تعیین محل زندگی در شروط ضمن عقد

یکی از موضوعات مهمی که بعد از ازدواج پیش می‎آید حق تعیین مسکن یا محل سکونت مشترک زوج‌ها است. زمانی خانواده به طور جدی تشکیل می‎شود که زن و مرد زیر یک سقف رفته و زندگی مشترک‎شان را شروع کنند. بنابراین یافتن محل مناسبی برای شروع زندگی، لازمه زندگی مشترک یک زوج است. در این نوشته قصد داریم که به ابهاماتی که در مورد اختیارات زن و مرد در این‎باره است پاسخ دهیم. در ادامه با مجله دلتا همراه باشید.

تهیه مسکن مشترک بر عهده کیست؟

قانون مدنی در ماده ۱۱۰۷ به تعریف نفقه پرداخته و ضمن آن، تهیه مسکن را به منزله یکی از مواردی که تحت عنوان نفقه بر عهده مرد است می‌شناسد. نفقه عبارت است از تمام نیازهای متناسب و متعارف با وضعیت زن از قبیل مسکن، لباس، غذا ، اثاث منزل و هزینه‌های بهداشتی درمانی و خدمتکار در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.

طبق این قانون، مسکن جزئی از حق نفقه زن محسوب می‎شود و مرد مکلف است که مسکن مناسبی را برای خانواده خود تهیه کند. نکته دیگری که از مفهوم این ماده برمی‎آید این است که این مسکن باید با شأن و مرتبه اجتماعی زن و نه توانایی و شأن شوهر متناسب باشد. در غیر اینصورت زوجه می‎تواند از سکونت در آن خانه ممانعت کند. به این ترتیب تهیه نکردن مسکن توسط شوهر از موجبات عسر و حرج (سختی و مشقت) و طلاق است و ناتوانایی مالی برای تهیه مسکن هم به منزله ناتوانی از پرداخت نفقه و در حکم نپرداختن نفقه است.

از لحاظ اخلاقی زن و شوهر باید با همفکری یکدیگر در خصوص موضوعات مشترک مانند تعیین خانه‌ای که قرار است در آن زندگی کنند تصمیم‌گیری کرده و به نتیجه‎ای مناسب برسند اما در صورت بروز اختلاف، قانون به حل مساله در این باره پرداخته است. مطابق با ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی، زن موظف است در منزلی زندگی کند که شوهر مشخص کرده است، مگر آنکه اختیار تعیین مسکن را در زمان عقد گرفته باشد. بنابراین قانون مدنی این اجازه را صادر کرده که در صورت شرط ضمن عقد، حق و اختیار مشخص کردن مسکن به زن واگذار شود. این حق شامل انتخاب مسکن، محل زندگی و شهر می‎شود.

چگونگی تعیین حق مسکن در زمان عقد

در صورتی که قصد گرفتن شرایط حق تعیین مسکن زن و درج آن در شروط ۱۲ گانه ضمن عقد ازدواج دارید باید به این نکته توجه کنید که جزئیات این موضوع بسیار مهم است. در شرایط حق مسکن زن، صرف نوشتن این موضوع که حق انتخاب مسکن با زن است، کافی نیست. زیرا قضات دادگاه  آن را مختص به تعیین شهر محل سکونت می‎کنند. حال آن که تعیین مستقل بودن و در چه محدوده شهر بودن یا حتی ذکر منزل خاص در عمل برای زن بسیار تاثیرگذار است.‌

بنابراین بر اساس موارد گفته شده و همچنین مطابق با ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی، زن می‎تواند در صورت ناتوانی مرد، از دادگاه تقاضای طلاق کند. البته داشتن حق و اختیار مشخص کردن محل سکونت توسط زن، به این مفهوم نیست که وی بتواند این حق را وسیله‎ای برای زیان وارد کردن به مرد قرار دهد و باید از این حق به صورت منطقی استفاده کند.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی بیشتر با شرایط و قواعد تمکین در قانون “تمکین در قانون مدنی” را مطالعه کنید.