خانه میلیاردی در تهران که روزی رویای طبقه متوسط و زوجهای جوان بود اگرچه همچنان در حد یک رویا باقی مانده اما یک ویژگی تازه پیدا کرده است و آن ملزم شدن اکثر قشرهای جامعه به خرید خانه میلیاردی در تهران است. به صورتی که دیگر شنیدن عبارت خانه میلیاردی ۷۰ مترمربعی در تهران چندان تعجب آور نیست.
گزارشها نشان میدهد که هم اکنون برای خرید یک واحد ۷۰ مترمربعی در مرکز شهر و اطراف خیابان انقلاب باید اندوختهای در حدود یک میلیارد تومان در اختیار داشته باشید که این مهم با وجود وام ۱۶۰ میلیون تومانی و سطح درآمد خانوارها چیزی شبیه غیر ممکن است.
به گزارش مجله دلتا؛ به نقل از خبرگزاری مهر، افزایش بی رویه قیمتها سبب شده است تا گرانی کاذب در بازار شکل بگیرد. به این نحو که هر فروشنده به این بهانه که مالکان دیگر آپارتمانها حاضر به پائین نگه داشتن قیمت ملک خود نیستند به افزایش قیمت مبادرت میکنند. طبیعی است که بعد از چندین سال به دلیل تورم، ارزش ملک با رقم پیشنهادی در نقطه تعادل قرار میگیرد، ولی در این مدت تقاضای مصرفی نه فقط کاهش نمییابد بلکه با توجه به آمار سالانه ۷۰۰ هزار ازدواج، این تقاضا متراکم میشود و این یعنی افزایش خانه میلیاردی ۷۰مترمربعی و کمتر در تهران که بازار را تحت تاثیر قرار میدهد.
آنچه مسلم است بازار مسکن هم اکنون در شرایط رکود تورمی است و کاهش میزان معاملات نیز نشان میدهد مصرف کننده واقعی توان کافی برای خرید خانه میلیاردی را ندارد و طرف عرضه نیز با انگیزه حفظ سرمایه درپی فروش به بالاترین قیمت در بازار است.
خرید خانه با پس انداز گذشته ممکن نیست
در همه جای دنیا مسکن کالایی است که خانوار باید آن را از محل پس انداز خود و از طریق وام مسکن تهیه کند. این یعنی پس انداز قبلی برای خرید خانه به خصوص در تهران مقدور نیست. لزوم پرداخت وام بلند مدت خرید مسکن نیز به همین علت است. چرا که مردم باید در خرید مسکن بخش کمی از آن را پرداخت، و بقیه را در قالب وام مسکن و با اقساط بلندمدت تسویه کنند.
نرخ تورم بالا در چهار دهه گذشته سبب شده تا بازار رهن یا همان بازار وام بلند مدت خرید مسکن آنطور که مطلوب است توسعه پیدا نکند. به همین دلیل هم بانکها حاضر به پرداخت تسهیلات این چنینی نیستند. چرا که باز پرداخت وام با نرخ سود ۲۵ درصد برای عموم مردم دشوار و حتی ناممکن است و بانکها ریسک این کار را قبول نمیکنند.
تنها بانکی که هم اکنون وام مسکن با سود ۱۰ درصد در اختیار مردم قرار میدهد، این تسهیلات را در قالب پروژههای مسکن مهر اعطاء میکند و جدای از معضلات اسف بار زیرساختها در مسکن مهر، همین تسهیلات ۶۰ و ۸۰ میلیون تومانی به سختی تامین میشود.
بانک مرکزی باید مانع سفتهبازی در بازار مسکن شود
حمایت از طرف عرضه در بازار مسکن مهم است اما این در شرایطی است که منابع کافی برای این کار وجود داشته باشد. از این رو اکنون که بازار با کاهش تقاضا همراه است و پول کافی برای حمایت از دوطرف عرضه و تقاضا وجود ندارد بهتر است که طرف تقاضا تقویت شود. به این ترتیب که سقف وام خرید افزایش یابد و به واسطه کمبود منابع کافی، نباید نگران بود که افزایش تسهیلات خرید مسکن، به افزایش قیمت بالاتر مسکن بینجامد.
منطق بازار مسکن اینگونه است که تسهیلات با سود بالاتر در اختیار طرف عرضه قرار میگیرد و متقاضی، وام مسکن بلندمدت با نرخ سود پایینتر را دریافت میکند. بنابراین براساس این رابطه سازنده میتواند با این تسهیلات بدهی خود را با بانک تسویه کند. در هر صورت، اگر منابع برای افزایش وام وجود داشته باشد، باید این منابع مدیریت شود و هر جا که امکان سفتهبازی وجود دارد، بانک مرکزی میبایست از ارائه وام به آن بخشها خودداری کند.
برای دیدن مطالب بیشتر پیرامون این گزارش، صفحه خبر و گزارش در مجله دلتا را ببینید.