باید‌ها و نباید‌ها‌ی قانونی نامزدی

بطور کلی، با توجه به قانون و هم‌چنین عرف اجتماعی، نامزدی را می‌توان مرحله‌ای دانست که پیش از ازدواج و به منظور آشنایی طرفین برای ادامه زندگی و تشکیل خانواده انجام می‌شود. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی آثار حقوقی نامزدی می‌پردازیم.

تعریف نامزدی در قانون مدنی

قواعد مربوط به دوران نامزدی در حقوق ایران، در مواد ۱۰۳۵ الی ۱۰۴۰ قانون مدنی مورد پیش‌بینی قرار گرفته است. نامزدی در قانون مدنی، نوعی قرارداد و یا تعهد دانسته شده است. درتعریف نامزدی بر اساس قانون مدنی می‌توان گفت “نامزدی یا وعده ازدواج، قراردادی است که بین دو نفر به منظور ازدواج در آینده بسته می‌شود “.

بنابراین، نامزدی همان وعده ازدواج است و خود ازدواج نیست. بر اساس قانون مدنی، ازدواج میان دو نفر با انجام تشریفات مربوط به عقد ازدواج دائم انجام می‌گیرد. صرفا پس از انجام عقد ازدواج دائم است که زن و مرد به هم محرم می‌شوند و رابطه‌ای حقوقی، یعنی رابطه زوجیت میان آن‌ها برقرار می‌گردد.

آثار حقوقی نامزدی

یکی از مهم ترین آثار دوران نامزدی بر اساس قانون مدنی، قابلیت رجوع از نامزدی و بر هم زدن آن است. به این مفهوم، در ماده ۱۰۳۵ قانون مدنی اشاره گردیده است. به موجب این ماده، وعده ازدواج ایجاد علقه زوجیت نمی‌‌کند. اگرچه تمام یا قسمتی از مهریه که بین طرفین برای موقع ازدواج مقرر گردیده، پرداخته شده ‌باشد.

بنابراین هر یک از زن و مرد تا زمانی که عقد نکاح جاری نشده باشد، می‌‌تواند از وصلت امتناع کند و طرف دیگر نمی ‌تواند به هیچ وجه او را مجبور به ازدواج کرده یا به علت امتناع از وصلت، مطالبه خسارتی نماید. بر این اساس می توان گفت تعلق مهریه در دوران نامزدی به زن منتفی خواهد بود.

لذا چون عقد نکاح قرارداد مهمی است و آثار مهمی نیز به بار می‌آورد، قانون‌گذار نیز به زن و مرد اجازه داده است که تا آخرین لحظه قبل از انجام عقد، از تصمیم خود بازگردند و وعده ازدواج یا نامزدی را بر هم بزنند. طرف مقابل هم نمی‌تواند از این بابت خسارتی مطالبه کند.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر، استرداد هدایای دوران نامزدی، را مطالعه کنید.