نحله چیست و چگونه به زن تعلق می‌گیرد؟

دریافت نحله در شرع و قانون

به طور کلی در قانون برای نقش‌ها و وضعیت‌های مختلف حقوق و تکالیف متفاوتی در نظر گرفته شده است. یکی از مهم‌ترین نقش‌های تعریف شده در جامعه نقش زن و شوهر است . همانطور که زوجین (زن و شوهر) نسبت به یکدیگر چه در طول زندگی مشترک و چه در زمان بروز اختلافات و تصمیم برای جدایی تکالیفی دارند، حقوقی نیز برای آن ها در نظر گرفته شده است. یکی از حقوقی که برای زن در نظر گرفته شده است، نحله نام دارد. دریافت نحله که در واقع یک حق مالی است که بر عهده شوهر قرار دارد، تنها در شرایط خاصی امکان‌پذیر است. در ادامه به توضیحاتی در خصوص شرایط لازم برای تعلق این حق به زن می‌پردازیم. با مجله دلتا همراه باشید.

با توجه به بند ب ماده ۶ قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق، زمانی که امکان تعیین اجرت المثل برای زوجه به دلیلی فراهم نباشد، با توجه به مدت زمان زندگی مشترک و کارهایی که زن در طول زندگی انجام داده است، مبلغی به عنوان نحله برای او در نظر گرفته می‌شود .

نحله با توجه به توانایی مالی شوهر تعیین شده و قاضی به صلاح دید خود مبلغ آن را مشخص می‌کند، بنابراین نیازی به نظر کارشناس رسمی دادگستری برای تعیین آن نیست. یکی از شروط بسیار مهمی که در رابطه با استحقاق زن برای دریافت نحله وجود دارد، آن است که باید مرد دادخواست طلاق داده و برای این دادخواست عذر موجهی وجود نداشته باشد.

به بیان ساده‌تر، اولا در زمان زندگی مشترک نحله به زوجه تعلق نمی‌گیرد و این حق صرفا مربوط به زمانی است که مرد تقاضای طلاق داده باشد. ثانیا اگر زن از انجام وظایف زناشویی کوتاهی کرده و هر دلیل دیگری که از منظر دادگاه برای طلاق موجه محسوب شود، دیگر نحله به زن تعلق نمی‌گیرد.

تفاوت‌ها و شباهت‌های دریافت نحله و اجرت المثل

اولین نکته‌ای که باید قبل از بیان شباهت‌ها و تفاوت‌های این دو مفهوم بیان کنیم آن است که فقط زمانی نحله به زن تعلق می‌گیرد که امکان تعلق گرفتن اجرت المثل وجود نداشته باشد. بنابراین در صورتی که اجرت المثل به زن تعلق گرفته باشد، دیگر نوبت به پرداخت نحله نمی‌رسد.

اولین تفاوت اجرت المثل و نحله به تعریف این دو مفهوم برمی‌گردد. اجرت‌المثل در واقع حق‌الزحمه کارهایی است که زن در منزل شوهرش انجام داده اما وظیفه‌ای در خصوص انجام آنها نداشته است. در این حالت زن مستحق دریافت اجرت المثل است مگر آنکه قصد انجام رایگان این کارها را داشته باشد که اثبات این موضوع بر عهده شوهر است. اما نحله همانطور که آن را تعریف کردیم در واقع بخششی از جانب شوهر بوده و لازم نیست حتما زن بابت دریافت آن کاری انجام داده باشد، به نوعی این یک بخشش بلاعوض است.

از جمله شباهت‌های این دو مفهوم آن است که در زمان طلاق از طرف مرد و بدون عذر موجه به زن تعلق می‌گیرد. شباهت دیگر آن است که قبل از اجرای صیغه طلاق می‌توان نسبت به دریافت این حقوق اقدام کرد و لازم نیست که بعد از طلاق پرداخت شود.

شایان ذکر است، امکان دریافت نحله مانند تعلق اجرت المثل به شرایطی از قبیل درخواست شوهر برای طلاق بستگی دارد. همچنین درخواست مرد برای طلاق نباید به دلیل تخلف زن از وظایف همسری یا سو اخلاق و رفتار او باشد. چنانچه بنا به هر علتی امکان تعلق اجرت المثل به زن وجود نداشته باشد نوبت به دریافت نحله می‌رسد و بر همین اساس مقدار مبلغ نحله برای زن تعیین می‌شود. نحله نیز مانند مهریه و تمکین یکی از مطالبه‌های زنان در زندگی زناشویی است که پس از طلاق امکان درخواست آن وجود دارد.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی با دانستنی‌های حقوقی بیشتر “مهریه، حال باشد یعنی چه؟” را مطالعه کنید.