باغ نارنجستان قوام شیراز، که به نام‌های باغ قوام، باغ موزه نارنجستان و باغ قوام الملک مشهور است، بین سال‌های ۱۲۵۷ تا ۱۲۶۷ خورشیدی مقارن با حکومت ناصرالدین شاه قاجار، به دستور علی محمد خان قوام ساخته شد. این مجموعه از عناصر متعددی تشکیل یافته، که عمده‌ترین این عناصر عبارتست از: حمام گچینه، حسینیه، مکتب‌خانه (خانه عرقیها)، اندرونی (منزل زینت الملک)، دیوان خانه (نارنجستان)، حمام اختصاصی و اصطبل و زنجیرخانه (هم اکنون از بین رفته است). البته بازارچه‌ای هم در این مجموعه وجود داشته که در اثر احداث خیابان لطفعلی‌خان زند از بین رفته است. در ادامه مطلب با مجله دلتا همراه باشید.
معماری مجموعه
باغ از دو قسمت بیرونی (موزه نارنجستان) و اندرونی (خانه زینت‌الملوک) تشکیل که به وسیله یک تونل به یکدیگر مرتبط می‌شوند. این بنا به‌عنوان دارالحکومه یا محل انجام دادن امور سیاسی، نظامی و دیدار با نمایندگان دولت‌های خارجی مورد استفاده قرار می‌گرفت. از زیبایی این بنا باید گفت که، نارنجستان قوام اولین بنا در شیراز با پوشش فلزی سقف مثل شیروانی است. در سال ۱۳۴۵، بنای نارنجستان به دانشگاه شیراز اختصاص یافت. مساحت مجموعه ۳۵۰۰ متر مربع و ساختمان‌های آن که در دو ضلع شمالی و جنوبی واقع شده‌اند، زیربنایی معادل ۹۴۰ متر مربع دارند.
موزه قوام
این موزه زیبا توسط خاندان قوام از خانواده های پر نفوذ و قدرتمند دوران قاجار ساخته شد. این خاندان توانستند چندین قرن حاکمان سرزمین های فارس و نواحی اطراف آن باشند. بسیاری از اماکن و جاذبه های دیدنی شیراز را این خاندان ساخته و یا تعمیر و مرمت کرده‌اند. موزه یا بنای نارنجستان قوام، به عنوان بیرونی و دارالحکومه و خانه زینت الملک، به عنوان اندرونی و منزل شخصی افراد نزدیک و درجه یک خانواده‌ی قوام، مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
قسمت های مختلف مجموعه از گذشته تا امروز
این مجموعه در ابتدا شامل کاخ، باغ، حمام، زنجیرخانه، اصطبل و مکتب خانه بوده، که زنجیرخانه و اصطبل در جریان حوادث تاریخی و گذر زمان از بین رفته و بقیه سالم و پا برجاست. انواع هنرهای سنتی ایران مانند: نقاشی، گچبری، آجرکاری سنتی، مقرنس کاری، کاشی کاری، معرق کاری روی چوب، حجاری و آیینه کاری در نارنجستان قوام، توجه همه گردشگران را به خود معطوف می‌کند.
مرمت
مرمت این بنای ارزشمند تاریخی که از سال ۱۳۴۶ آغاز شده است، در کمال تعجب هنوز هم در بخش‌هایی ادامه دارد. این مرمت‌ها زیرنظر دفتر فنی حفاظت آثار باستانی سابق و بیشتر در قسمت زیر‌زمین، دیوارهای حیاط و کف تالارها انجام گرفته است که تا کنون نیز به صورت روند کاری سالانه ادامه دارد.
نشانی و ساعات دسترسی
نشانی: استان فارس، شیراز، خیابان لطفعلی خان زند
ساعات دسترسی: از ساعت ۸ صبح تا ۲۰:۳۰
