنان می‌گویند پلوتو اقیانوس زیرزمینی فعال است. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره این جهان اقیانوسی در منظومه شمسی می‌خوانید.

جست‌وجوی بیگانگان درواقع به‌معنای جست‌وجوی آب است. نیم‌ قرن‌ پیش بی‌نظیرتر از اقیانوس‌های زمین چیزی نبود؛ اما در دهه‌های اخیر، شواهدی از اقیانوس‌های آبی مایع در مناطقی مانند اروپا و انسلادوس و قمرهای یخی چرخنده به دور مشتری و زحل پدید آمده است.

ستاره‌شناسان در حال تجزیه‌و‌تحلیل شکل شگفت‌انگیزی از منظومه‌ شمسی مرطوب با بسیاری از اقامتگاه‌های بالقوه‌ پنهان برای زندگی هستند. کوتوله‌ یخی سرس به عنوان یک جهان اقیانوسی بیش ‌از هر جهانی در منظومه‌ شمسی غیر از زمین، آب دارد. این یکی از دلایل عمده‌ای بود که باعث شد ناسا کاوشگر Dawn را به سرس بفرستد تا در سال ۲۰۱۵ وارد مدار شود. بااین‌حال، انتظار می‌رفت حتی اگر زمانی اقیانوس وجود داشته باشد، مایع درون پوسته‌ ضخیم و یخ‌زده‌ آن منجمد باشد. با نزدیک‌شدن کاوشگر داون، دوربین‌های فضاپیما تعدادی لکه‌ی سفید و عجیب‌و‌غریب را نشان دادند که برجسته‌ترین آن‌ها در داخل دهانه‌ی Occator Crater با ۹۱ کیلومتر عرض بود. این نکته‌ مهم در نشر تاریخچه‌ سرس شرح داده شده است.

آگوست گذشته، دانشمندان ناسا مجموعه‌ای هفت‌مقاله‌ای در Nature منتشر کردند. آنان می‌گویند شواهد برجسته‌ای نشان می‌دهد که سنگ فضایی حدود ۲۰ میلیون سال پیش به سطح جهان برخورد کرده و در آنجا چاله‌ای در پوسته‌ پوشیده از یخ به‌ وجود آمده است. این ضربه به مخزن عمیق‌تری از آب شور وارد شده است؛ در‌نتیجه، موادشیمیایی یخی ازطریق چاله‌ی ایجادشده از سطح زیرین اقیانوس فوران کرده و چیزی شبیه به دریاچه‌ی نمک بزرگ یوتا به‌وجود آورده است.

تازه‌ترین تجزیه‌و‌تحلیل از داده‌های مأموریت New Horizons ناسا درباره‌ی پلوتو و مدل‌سازی تازه‌ شکل‌گیری جهان نشان می‌دهد این سیاره‌ کوتوله در اوایل تاریخ منظومه‌ شمسی با اقیانوس مایع توسعه یافته است.

پیش‌از‌این، ستاره‌شناسان گمان می‌کردند پلوتو از تکه‌های سرد سنگ و یخ تشکیل شده است که به‌آرامی روی‌هم جمع و گرم می‌شوند؛ تا حدی که آب را ذوب کند که در‌نهایت در طول میلیاردها سال منجمد می‌شود. باوجوداین، مطالعه‌ی جدیدی که ژوئن در Nature Geoscience منتشر شد، روش دیگری را توضیح می‌دهد.

تیم تحقیقاتی اعلام کرد شواهدی از ویژگی‌های فشرده‌سازی روی سطح پلوتو، مانند ترک‌ها پیدا نکردند که نشان‌دهنده‌ شروع سرد است. در عوض، ویژگی‌های سطح سیاره‌ی کوتوله اگر شکل‌ش گرم و سریع باشد، در کمتر از ۳۰،۰۰۰ سال براثر هجوم تأثیرات شکل بیشتری می‌گیرد. این تأثیرات باعث گرم‌ شدن پلوتو می‌شود و امروز اقیانوس مایع هنوز بر اثر مواد رادیواکتیویته گرم است. تنها پلوتو این‌ گونه نیست و چندین سیاره‌ کوتوله بالقوه‌ دیگر نیز در منظومه‌ شمسی وجود دارد که باید به‌ همین ‌ترتیب شکل گرفته‌ باشند.

فراتر از تغییر فکر ستاره‌شناسان، یافته‌ها می‌تواند برای مأموریت‌های پیگیری در این جهان‌های کوچک انگیزه ایجاد کند که قبلا نادیده گرفته شده‌اند. اشترن و اعضای تیم New Horizons اکنون می‌کوشند با ناسا درباره‌ی مأموریت مدارگرد پلوتو وارد معامله شوند. همان روزی که تیم دوان آخرین نتایجش را ارائه داد، دانشمندان ازطریق بودجه‌ی تأمین‌شده‌ی ناسا تحقیقی درزمینه‌ی امکان ارسال فضاپیمای یک‌ میلیارد‌ دلاری برای فرود در سرس و جست‌وجوی علائم آب یا حتی حیات ارائه دادند.

پیشنهاد مطالعه: برای مطالعه بیشتر مطلب «مسیر جدیدی در منظومه شمسی برای سفرهای فضایی» را بخوانید.