دیدنی های استانبول؛ مسجد سلطان احمد

مسجد سلطان احمد به سبب کاشی‌های آبی رنگ و جذاب درون ساختمانش، به مسجد آبی نیز معروف است. در کنار کاشی‌های آبی رنگ، این مسجد یک ویژگی برجسته دیگر نیز دارد و آن وجود ۶ مناره در مسجد است. امروزه مسجد آبی نه فقط در کشور ترکیه، که در دنیا یکی از خاص‌ترین مساجد قلمداد می‌شود. مجله دلتا را با معرفی مسجد سلطان احمد استانبول یکی از مساجد زیبای دنیا ورق بزنید.

نمای خارجی و فوق‌العاده‌ این مسجد شامل ۵ گنبد، با آرایشی آبشارگونه است که هشت گنبد کوچک‌تر در اطراف آن به چشم می‌خورد. فضای داخلی مسجد آبی بسیار وسیع است و حیاطی نیز به همین وسعت در خارج از بنا دیده می‌شود. دورتادور حیاط نیز رواق‌های بسیاری به چشم می‌خورد که به صورت قرینه ساخته شده‌اند. اگر در اطراف این مسجد گشتی بزنید مقبره‌ سلطان احمد را در قسمت شمالی ساختمان و درست روبه‌روی پارکی به همین نام خواهید دید.

معماری

نقطه اوج معماری عثمانی را در مسجد سلطان احمد استانبول خواهید دید. گنبدهای آبشاری، تقارن زیبا و طاق‌های پی در پی، مناره‌ها و کاشی‌های آبی درون مسجد، از هر لحاظ خاص و منحصر به فرد است. در ساخت این مسجد از طراحی سازه‌ای بیزانسی مانند ایاصوفیه الهام گرفته شده و بنابراین بی‌دلیل نیست که از مسجد سلطان احمد به عنوان چشمگیرترین مسجد تاریخی کشور ترکیه یاد می‌شود.

معماری مسجد سلطان احمد را هنرمندی به نام «محمد آقا صدفکار» (Sedefkâr Mehmed Ağa) به عهده داشته است. او که شاگرد معمار سنان بود، ایده‌های هنرمندانه استادش را با استعداد خود ترکیب کرد و برای ساخت مسجدی وسیع، باابهت و باشکوه دست به کار شد.

مناره ها

اولین مسجدی که با ۶ مناره در ترکیه ساخته شد، مسجد سلطان احمد بود. البته این اقدام گریبان سلطان احمد اول را گرفت و باعث شد تا بسیاری او را مورد انتقاد و هجمه خود قرار دهند؛ چرا که تا آن زمان تنها مسجدی که ۶ مناره داشت، مسجد الحرام در مکه بود. البته طولی نکشید که سلطان احمد این مشکل را به سادگی حل کرد و فرمان داد تا برای مسجد الحرام یک مناره جدید بسازند.

با نگاهی به طرح مستطیلی مسجد آبی متوجه خواهید شد، چهار مناره در چهار گوشه بنا دیده می‌شود و دو مناره دیگر در میان آن‌ها قرار گرفته‌اند. هر یک از مناره‌های اطراف گنبد را که برانداز کنید، سازه‌ای ستونی و مدادی خواهید دید که سه بالکن دارند؛ اما این موضوع درباره مناره‌های انتهای حیاط صدق نمی‌کند و بر روی این دو مناره تنها دو بالکن به چشم می‌خورد. دلیل این موضوع ساده است چرا که در گذشته موذن مسجد مجبور بود روزی ۵ بار از این مناره‌ها بالا و پایین برود و به این ترتیب، کاهش تعداد بالکن‌ها، کار او را آسان‌تر می‌کرد.

پنجره های رنگی و سقف باشکوه

در وسط مسجد بایستید و به آرامی چرخی بزنید و ۲۶۰ پنجره اُرُسی و رنگارنگ سلطان احمد را تماشا کنید. این تعداد پنجره از آن روست که نور داخل شبستان به بهترین وجه ممکن تامین شود. در هر نیم طاق، ۵ پنجره به چشم می‌خورد که برخی از آن‌ ها شیشه ندارند و تنها به شکل پنجره ساخته شده‌اند. حالا بنشینید و برای دقایقی با آرامش تمام سقف مسجد را ببینید. گنبدی در میان و چهار نیم‌گنبد در اطراف به چشم می‌خورند که تزیینات گنبد میانی به وضوح از دیگران متمایز است و در پایین به نواری آبی رنگ و جذاب آراسته شده است.

خوشنویسی‌ها

خوشنویسی‌های داخل مسجد از آیات قرآن گرفته شده‌اند و اثری از سید کاظم گُبَری، یکی از بهترین خوش نویسان قرن هفدهم است. خوشنویسی ها را در نقاط و بخش‌های مختلفی از مسجد آبی می توانید مشاهده کنید؛ از کاشی‌ها گرفته تا حاشیه پنجره‌های قدی مسجد همگی به این آثار هنری مزین شده‌اند. همچنین لوح هایی بر روی دیوارهای مسجد سلطان احمد دیده می‌شود که مزین به آیات قرآن مجید و اسامی سلاطین عثمانی است.

کاشی‌کاری و شیشه های رنگی

بخش متمایز کاشی‌های مسجد سلطان احمد، درست از میانه سازه به چشم می‌خورد، جایی که نگاه ها را خیره می‌کند و انسان را انگشت به دهان نگاه می‌دارد. تکرار رقصان و موزون طرح‌ها و رنگ‌های کاشی‌های ایزنیکی شکوه خارق العاده به فضای درونی مسجد می‌بخشد و طیفی از رنگ‌های درخشان و جذابی چون آبی، فیروزه ای و سبز را به نمایش می‌گذارد.

پیشنهاد مطالعه:  برای آشنایی بیشتر با مساجد مشهور ایران و جهان “نیشابور و اولین مسجد چوبی جهان” را مطالعه کنید.