جرم اخاذی به زور و تهدید در واقع زیر مجموعه‌ای از جرم تهدید است، اما در نکاتی با آن تفاوت دارد. هر جرم باید دارای سه عنصر باشد؛ برای آشنایی با جرم اخاذی هم مانند هر جرم دیگری ابتدا باید عناصر این جرم بشناسیم. وجود هر سه این عناصر برای اینکه جرم اخاذی شکل بگیرد، لازم است. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی جرم اخاذی و مجازات آن می‌پردازیم.
عنصر قانونی جرم
عنصر قانونی جرم یعنی اینکه قانون‌گذار در قانون عملی را جرم دانسته و برای آن مجازات تعیین کرده است. با اینکه زورگیری یا اخاذی اهمیت زیادی دارد؛ با این همه قانون‌گذار جرم مستقل اخاذی را تعریف نکرده است. جرم تهدید به اخاذی و عنصر قانونی آن را می‌توان در ماده ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی یافت. در این ماده، قانون‌گذار بیان می‌کند: هرگاه کسی دیگری را به هر نحو تهدید به قتل یا ضررهای نفسی و شرافتی یا مالی و یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او کند، اعم از اینکه به این واسطه، تقاضای وجه و یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را کرده و یا نکرده باشد، به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا زندان از دو ماه تا دو سال محکوم خواهد شد. جرم اخاذی و مجازات آن را می‌توان از این ماده استنباط کرد و عنصر قانونی را با استفاده از آن بررسی کرد؛ بنابراین می‌توان گفت که زورگیری یا اخاذی بر اساس قانون مجازات اسلامی جرم محسوب شده است.
عنصر مادی جرم
عنصر مادی این جرم یعنی آن‌که مجرم قصد و نیت مجرمانه خود را در واقعیت انجام دهد که از دو بخش تشکیل می‌شود که جمع هر دوی این موارد عنصر مادی اخاذی را نشان می‌دهد:
- تهدید: تهدید یعنی دیگری کسی را از انجام یک کار نامشروع و غیرقانونی بترساند، اعم از اینکه در ازای این ترساندن مالی را از او بخواهد یا از او بخواهد برایش کاری انجام دهد یا از او دریافت مال یا انجام کار را نخواهد. تهدید برای اخاذی باید به یکی از روش‌های تهدید به قتل، تهدید به ضرر شرفی، تهدید به ضرر نفسی، تهدید به ضرر مالی یا تهدید به فاش کردن یک سر باشد.
- در جرم تهدید، تقاضا یا عدم تقاضای دریافت مال از تهدید شونده یا درخواست کار از او هم می‌تواند صورت بگیرد و هم می‌تواند صورت نگیرد، اما در جرم اخاذی این‌گونه نیست. دومین امری که برای تحقق جرم لازم است این است که فرد همراه با تهدید از فرد تهدید شونده درخواست مال، وجه، انجام کار یا عدم انجام کاری را کرده باشد.
عنصر روانی جرم
عنصر روانی جرم این است که شخص تهدید کننده قصد ایجاد دلهره و ترس در تهدید شونده است؛ یعنی تهدید کننده قصد ایجاد دلهره و ترس دارد تا به این وسیله از تهدید شونده مالی را دریافت کند و یا او را وادار به انجام کار یا عدم انجام کاری کند. در مورد اینکه انگیزه مجرم بازی و تفریح بوده و یا اینکه واقعا قصد تهدید داشته است مانع از شکل گرفتن جرم نیست، پس در عنصر روانی کافی است فرد قصد تهدید دیگری، برای اخاذی از او را داشته باشد تا جرم صورت بگیرد و اینکه انگیزه فرد چه بوده است باعث نمی‌شود جرم شکل نگیرد؛ اگر چه انگیزه فرد می‌تواند در کاهش دادن میزان مجازاتش تاثیر داشته باشد.
برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر برخورد با ازدواج و طلاق صوری را مطالعه کنید.
