
مصرف مشروب و سایر نوشیدنیهای الکلی، آثار و عواقب نامطلوب و ناخوشایندی از لحاظ روحی و روانی بر هر انسانی دارد. شرب خمر، یک مجازات حدی است، حد به مجازاتی گفته میشود که میزان، نوع و کیفیت آن در شرع مقدس اسلام تعیین شده است.
شرب خمر (شرابخواری) ترکیب دو کلمهی شُرب (به معنی نوشیدن) و خَمر( به معنی مایع مست کننده) است.
مجازات نوشیدن مشروب طبق قانون ایران:
مجازات اصلی در نظر گرفته شده برای شرب خمر در قانون ایران، ۸۰ ضربه تازیانه است. اگر شرب خمر علنی و در معابر عمومی صورت گرفته باشد، علاوه بر حد (یعنی ۸۰ ضربه شلاق) به ۲ ماه تا ۶ ماه زندان نیز محکوم خواهد شد.
ماده ۲۶۴ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ خوردن مسکر و تزریق آن را حرام دانسته است.مطابق با این ماده، مصرف مشروب از قبیل خوردن وتزریق آن چه کم یا زیاد باشد ، مست کند یا نکند، خالص باشد یا مخلوط بهگونهای که خاصیت مست کنندگی آن از بین نرفته باشد ، موجب حد است.
اضطرار در مصرف مشروبات الکلی یعنی چه؟
هرگاه کسی مضطر (ناچار) شود که برای نجات از مرگ یا جهت درمان بیماری سخت به مقدار ضرورت مشروب بخورد محکوم به حد نخواهد شد.
مصادیق اضطرار در قانون مجازات اسلامی نجات از مرگ و درمان بیماری سخت عنوان شده است و موارد دیگر را شامل نمیشود. بنابراین اگر کسی دچار بیخوابی شده است و برای اینکه زودتر بخوابد، مشروب بنوشد، دارای مسئولیت کیفری خواهد بود.
شایان ذکر است، قید سخت در مورد بیماری بستگی به نظر عرف دارد و منظور از عرف، عرف پزشکی است.
اثبات جرم خوردن مشروب :
اثبات این جرم از سه راه امکانپذیر است:
- اقرار
- شهادت
- علم قاضی
-
اقرار:
در ارتباط با شرب خمر قبل از هر چیز باید به این نکته توجه کرد که شارب (مصرفکننده مشروبات الکی) باید بالغ، قاصد و مختار باشد. همچنین، این شخص نباید به حکم و موضوع شرب خمر جاهل باشد. زیرا در اینصورت یعنی در صورت جاهل بودن او، حدی بر او جاری نمیشود.
اقرار برابر قانون مجازات اسلامی یعنی قبول ارتکاب جرم از جانب خود مجرم است .
این اقرار باید توسط مجرم هم گفته و هم نوشته شود و در صورتیکه نتواند و معذور از نوشتن و یا گفتن آن باشد، باید با نشانه ها و اشاره هایی که روشن و واضح و بدون ابهام باشد صورت گیرد.
همچنین، اقرار نباید با اکراه، شکنجه، اذیت و آزار روحی و یا جسمی، صورت گرفته باشد. (که در اینصورت فاقد ارزش و اعتبار است و دادگاه مکلف است از متهم تحقیق مجدد کند.)
از اقرار با عنوان شاه دلایل یاد می شود، اگر اقرار توسط متهم صورت گرفت، دیگر نیاز به دلایل و مستندات دیگری نیست. (البته در شرب خمر ۲ بار اقرار، آن هم مکتوب لازم است.)
-
شهادت:
در صورتیکه برای اثبات شرب خمر از شهادت استفاده شود، شهادت باید توسط ۲ مرد عادل داده شده باشد. سایر ویژگی های ضروری برای شهود عبارت است از: بالغ بودن، عاقل بودن، با ایمان بودن، طهارت مولد (یعنی حلال زاده بودن شاهد)، عدالت، عدم وجود انتفاع شخصی برای شاهد یا رفع ضرر از او، عدم اشتغال به تکدی گری (گدایی) و ولگردی.
-
علم قاضی:
معمولا علم قاضی در ثابت شدن مصرف مشروب استفاده نمیشود و گاهی از موجبات اثبات جرم است.