به موجب ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی، هر یک از زن و مرد می‌توانند شروطی که خلاف مقتضای عقد نباشد را در عقد نکاح ذکر کنند که در این صورت طرف مقابل هم موظف به رعایت آن می‌شود.
به همین منظور مجموعه‌ای از شروط ضمن عقد از قبل به صورت چاپ شده در سند ازدواج مورد پیش‌بینی قرار گرفتهاند که زوجین می‌توانند آنها را امضا یا از امضای آن خودداری کنند. به همین منظور در این مقاله به بررسی شروط ضمن عقد در سند ازدواج خواهیم پرداخت. با بخش حقوقی مجله دلتا همراه باشید.
شروط ضمن عقد
مانند اینکه شرط شود هرگاه شوهر زن دیگری بگیرد، در مدت معینی غایب شود، ترک انفاق نماید، بر علیه حیات زن سوء قصد کند، یا سوء رفتاری نماید که زندگی آنها با یکدیگر غیر قابل تحمل شود، زن وکیل در توکیل باشد که پس از اثبات تحقق امر در دادگاه خودش را مطلقه نماید.
بر این اساس، علاوه بر مصادیقی که در این ماده ذکر شده است، زن و مرد می‌توانند هرگونه شرطی که خلاق مقتضای عقد نباشد را در عقد درج کنند و در صورتی که طرف مقابل آن را پذیرفته و امضا کند، متعهد به آن می‌گردد . در بسیاری از موارد، اختیارات بی شماری که مرد به موجب عقد ازدواج به دست می‌آورد، ممکن است سبب سوء استفاده از این حقوق شود و موجبات عسر و حرج زن را فراهم نماید. به جهت تعدیل این اختیارات ، قانونگذار شروطی را تحت عنوان شروط ضمن العقد در سند ازدواج پیش بینی کرده است که تحت عنوان شروط دوازده گانه طلاق نیز شناخته می شوند؛ چرا که در صورت وجود داشتن آنها زن می‌تواند تقاضای طلاق کند.
شروط در سند ازدواج
از سال ۱۳۶۰ به بعد، شروطی در سند ازدواج تحت عنوان شرط ضمن عقد پیش بینی شده است که سردفتر ازدواج مکلف است قبل از اجرای صیغه عقد این شروط را برای زوجین خوانده و مفهوم آن را به اطلاع آنها برساند. نکته مهم آن است که هر یک از طرفین می‌توانند هر کدام از این شروط را که موافق با آن باشند امضا کنند و هر کدام را که نخواهند امضا نکنند. شروطی که در قباله‌های ازدواج مندرج شده، به قرار زیر است:
– ضمن عقد ازدواج، زوج شرط نموده که هرگاه طلاق به درخواست زوجه نباشد و طبق تشخیص دادگاه تقاضای طلاق ناشی از تخلف زن از وظایف همسرداری یا سوءاخلاق و رفتار او نباشد، زوج موظف است تا نصف دارایی موجود را که در ایام زناشویی با او به دست آورده یا معادل آن را طبق نظر دادگاه، بلاعوض به زوجه منتقل کند. ( شرط تنصیف اموال و دارایی مرد )
– ضمن عقد نکاح، زوج به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل غیر داد که در موارد مشروحه ذیل با رجوع به دادگاه و اخذ مجوز دادگاه پس از انتخاب نوع طلاق خود را مطلقه نماید و نیز به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل غیر داد تا در صورت بذل از طرف او قبول کند. این موارد عبارتند از:
الف ـ استنکاف شوهر از دادن نفقه به مدت ۶ ماه به هر عنوان و عدم امکان الزام او به تأدیه نفقه و همچنین در موردی که شوهر سایر حقوق واجبه زن را به مدت ۶ ماه ایفا نکند و اجبار او به ایفا هم ممکن نباشد.
ب ـ سوء رفتار یا سوء معاشرت زوج به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیرقابل تحمل کند.
ج ـ ابتلای زوج به امراض صعب‌العلاج به نحوی که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره‌انگیز باشد.
د ـ جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعا ممکن نباشد.
هـ ـ عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که طبق نظر دادگاه صالح، منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد.
و ـ محکومیت شوهر به حکم قطعی به مجازات ۵ سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که مجموعا منتهی به ۵ سال یا بیشتر بازداشت شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد. در تمام این موارد، در صورتی حق طرح دعوای طلاق برای زن ایجاد می‌شود که حکم قطعی محکومیت شوهر صادر شود و مرد در زندان باشد.
ز ـ ابتلای زوج به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس خانواده خلل وارد آورد و ادامه زندگی را برای زوجه دشوار کند.
ح ـ زوج، زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک (تشخیص ترک زندگی خانوادگی و تشخیص عذر موجه با دادگاه است) و یا ۶ ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت کند.
ط ـ محکومیت قطعی زوج در اثر ارتکاب جرم و اجرای هرگونه مجازات اعم از حد و تعزیر در اثر ارتکاب جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی و شؤون زوجه باشد. تشخیص این که مجازات مغایر با حیثیت خانوادگی‌ست با توجه به وضع و موقعیت زوجه و عرف و موازین دیگر با دادگاه خواهد بود.
ی ـ در صورتی که پس از گذشت ۵ سال، زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن و یا عوارض جسمی دیگر صاحب فرزند نشود.
ک ـ در صورتی که زوج مفقودالاثر شود و ظرف ۶ ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.
هـ ـ زوج بدون رضایت زوجه همسر دیگری اختیار کند یا به تشخیص دادگاه بین همسران خود به عدالت رفتار نکند.
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی بیشتر با نکات حقوقی “عدم ثبت ازدواج و مجازات آن” را مطالعه کنید.
ناشناس
۲۲ مرداد ۱۳۹۹ در ۶:۲۶ ب٫ظ
ناشناس
۲۲ مرداد ۱۳۹۹ در ۱:۰۰ ق٫ظ