پس گرفتن هدیه چه موقع ممکن نیست؟
وقتی چیزی را به دیگری می‌بخشیم، شاید تصور اینکه پشت این بذل و بخشش چه مباحث حقوقی و قضایی نهفته است برایمان دشوار باشد؛ اما نباید فراموش کرد که بخشیدن یک مال مترادف با انعقاد عقد هبه است و این قرارداد شرایط خاصی دارد. اما برخی مواقع نمی توان هدیه را پس گرفت . با بخش حقوقی مجله دلتا همراه باشید.
مواردی که بعد از هدیه دادن، نمیتوان آن را پس گرفت:
ماده ۸۰۳ قانونی مدنی می گوید:
«بعد از قبض نیز واهب (هدیه دهنده) می‌تواند با بقای عین موهوبه از هبه رجوع کند مگر در موارد ذیل:
۱- در صورتی که متهب پدر یا مادر و یا اولاد واهب باشد؛
۲- در صورتی که هبه معوض بوده و عوض هم داده شده باشد؛
۳- در صورتی که عین موهوبه از ملکیت متهب خارج شده یا متعلق حق غیر واقع شود خواه قهراً مثل این که متهب به واسطه‌ی فلس محجور شود خواه اختیاراً مثل این که عین موهوبه به رهن داده شود؛
۴- در صورتی که در عین موهوبه تغییری حاصل شود.»
انواع هبه
- هبه معوض (غیر مجانی)
- هبه غیر معوض (مجانی)
غالبا هبه غیر معوض است. واهب به دلیل علاقه و محبت و اغراض شخصی دیگر مالی به متهب (هدیه گیرنده) می‌بخشد اما همان‌طور که در نظر فقها آمده و قانون مدنی هم از آن پیروی نموده هبه می‌تواند معوض باشد.
هر چیزی که طرفین به عنوان عوض توافق نمایند می‌تواند به عنوان عوض قرار داده شود.
هبه مُحاباتی چیست؟
در مورد هبه لازم نیست بین ارزش عوض و معوض هم‌سنگی و هم‌وزنی باشد. ارزش معوض ممکن است بسیار اندک و نزدیک به صفر باشد که آن را هبه مُحاباتی می‌گویند و ممکن است ارزش آن چندین برابر مال هبه شده باشد .
عوض همچنین ممکن است به صورت شرط فعل یا شرط نتیجه باشد. به همین دلیل ماده ۸۰۱ قانون مدنی می‌گوید:
«هبه ممکن است معوض باشد و بنابراین واهب می‌تواند شرط کند که متهب مالی را به او هبه کند یا عمل مشروعی را مجاناً به جا آورد.»
واهب در مقابل مالی که متهب هبه می‌کند مال دیگری را کسب می‌کند، خواه این که عوض به صورت شرط به نفع واهب باشد و یا بدون شرط متهب مالی را به واهب بدهد.
در مورد عوض که متهب به واهب می‌دهد وقتی هبه عنوان معوض پیدا می‌کند که واهب به عمل متهب راضی و آگاه باشد و متهب هم در دادن مال به واهب قصد عوض را داشته باشد.
زیرا اگر متهب مالی را به واهب بدون ارتباط با عقد هبه بدهد، آن را معوض نمی‌کند و آن هم هبه است که از جانب متهب صورت گرفته است.
بیشتر بدانید: برای آشنایی بیشتر با نکات حقوقی “آیا می‌توان هدیه را پس گرفت؟” را مطالعه کنید.
