افراد بر اساس اعتمادی که گاهی منشأ مشخصی ندارد، اقدام به امضای اسنادی می‌کنند که از محتویات آن اطلاعی ندارند. در واقع اعطای سفید امضا به معنای اختیار پر کردن محتویات آن سند به شخص مقابل است که این امر در مورد چک بیشتر وجود دارد. گاهی اشخاص از سند امضا که به امانت در دستشان است، سوءاستفاده می‌کنند. در مجله دلتا جرم سوء استفاده از سفید امضاء و سفید مهر بررسی شده است.
سوء استفاده از سفید مهر و سفید امضاء
سند سفید امضا یا سفید مهر، ورقه‌ای است که به صورت امضا یا مهر شده، در اختیار شخصی قرار داده شده است تا مندرجاتی معین در آن درج شود یا به امانت نگه دارد. حال چنانچه هر موضوع دیگری جز موضوع مورد توافق در آن درج شود، شخص مرتکب جرم سوءاستفاده از سفید امضا و در مواردی خیانت در امانت می‌شود.
به عنوان مثال، ممکن است شما با شخصی توافق کنید تا در صورتیکه ملک شما را به فروش برساند، مبلغ مشخصی بگیرد. حال شما که راهی سفر خارج از کشور هستید، مبایعه‌نامه‌ای سفید امضا تنظیم می‌کنید و در اختیار او قرار می‌دهید که ملک را به قیمت تعیین شده به مشتری بفروشد. پس از بازگشت از سفر متوجه می‌شوید که او با استفاده از آن مبایعه‌نامه ملک را به خود منتقل کرده است. این شخص در این مورد مرتکب جرم سوءاستفاده از سفید امضا و خیانت در امانت نیز شده است.
مجازات سوء استفاده از سفید امضاء
طبق قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵ آمده است «هر کس از سفید مهر یا سفید امضایی که به او سپرده شده یا به هر طریق به دست آورده است، سوءاستفاده کند، به یک تا سه سال حبس محکوم خواهد شد.»
بنابراین طبق قانون، شخص باید ورقه یا سندی پر نشده را در اختیار شخص دیگری قرار دارد و او آن سند یا ورقه را بر خلاف توافق پر کند. مهم نیست سند به چه نحوی به دست شخص رسیده باشد، حتی او می‌تواند سند را در خیابان پیدا کرده و مورد استفاده قرار دهد. بنابراین رکن اصلی، پر کردن سند و ورقه برخلاف توافق با صاحب امضا یا مهر است.
شکایت سوء استفاده از سفید امضاء
برای شکایت از جرم سوء استفاده از سفید امضاء باید به دادسرای محل وقوع جرم یا دفتر خدمات قضایی در هر نقطه از ایران مراجعه کرد. البته برای اثبات وقوع جرم سوءاستفاده از سفید امضا باید دلایل و مدارک کافی وجود داشته باشد.
شرکت در جرم سوء استفاده از سفید امضاء
در صورتیکه بیش از یک نفر در ارتکاب جرم مذکور شرکت داشته باشد و این جرم مستند به رفتار همه شرکت کنندگان باشد، شرکت در جرم سفید امضا مطرح می‌شود و در این صورت مجازات هر یک از شرکای جرم، مستقلاً محاسبه می‌شود. یعنی برای هر شریک یک تا سه سال حبس خواهد بود.
پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی بیشتر با جرم سوءاستفاده از سند ملکی مفقودی “سوء استفاده از سند ملکی گمشده” را مطالعه کنید.
