حتما شنیده اید که این روزها مراجعه به بانک ها برای دریافت تسهیلات مالی افزایش یافته است، در بسیاری موارد، بانک برای اطمینان از بازپرداخت پولی که به عنوان تسهیلات در اختیار مشتریان قرار می دهد، مالی(ملک) را به عنوان رهن درخواست می کند و به این صورت ملک مشتری برای تضمین بازپرداخت کامل تسهیلات دریافتی در رهن بانک قرار می گیرد.
به گزارش مجله دلتا سوال اینجاست که آیا مشتری می تواند ملک در رهن بانک را بفروشد یا اجاره دهد یا تصرفات دیگری در آن انجام دهد؟ به عبارتی دیگر، میخواهیم ببینیم این قرارداد رهن تا کجا اختیارات حقوق مشتری را نسبت به ملکش محدود می کند؟ بهتر است موارد را در قالب یک دسته بندی بررسی کنیم:
فروش مال رهنی
قانون مدنی در ماده ی ۷۰۳ و ۷۹۴ این حق را برای مرتهن(در اینجا بانک) قائل شده که بتواند رهن( مشتری بانک) را از اقداماتی که به ضرر اوست منع کند. اما از طرف دیگر با رهن قرار گرفتن ملک مشتری در دست بانک، مالکیت مشتری بر آن ملک از بین نمی رود و تصور اینکه بعد از رهن، ملک به بانک منتقل می شود، غلط است. پس تکلیف بانک چیست؟ در موردی که مشتری ملک در رهن بانک را می فروشد، قرارداد منعقد می شود اما برای آنکه نفوذ حقوقی پیدا کند نیازمند اجازه ی بانک است. بانک با بررسی شرایط و منافع خود اگر انتقال صورت گرفته آن را می پذیرد یا رد می کند.
اجاره مال رهنی
همان موادی که در بالا ذکر شده باز هم در اینجا نقش دارند و اگر مشتری ملک در رهن بانک را به کسی اجاره بدهد و بانک آن را نافی منافع خویش ببیند می تواند مانع مشتری شود.
تصرفات مخرب
اگر مشتری اقداماتی انجام دهد که باعث تخریب ملک در رهن بانک شود قانون در ماده ۷۹۱ او را مجبور می کند که مال دیگری را به عنوان بدل معرفی کند.ارزش مالی که به جای قبلی معرفی می شود نباید کمتر از مال قبلی باشد.
