۱۵ کیلومتری جنوب جزیره قشم محل قرارگیری غار کهن خربس است. روستای خربس (خربــز) روستایی قدیمی بر سر راه قشم به رمچاه و سوزا واقع شده است که هماکنون خالی از سکنه است. این غار یک پدیده قدیمی زمینشناختی است و همراه با دیگر پدیدهها و کوهها و خود جزیره قشم دنباله چینخوردگیهای رشته کوههای زاگرس هستند که در هزارههای گذشته از زیر آب سر برآوردهاند. با مجله دلتا همراه باشید تا درباره این غار بیشتر بدانید.
تاریخچه غار خربس در جزیره قشم
ساختار راز آمیز غار خربس و قرار گرفتن آن بر بلندی، این عقیده را دامن زده که اینجا در روزگار مادها نیایشگاه مهر و محلی برای ستودن الهه میترا بوده است. عدهای معتقدند بعد از ظهور زرتشت و ایمان آوردن مردمان این منطقه از غار خربس به عنوان “استوادان” استفاده میکردند یعنی جایی برای نگهداری استخوان مردگان در آیین زرتشت. حدسى که احتمال صحت آن بالاست این است که این حفرههاى دست کنده در دل صخرهها استودان (استخواندان) دورههاى پیش از اسلام بوده.
عدهای دیگر معتقدند غار خربس پناهگاه مردم بیدفاع منطقه از دزدان دریایی بوده. مردم در آن زمان حفرههایی درون غار را به عنوان جانپناه برای حفظ زنان، کودکان و سالمندان حفر میکردند. در غار نان، آب و غذا قرار میدادند و سنگهایی برای پرتاب و دفاع از خود در این غار میگذاشتند. مردان جوان هم به جنگ مهاجمان میرفتند.
پشت ورودیهای غار خربس چه میبینیم؟
در پشت روزنهها، تالارى به مساحت ۲۵ مترمربع در دل صخره و سنگ حفر شدهاست. سقف تالار مسطح است. این تالار محل بهجاى آوردن مراسم مذهبى ویژهاى براى بزرگداشت درگذشتگان و بهاحتمال بسیار قوى مرکز پرستش «ایزدمهر» یا «میترا» بوده است.
مجموعه درون غار از نظر نماسازى، با معبد یا آرامگاه صخرهاى «کلات خورموج» در دامنهٔ کوه مُند بوشهر شباهت بسیار دارد. همجوارى این محل با شهر باستانى خربز نشان مىدهد که در دورهٔ مادها یک تمدن بزرگ پیشرفته در جزیرهٔ قشم وجود داشته است. غارهاى خربس را به لحاظ شکل و ساختار با دخمههاى آذربایجان، کردستان، لرستان، بوشهر، اهواز و شوشتر مقایسه مىکنند. غارهاى خربس بهویژه ازنظر فضاهاى درونى شکل و طرح اولیه خود را حفظ کرده و به همان صورت کهن خود باقىمانده است.
بیشتر بدانید: برای آشنایی بیشتر با مطالب گردشگری “عجایب هفتگانه جزیره قشم” را مطالعه کنید.