چه زمانی دیه از بیت المال پرداخت می‌شود؟

پرداخت دیه، بر عهده شخصی است که به دیگری ضربه و خسارتی وارد کرده باشد. اما گاهی اوقات و در مواردی خاص و استثنایی دیه فرد از صندوق بیت‌المال پرداخت می‌شود. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی موارد پرداخت دیه از بیت المال می‌پردازیم.

پرداخت دیه صدمات از بیت المال

• هرگاه در اثر خطای قاضی، در حکم و یا تشخیص موضوع، ‌شخص بی‌گناهی محکوم به مرگ شده یا متحمل خسارت بدنی شود، دیه قتل یا جراحت برعهده بیت‌المال است.
• اگر فردی به سبب ازدحام جمعیت کشته شود، یعنی شخص در خیابان و اماکن عمومی و به دلیل فشار حاصل از ازدحام جمعیت جان خود را از دست دهد، دیه از بیت‌المال پرداخت می‌شود.
• اگر فردی در اثر آشوب و اغتشاش مصدوم یا کشته شود، دیه او هم از صندوق بیت‌المال پرداخت می‌شود.
• در مواردی که عبور عابر پیاده ممنوع است، اگر عابر عبور کند و راننده‌ای که با سرعت مجاز و مطمئنه در حرکت و وسیله نقلیه او نقص فنی نداشته باشد، راننده مسئولیتی در مورد دیه نخواهد داشت. اما اگر جسد شخصی در خیابان پیدا شود و برای قاضی دلیلی بر وقوع قتل او از سوی شخصی یا اشخاصی وجود نداشته باشد، دادگاه باید دیه او را از بیت‌المال بدهد.
•  فردی که فوت می‌کند و مجهول‌الهویه است و اولیای دم او شناسایی نشوند، دیه به حساب بیت المال واریز می‌شود تا اولیای دم این فرد پیدا شوند.

•  در صورتی که تصادفی روی دهد که نه اولیای دم متوفی شناسایی شوند و نه مقصر حادثه مشخص باشد.
•  در صورت بروز حادثه‌ای مانند تصادف که منجر به فوت غیرعمد شود. در این موارد نحوه وصول دیه از بیت المال به این صورت است که اگر شخص متوفی و اولیای دم نیز شناسایی شوند، ولی شخص متهم شناسایی نشود، در اینجا دادیار رسیدگی می‌کند. در صورتی که مشخص شد که مقصر حادثه قابل شناسایی نیست، از دادگاه درخواست می‌شود که دیه از بیت المال پرداخت شود. در اینصورت، وقتی پرونده به اجرای احکام آمد، وقت نظارت تعیین می‌شود و اولیای دم با ارسال اخطاریه به عنوان شاکی دعوت می‌شوند. در این موارد مانند مدارکی که بیمه برای پرداخت دیه می‌خواهد، صندوق بیت المال این مدارک و همچنین گواهی انحصار وراثت را هم درخواست می‌کند. در اینصورت صندوق بیت‌المال، اولیای دم را به بیمه مرکزی معرفی خواهد کرد که بخشی از دیه را بیمه مرکزی پرداخت کند و بعد از آن اولیای دم، باقی مانده دیه را از صندوق بیت‌المال دریافت می‌کنند.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر اعاده حیثیت از چه طریقی ممکن است؟ را مطالعه کنید.