افراز مال مشاع در واقع عبارت است از تقسیم مال غیرمنقول مشاع بین شرکا به نسبت سهم آنها از یکدیگر. در این مطلب از دلتا مگ قصد داریم تا هر آنچه که باید پیرامون افراز مال مشاع بدانید را برایتان بازگو کنیم.
افراز مال مشاع
مال مشاع عبارت‌اند از مالی که چند نفر هم‌زمان در جز به جز آن مال شریک باشند همچنین سهم هر یک را نتوان در خارج از هم تشخیص داد. مال مشاع در مقابل مال مفروز یا ملک اختصاصی قرار دارد.
حالا مال مفروز یا اختصاصی به مالی گفته می‌شود که شخص به نحو انحصار مالک آن باشد. برای مثال زمانی را تصور کنید که یک نفر مالک مال غیرمنقول باشد و اقدام به انتقال آن به دیگری کند.
لذا به‌طورکلی اگر دو یا چند نفر به‌صورت مشترک صاحب‌ملکی باشند و بخواهند سند مجزایی برای سهم خود دریافت کنند تا حق هرگونه دخل و تصرف و استفاده از آن سند مثل خریدوفروش و یا وثیقه را داشته باشند، باید برای افراز و پیرو آن دریافت سند تفکیکی اقدام کنند.
موارد غیر قابل افراز بودن ملک مشاع
- یکی از موارد عدم امکان افراز ملک مشاع به دلیل وجود مقررات قانونی است. برای مثال مندرجات قانون جلوگیری از خردشدن اراضی کشاورزی و آیین‌نامه مربوطه. عدم افراز مال موقوفه بین موقوف‌ٌعلیهم یا عدم امکان افراز ملک به دلیل اینکه جزو اراضی ملی هستند.
- یکی دیگر از موارد زمانی است که تقسیم مال مشاع برای یک یا چند شریک ایجاد ضرر کند. طبق ماده ۵۹۱ قانون مدنی امکان تقسیم وجود نخواهد داشت مگر به تراضی.
- یکی از موارد زمانی است که نسبت به ملک مشاع سند مالکیت معارض صادر شده و تا زمانی که رفع تعارض صورت نگرفته باشد افراز انجام نمی‌گردد.
- مورد بعدی در جایی است که افراز باعث کاهش یا ازبین‌رفتن ارزش ملک می‌شود یا ماهیت ملک به‌گونه‌ای است که امکان افراز نسبت به آن وجود ندارد؛ مانند افراز یک واحد آپارتمان.
دستور فروش ملک مشاع در مواردی که امکان افراز وجود ندارد
درصورتی‌که بنا به تصمیم واحد ثبتی ملک غیر قابل افراز تشخیص داده شود، به‌موجب ماده ۹ آیین‌نامه قانون افراز و فروش املاک مشاع در صورت صدور حکم قطعی بر غیر قابل افراز بودن ملک و همین‌طور صدور حکم قطعی از دادگاه در مواردی که درخواست افراز از دادگاه انجام گردید دادگاه شهرستان محل وقوع ملک بر حسب درخواست یک یا چند نفر از شرکای که در رویه باید به‌صورت دادخواست طرح شود دستور فروش آن را به دایره اجرای احکام دادگاه خواهد داد.
زمانی که طبق نظر واحد ثبتی، یک ملک غیر قابل افراز باشد، طبق ماده ۹ آیین‌نامه قانون افراز و فروش املاک مشاع در صورت صدور حکم قطعی بر غیر افراز بودن ملک و همین‌طور صدور حکم قطعی از دادگاه در مواردی که درخواست افراز از دادگاه انجام گردید، دادگاه شهرستان محل وقوع ملک بر حسب درخواست یک یا چند نفر از شرکای که در رویه باید به‌صورت دادخواست طرح شود و سپس دستور فروش آن را به دایره اجرای احکام دادگاه خواهد داد.
حالا در این مرحله مدیر اجرا نسبت به فروش ملک وفق مقررات قانون اجرای احکام مدنی مربوط به فروش اموال غیرمنقول اقدام می‌نماید. همچنین متقاضی و هر یک از شرکا می‌توانند مثل سایرین در مزایده شرکت نمایند و با پیشنهاد بالاترین قیمت پیشنهادی مزایده را به نفع خود تمام کرده و از فروش ملک به شخص ثالث جلوگیری کنند.
پیشنهاد مطالعه: جدیدترین قیمت خرید ملک در محله ۱۷ شهریور تهران
