حقایقی غیرمنتظره درباره وایکینگ‌های اسکاندیناوی

تحلیل جدید DNA و حقایقی جدید درباره وایکینگ‌ها اسکاندیناوی

کلمه‌ی وایکینگ چنین تصویری را به ذهن متبادر می‌کند: مهاجمان جسور اسکاندیناوی، غارتگرانی ترسناک با پوست سفید و موی بلوند که در حدود ۱۰۰۰ سال پیش با بی رحمی مسیر خود را به سراسر جهان باز کردند. اما طبق پژوهشی جدید، جزئیات مربوط به افسانه‌ی وایکینگ‌های اسکاندیناوی اشتباه است. بر اساس تحلیل عظیم ژنتیکی روی ۴۰۰ اسکلت وایکینگ که در سراسر اروپا پراکنده شدند، اجداد بسیاری از وایکینگ‌ها اهل اسکاندیناوی نبودند و بسیاری از آن‌ها موی تیره داشتند نه بلوند. به گفته‌ی اسک ویرسلو، متخصص ژنتیک تکاملی: «نتایج پژوهش جدید، درک ما نسبت به وایکینگ‌ها را تغییر دادند. کتاب‌های تاریخ باید به‌روزرسانی شوند.» در ادامه این مطلب از  مجله دلتا با جزییات این تحقیقات آشنا شوید.

ویلرسلو یکی از چالش‌برانگیزترین دانشمندان برای ناشران کتاب‌های تاریخی است. پژوهش‌های پیشتاز او درباره‌ی جمعیت‌های سراسر جهان از استرالیا تا جنوب شرق آسیا، آمریکای شمالی، اقیانوس آرام جنوبی و بسیاری از مناطق دیگر، ذهنیت بسیاری را نسبت به ظاهر انسان‌های گذشته دگرگون کرده است. در پژوهشی جدید به رهبری ویلرسلوکه به‌عنوان بزرگ‌ترین تحلیل ژنتیکی وایکینگ‌ها شناخته می‌شود، گروهی از دانشمندان به بررسی بقایای اسکلت ۴۴۲ وایکینگ پرداختند. این اسکلت‌ها از نقاط باستانی اسکاندیناوی، بریتانیا، ایرلند، ایسلند، گرینلند، روسیه و نقاط دیگر جمع‌آوری شده‌اند. قدمت‌ این اسکلت‌ها به دوران وایکینگ‌ها یعنی از ۷۹۳ تا ۱۰۶۶ میلادی بازمی‌گردد.

توالی سازی DNA بقایای اسکلت مردان، زنان، کودکان و نوزادان نشان می‌دهند قبل و بعد از عصر وایکینگ، مجموعه‌ی گسترده‌ای از ردپاهای ژنتیکی از آسیا، اروپای جنوبی و جزایر بریتانیا وارد خون اهالی اسکاندیناوی شدند. به گفته‌ی ویلرسلو: «تا امروز نمی‌دانستیم اهالی این مناطق از نظر ژنتیکی چه ظاهری دارند. پژوهش جدید ظاهر وایکینگ‌هایی با موی بلوند را نقض می‌کند، زیرا بسیاری از وایکینگ‌ها موی قهوه‌ای داشتند و از نظر ژنتیکی تحت تأثیر جریانی خارج از اسکاندیناوی بودند.»

مهاجرت وایکینگ‌ به جنوب دیگر قاره‌ها

طبق نتایج، مناطق جنوبی اسکاندیناوی را می‌توان منطقه‌ی تنوع نژادی در نظر گرفت، زیرا از نظر جغرافیایی به جنوب اروپا و آسیا نزدیک‌تر است. در مقابل، جریان ژن داخل اسکاندیناوی محدودتر بود و برخی جمعیت‌های وایکینگی نسبت به بقیه ایزوله بودند. بنابراین وایکینگ‌های اسکاندیناوی با سفرهای خود نه‌تنها در فتوحات و تجارت پیشرفت کردند بلکه ژن خود را گسترش دادند. به‌طوری‌که طبق تخمین‌ها ۶ درصد از مردم بریتانیا و ۱۰ درصد از مردم سوئد دارای ژن وایکینگ‌ها هستند.

طبق نتایج به دست‌آمده، وایکینگ‌ها علاوه بر وراثت ژنتیکی به دلیل بافت و فرهنگ خود نیز شناخته‌ شده بودند. برای مثال پژوهشگران دو اسکلت وایکینگ را در جزایر شمالی اسکاتلند کشف کردند که به‌نظر می‌رسید نژاد ایرلندی و اسکاتلندی خالص دارند و هیچ اثر ژنتیکی از نژاد اسکاندیناوی در آن‌ها دیده نشد.
به گفته‌ی سورن سیندبک، باستان شناس موزه‌ی موسگارد دانمارک: «پراکندگی اهالی اسکاندیناوی، قاره‌ی آمریکا تا استپ‌های آسیایی را دربر می‌گیرد. آن‌ها از ایده‌ها، فناوری، زبان، باورها و آیین مختلف استفاده کردند و ساختارهای سیاسی اجتماعی جدیدی را توسعه دادند.»