بازار اجاره مسکن در سال ۹۸، بر اساس آمارها و پیش‌بینی‌های فعالان بازار، برای مستاجران چندان خوشایند نخواهدبود. التهاب در بازار ارز که از اردیبهشت امسال آغاز و تا پایان تابستان ادامه داشت، در عمل منجر به رشد تورم در تمام بخش‌ها شد.
طبق معمول، این التهاب خیلی زود در بازار مسکن رخنه کرد و تورم افسارگسیخته بخش مسکن بدون توجه به تناسب با میانگین درآمد خانوار، به رکود چندساله حاکم بر اقتصاد مسکن افزود.
بازار مسکن به سبب ارتباط با بخش‌های بالا و پایین دستی اقتصاد، نسبت به دیگر بخش‌ها اثرپذیری بیشتری از ارز دارد.
در عین حال، این بخش انعطاف‌پذیری کمتری هم دارد و از این رو پس از کاهش قیمت ارز و ایجاد ثبات نسبی در بازار، قیمت مسکن کاهش نیافت.
افزایش اجاره بها در سال۹۸
شیب صعودی قیمت‌ها از نیمه مرداد شدت گرفت و تا آذرماه ۹۷ به بالاترین حد خود در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته رسید.
این روند صعودی، هرچند آهسته‌تر از قبل اما همچنان ادامه دارد. بررسی‌های مجله دلتا نشان می‌دهد بهرغم برخی اظهارنظرها درباره ثبات قیمت در بازار مسکن و افزایش نیافتن قیمت‌ها، هنوز در بخشی از مناطق شاهد رشد قیمت‌ها هستیم.
البته این افزایش قیمت در سال آینده ادامه نمییابد و به احتمال زیاد، سال ۹۸ قیمت مسکن در بخش خرید و فروش ثبات خواهد داشت.
در واقع آنچه که در سال آینده فعالان بازار مسکن و متقاضیان مسکن را نگران کرده است، اوضاع بازار اجاره مسکن است. اعداد و ارقام بانک مرکزی از رشد اجارهبها خبر و نشان می‌دهد، میانگین رشد اجارهبها در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود ۱۶ درصد افزایش یافته است.
این درحالی است که مطابق عرف، بازار اجاره مسکن در ماه‌های پایانی سال و فصل سرما روندی رو به کاهش داشته و برعکس، از اواخر بهار و آغاز تابستان است که کرایه خانه‌ها به تدریج افزایش مییابد.
از این رو باید انتظار داشت که تابستان آینده، مستاجران روزهای سختی پیش رو داشته باشند و اگر برای این موضوع چارهاندیشی نشود، شاهد تغییر بافت فرهنگی شهرها و کوچ اجباری مستاجران خواهیم بود.
کوچ اجباری مستاجران
همانطور که گفته شد، افزایش اجارهبها در سال ۹۷ جابهجایی مستاجران را در پی داشته و این پدیده که شهرنشینان در سال ۹۸ به شهرهای کوچک و مناطق حاشیه‌ای کلانشهرها کوچ کنند، چندان دور از انتظار نخواهد بود.
امسال مستاجران مناطق مرفه‌نشین به مناطق میانی و به ترتیب ساکنان مناطق میانی به جنوب شهر و در نهایت جنوب شهریها به شهرک‌های حاشیه‌ای مهاجرت کردهاند.
بر اساس آمار بانک مرکزی، شاخص بهای اجاره مسکن در مناطق شهری ایران در سه ماهه دوم سال ۱۳۹۷ به عدد ۱۱۸/۸ رسید که نسبت به سه ماهه پیش از آن ، معادل ۳/۶ درصد و همچنین در مقایسه با سه ماهه مشابه سال گذشته، ۱۱/۸ درصد افزایش یافته است. بر همین اساس، متوسط شاخص بهای اجاره مسکن در شش ماه اول سال ۹۷ نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۱۰/۸ درصد افزایش نشان می‌دهد. شاخص مذکور در دوازده ماه منتهی به شهریورماه ۱۳۹۷ نسبت به دوازده ماه منتهی به شهریورماه ۱۳۹۶ معادل ۹/۹ درصد بیشتر شده است.
متناسب نبودن درآمد خانوار با بازار اجاره مسکن
بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که متوسط هزینه‌های خوراکی و غیر خوراکی یک خانوار چهار نفره در ماه ۳ میلیون تومان است. این یعنی سالانه ۳۶ میلیون تومان هزینه یک خانواده چهارنفره است.
اگرچه خبرها حاکی از افزایش ۲۰ درصدی حقوق کارمندان در سال ۹۸ است اما تورم بازار مسکن در سال ۹۷ در تهران ۹۲ درصد و در سایر شهرها بیش از ۵۰ درصد بوده است.
تورم و متناسب نبودن درآمد و هزینهها، بهویژه برای مستاجران سخت‌تر خواهدبود. بر این اساس، باید با سیاست‌های حمایتی نظیر ساخت مسکن اجتماعی در بلند مدت و ارائه تسهیلات کم بهره در کوتاه مدت و تامین مسکن قشرهای متوسط و ضعیف جامعه، در دستور کار مسئولان بخش مسکن قرار گیرد.
برای دیدن مطالب مرتبط پیرامون این گزارش، صفحه خبر و گزارش و اخبارمسکن مجله دلتا را ببینید.
