هیچ ارثی به این فرزند شما نمی‌رسد

قانون مدنی ایران به پیروی از شریعت اسلام و فقه، فرزندخواندگی را به رسمیت نشناخته است. فقط طبق قانون حمایت از کودکان بی‌سرپرست (مصوب ۲۹ اسفند ۱۳۵۳) خانواده‌های فاقد فرزند می‌توانند کودکان بی‌سرپرست را به فرزندی بپذیرند. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع تعلق ارث به فرزند خوانده می‌پردازیم.

انحصار ورثه و سهم‌الارث فرزند خوانده

برای آن که افراد از یکدیگر ارث ببرند باید یکی از ۳ نوع رابطه‌ (خونی، نسبی، زوجیت) در میان آن‌ها وجود نداشته باشد. در صورت نبود هیچ یک از روابط بالا، امکان به ارث بردن افراد دیگر بسیار کم است. بنابراین در رابطه وضعیت سهم‌الارث فرزند خوانده می‌توان گفت که طبق قوانین ایران، سهم‌الارث فرزند خوانده، در حالت عادی جنبه قانونی ندارد و معنای خاصی ندارد، مگر آن که سرپرستان قانونی فرد خودشان با اراده‌ شخصیشان قبل از فوت، در وصیت خود ذکر کنند. فرزند خوانده آنان نیز ارث ببرد و میزان آن را هم مشخص کند.

اگر با موضوع تقسیم ارث روبرو شده باشید، به خوبی می‌دانید که اولین قدم بعد از مرگ فردی، گرفتن برگه انحصار وراثت توسط ورثه است. اصولاً در این میان، فرزند خوانده جایگاه قانونی در میان ورثه نخواهد داشت. حتی اگر نام او به عنوان فرزند در شناسنامه شخصی که سرپرستی قانونی او را بر عهده گرفته باشد، ثبت شده باشد.

به عنوان یک قاعده کلی می‌توان گفت که فرزند خوانده از سرپرست خود ارث نخواهد برد. البته مگر آن‌که سرپرست قبل از مرگش از راه‌های قانونی برای انتقال مال و اموالی به او استفاده کند.

راه‌های تعلق اموال به فرزند خوانده

تاکنون به خوبی متوجه شدیم که سهم‌الارث فرزند خوانده تنها در صورتی اعتبار قانونی خواهد داشت که خود شخص سرپرست قبل از مرگ از راه‌های قانونی استفاده کند تا اموالی را به فرزند خوانده‌اش بسپارد. اگر از این راه‌های قانونی استفاده نکند، پس از مرگش موضوعی به نام سهم‌الارث فرزند خوانده، دارای اعتبار قانونی نخواهد بود.

به چند مورد از اصلی‌ترین راه‌های تقسیم ارث به فرزند خوانده اشاره می‌کنیم:

• سرپرست قانونی و کسی که از او نگهداری می‌کرده است باید تا زمانی‌که زنده است به‌صورت قانونی و محضری اموالی را به فرزند خوانده‌اش واگذار کند.
• اگر فرد از طریق محضری و قانونی نتواند مال و اموال مورد نظرش را به فرزند خوانده‌اش منتقل کند باید حتما در وصیت نامه‌اش ذکر کند که اموال و ثروت مشخصی به تملک فرزند خوانده‌اش در بیاید. از این طریق او می‌تواند آسوده خاطر باشد که سهم‌الارث فرزند خوانده‌اش را مشخص کرده است.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب آیا زن خیانتکار حق گرفتن مهریه را دارد؟ را مطالعه کنید.