ربا از جمله جرائمی است که در قانون برای آن مجازات تعیین شده و با رباخواران به شدت برخورد می‌شود. در این نوشتار به این سؤال که شرایط جرم ربا چیست و چگونه محقق می‌شود؟ پاسخ داده است. در ادامه با مجله دلتا همراه باشید.
جرم ربا خواری چیست ؟
ربا دریافت پول به صورت غیر شرعی و غیر قانونی است. مطابق با فقه و قانون تا زمانی که وجه اضافی دریافت نشود، ربا محقق نخواهد شد. از همین رو صرف توافق به اینکه شخصی پولی اضافه‌تر را در قبال وجه معین به کسی بدهد این عمل جرم است. زیرا ملاک جرم بودن این عمل، دریافت وجه بیشتر است.
دریافت چک به عنوان ربا
در صورتی که ثابت شود دارنده چک آن را به عنوان ربا دریافت کرده است، حق مطالبه وجه آن چک را ندارد و باید چک را به صادرکننده برگرداند. با این وجود باید توجه داشت تا زمانی که وجه چک دریافت نشده، ربا محقق نمی‌شود.
شرایط جرم ربا
۱. مرتکبان جرم ربا اشخاص حقیقی هستند و نمی‌توان اشخاص حقوقی مثل شرکت‌ها و ادارات و.. را به دلیل رباخواری مورد تعقیب قرار داد. حتی در صورتی که معاملات ربوی میان اشخاص حقوقی و حقیقی منعقد شود، فقط شخص حقیقی مسئولیت کیفری دارد و شخص حقوقی تبرئه می‌شود.
۲. در معاملات ربوی ضروری است که دریافت وجه مازاد، حتماً به صورت مال مثل خانه، ماشین، مقدار قابل توجهی پول نقد و… باشد و در صورتی که افراد بر یک شرط غیر مالی توافق کنند، چنین عملی ربا تلقی نمی‌شود. برای مثال فردی در ازای پرداخت مبلغی، شرط کند که طرف مقابل با دختر او ازدواج کند.
مجازات ربا گیرنده و ربا دهنده
در پاسخ به این سوال که آیا ربا دهنده و ربا گیرنده هر دو مجرمند یا خیر، باید گفت که ربا دهنده و ربا گیرنده و حتی شخصی که واسطه عمل رباست، مجرم محسوب می‌شوند.
مطابق با قانون هر یک از مجرمان به ۶ ماه تا ۳ سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق و جزای نقدی معادل مال مورد ربا محکوم می‌شوند.
علاوه بر این مجازات‌ها، ربا گیرنده باید مبلغ اضافه را به ربا دهنده مسترد کند. البته هر زمان ثابت شود که ربا دهنده در حالت اضطرار وجه اضافه پرداخت کرده است، مجازات نخواهد شد.
ربا دادن در حال اضطرار برای ربا دهنده جرم به حساب نمی‌آید و اگر ربا بین پدر و فرزند و زن و شوهر باشد یا مسلمان از کافر ربا دریافت کند، عملکرد آن‌ها از حیث قوانین جرم محسوب نمی‌شود.
پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی بیشتر با جرم رشوه “جرم رشوه و مجازات آن” را مطالعه کنید.
