همواره انتشار اطلاعات افراد دردسرهای فراوانی را برای صاحبان آنها به وجود آورده است که جدای از صدمه به اعتبار و حیثیت اشخاص، موجب سوءاستفاده افراد از اطلاعات به دست آمده و استفاده از آنها در جهت انجام دادن جرایم گوناگون برای منافع خود شده‌است. سوءاستفاده از سیمکارت ممکن است از راه‌های مختلف انجام شود. برای مثال، مالک سیمکارت به نحو امانت سیمکارت را به دیگری تحویل دهد و فرد بدون اجازه از آن استفاده کرده باشد. همچنین سرقت گوشی که همراه با سیمکارت است زمینه سوءاستفاده از سیمکارت توسط دیگری را فراهم می‌آورد. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی سوءاستفاده از سیمکارت دیگران و عواقب آن می‌پردازیم.
مسئولیت جرایم ارتکابی با سیمکارت با چه کسی است؟
مهم ترین و چالش برانگیز‌ترین موضوع این بحث، مسئولیت در قبال اعمال ارتکابی در زمان سوءاستفاده از سیمکارت است. در این خصوص باید دو فرض مختلف را در نظر گرفت:
- فرض اول صرف استفاده از سیمکارت بدون اجازه و بدون اینکه شخص مرتکب عمل مجرمانه شده باشد به طور مثال شخص با سیمکارت صرفا تماس برقرار کند یا از اینترنت خط استفاده کردهباشد و مواردی از این قبیل.
- فرض دوم از سیمکارت دیگری بدون اجازه استفاده کردهباشد و محقق شدن جرایمی از قبیل توهین و به کاربردن الفاظ رکیک نسبت به شخصی، مزاحمت تلفنی، اقدام به اخاذی و جرایمی از این قبیل.
درفرض اول جرمی محقق نشده و جرم سوءاستفاده از سیمکارت دیگران صورت نگرفته‌است بنابراین مسئولیتی قابل تصور نیست. اما درفرض دوم جرم محقق و سوءاستفاده از سیمکارت دیگران انجام شده‌است و مسئولیت جرایم ارتکابی کاملا بر عهده مالک سیمکارت بوده مشروط بر این که بتواند ثابت کند که وی مرتکب این اعمال مجرمانه نشده‌است.
نحوه شکایت از استفاده سیمکارت
در قانون مجازات اسلامی و هم در قانون جرایم رایانه‌ای عنوان مجرمانه‌ی خاص و مستقلی در این خصوص پیش‌بینی نشده‌است ولی با مراجعه به کلیات قانون مجازات اسلامی می‌توان علیه اشخاص با عناوین مجرمانه مختلف مشروط بر نوع سپرده شدن سیمکارت اقدام به شکایت کرد.
- شکایت با عنوان خیانت در امانت: بنا به ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی، هر‌گاه اموال منقول یا غیر منقول یا نوشته‌هایی از قبیل سفته و چک و قبض و نظایر آن به عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هر کار با اجرت یا بی‌اجرت، به کسی داده شده و بنا بر این بوده است که اشیا مذکور، مسترد شود و شخصی که آن اشیا نزد او بوده آنها را به ضرر مالکان آنها استفاده یا تصاحب یا تلف یا مفقود کند به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد‌شد. با توجه به مفهوم ماده و لفظ اموال، از آنجا که سیمکارت ارزش اقتصادی دارد مال تلقی می‌شود و در صورتی که مالک سیمکارت، سیمکارت را به صورت امانت به شخصی بسپارد تا بعدا آن را پس بگیرد و شخص مطابق با ماده، آن را به ضرر مالک استفاده کردهباشد می‌توان علیه او به عنوان جرم خیانت در امانت شکایت کرد.
- شکایت به عنوان سرقت: عمده سوءاستفاده از اطلاعات اشخاص ابتدا از طریق سرقت و یا دسترسی غیر‌مجاز به آنها محقق می‌شود. سارقان پس از سرقت گوشی آن را با قیمت بسیار ارزان‌تر به فروش می‌رسانند و چون معمولا پس از سرقت، مالک سیمکارت اقدام به ابطال سیمکارت می‌کند سارقین به سیمکارت دسترسی پیدا نمی‌کنند. اما افرادی از این اقدام خودداری می‌کنند و این غفلت آنها این فضا را برای سارق فراهم می‌کند تا با سیمکارت سرقتی دست به اقدامات مجرمانه متعددی بزند و به‌گونه‌ای اقدام به سوءاستفاده از سیمکارت کند که این موضوع با عنوان سرقت قابل پیگیری می‌باشد.
-
شکایت با عنوان جعل: دراین حالت شخص با قصد قبلی و با تهیه مدارک جعلی اقدام به گرفتن سیمکارت به جای مالک اصلی آن می‌کند. سپس با گرفتن سیمکارت به اهداف از پیش تعیین شده خود دست می یابد. در این حالت مالک با اطلاع یافتن از این موضوع می‌تواند با عنوان مجرمانه جعل و استفاده از سند مجعول علیه شخص اقدام به شکایت کند.
برای طرح شکایت لازم است شخص با مراجعه به دادسرا و یا با مراجعه به هریک از دفاتر خدمات قضایی و با بیان مشخصات طرف شکایت و ارائه اسناد و مدارکی که بتواند موجب صحت ادعای خود شود و با پرداخت هزینه دادرسی شکواییه خود را ثبت کند.
برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر فرار از خدمت وظیفه و مجازات آن را مطالعه کنید.
