وقتی دو نفر با هم قرارداد می بندند، تعهداتی را برای یکدیگر به وجود می آورند. قانون مدنی به بعضی از این تعهدات اشاره کرده است؛ یعنی قانون تعهداتی برای طرفین به وجود می‌آورد که به آنها «تعهدات اصلی یا قانونی» گفته می‌شود.
به گزارش مجله دلتا، قرارداد علاوه بر تعهدات قانونی و اصلی، می‌تواند تعهدات دیگری را نیز برای طرفین به وجود آورد.طرفین قرارداد می‌توانند علاوه بر تعهداتی که قانون برای آنها ایجاد کرده، تعهدات دیگری را برای طرف مقابل و به نفع خود، به وجود آورند. مثلا در قرارداد فروش یک خانه، اگر طرفین در قرارداد بنویسند که در صورتی که با گذشت یک ماه از زمان قرارداد، فروشنده اقدام به تنظیم سند رسمی نکند،خریدار می‌تواند قرارداد را فسخ نماید و ثمن(قیمت) معامله را پس بگیرد.
شروط ضمن عقدِ باطل را می‌توان به دو دسته تقسیم نمود:
الف. شروطی که خودشان باطل هستند، یعنی اگر در قرارداد ذکر شوند هیچ اعتباری ندارند؛ اما باعث باطل و بی اعتبار شدن قرارداد نمی‌شوند.
طبق ماده‌ی ۲۳۲ قانون مدنی این شروط سه دسته‌اند:
- شرطی که انجام نشدنی و غیرمقدور باشد؛ مانند آنکه در قراردادی شرط شود که یکی از طرفین یک زبان خارجی را به‌طور کامل در یک روز به فرد دیگر آموزش دهد.
- شرطی که نامشروع (غیرقانونی) باشد؛ مانند آنکه در یک قرارداد شرط شود که یکی از طرفین خانه‌ی یک نفر دیگر را آتش بزند.
- شرطی که بدون نفع یا فایده باشد؛ طرفین هرچیزی را که در قرارداد ذکر می کنند به دنبال نفعی از آن هستند. اگر شرطی در قرارداد ذکر شده باشد که به فرض اجرای آن، هیچ نتیجه و فایده ای نداشته باشد. این شرط باطل است.
در نوشته بعدی به بررسی دسته ی دوم این شروط می پردازیم؛ شروطی که نه تنها خودشان بی اعتبار هستند بلکه باعث بی اعتباری قرارداد هم می شوند.
