مجازات آدم ربایی چیست؟
آدم ربایی یکی از سنگین‌ترین جرایم تعزیری در نظام حقوقی ایران است. ارتکاب این جرم منتهی به حبس‌های طولانی مدت می‌شود و مرتکب را از استفاده از بسیاری از امتیازهای قانونی در جریان محاکمه و پس از صدور حکم محروم می‌کند. شرایط این جرم و مجازات آدم ربایان آن در کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) مصوب ۱۳۷۵ و قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ بیان شده است. بنابراین مجازات آدم ربایی سنگین خواهد بود. با بخش حقوقی مجله دلتا همراه باشید.
انگیزه مهم نیست
تفاوت نمی‌کند مجازات آدم ربایان با چه قصد و غرضی انجام شده باشد، به هر حال انجام عمل آدم ربایی جرم بوده و مجازات خواهد داشت. ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) مصوب ۱۳۷۵ نیز تأکید می‌کند: «… به قصد مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگری …» بنابراین تفاوتی نمی‌کند آدم‌ربایی مانند آنچه در فیلم‌ها و سریال‌ها می‌بینیم برای گرفتن پول باشد یا آدم ربا دلیل دیگری برای این کار خود داشته باشد؛ با هر انگیزه‌ای جرم آدم ربایی واقع می‌شود.
مسئولیت رباینده
هرگاه شخصی با حیله یا تهدید یا هر طریق دیگری، کسی را برباید و آن شخص مفقود شود، رباینده ضامن دیه اوست مگر اینکه ثابت کند که ربوده شده، زنده است یا اگر فوت کرده به مرگ عادی یا علل قهری بوده که ارتباطی به او نداشته است یا اگر کشته شده دیگری او را به قتل رسانده است.
سخت‌گیری در جرائم منافی عفت از طریق ربایش
در جرایم موجب حد در ماده ۲۱۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، قانون‌گذار امتیازی را به نفع متهمان پیش‌بینی و مقرر کرده است: «هرگاه متهم ادعای فقدان علم یا قصد یا وجود یکی از موانع مسئولیت کیفری را در زمان ارتکاب جرم نماید در صورتی که احتمال صدق گفتار وی داده شود و اگر ادعا کند که اقرار او با تهدید و ارعاب یا شکنجه گرفته شده است، ادعای مذکور بدون نیاز به بینه و سوگند پذیرفته می‌شود. اما متهم در صورتی که مرتکب جرایم منافی عفت با عنف، ربایش یا اغفال شده باشد، صرف ادعا، مسقط حد نیست و دادگاه موظف به بررسی و تحقیق است.»
بنابراین در صورتی که شخصی متهم به ارتکاب جرم منافی عفت از طریق ربایش شده باشد، نخواهد توانست از امتیاز ماده ۲۱۸ قانون مجازات اسلامی استفاده کند. امتیاز مشابهی در ماده ۲۴۱ قانون مجازات اسلامی نیز پیش‌بینی شده است که بر اساس آن در صورت نبود ادله اثبات قانونی بر وقوع جرایم منافی عفت و انکار متهم هرگونه تحقیق و بازجویی برای کشف امور پنهان و مستور از انظار ممنوع است. این امتیاز نیز در مواردی که احتمال ارتکاب با عنف، اکراه، آزار، ربایش یا اغفال وجود دارد یا مواردی که در حکم ارتکاب به عنف است، قابل استفاده نیست.
مجازات آدم ربایان
ماده ۶۲۱ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) مصوب ۱۳۷۵/۰۳/۰۲ مقرر می‌کند: «هر کس به قصد مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگری به عنف یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگر شخصا یا توسط دیگری شخصی را برباید و یا مخفی کند به حبس از پنج تا پانزده سال محکوم خواهد شد.» اقدامات آدم ربا می‌تواند جرم را سنگین‌تر کند و مجازات شدیدتری به همراه داشته باشد. از جمله اینکه، اگر سن قربانی جرم کمتر از پانزده سال باشد یا ربودن به وسیله وسایل نقلیه انجام شود یا به قربانی جرم، آسیب جسمی یا حیثیتی برسد، مرتکب جرم آدم ربایی به حداکثر مجازات تعیین شده ۱۵ سال حبس محکوم خواهد شد. علاوه بر این در صورتی که آدم ربا مرتکب جرایم دیگری مثل جرایم منافی عفت شود، به مجازات آن جرایم نیز محکوم خواهد شد.
بیشتر بدانید: برای آشنایی بیشتر با نکات حقوقی “جرائم غیر قابل گذشت” را مطالعه کنید.
