تصرف عدوانی املاک

۰
2
زمان مطالعه: 3 دقیقه
تصرف عدوانی دعوایی است که بر خلاف خلع ید خواهان رفع تصرف (شاکی) لازم نیست مالک باشد بلکه هر شخصی که به نمایندگی یا به امانت، مال را در تصرف دارد (سابقه تصرف در ملک را دارد) می‎تواند به نمایندگی یا قائم مقامی مالک طرح دعوی کند.
تصرف عدوانی

تصرف عدوانی به معنای به زور گرفتنِ  زمین یا ملک از مالکِ آن یا از کسی است که بر اساسِ قرارداد یا توافق دو جانبه تصرف ملک به او تعلق دارد(مانندمستأجر). اگر فردی ادعا کند که تصرف غیرقانونی است ، باید با توسل به قانون و با اقامهٔ دعوی،متصرف غیر قانونی را از اقدام خود باز دارد وگرنه  خود، متجاوز محسوب خواهد شد.

تصرف عدوانی و تخلیه ید با خلع ید کاملا متفاوت هستند. همانطور که در مطلب گذشته به موضوع خلع ید پرداختیم و شرح دادیم  تصرف عدوانی و دعوای تخلیه ید با خلع ید کاملا متفاوت هستند. برای روشن شدن موضوع به ذکر تفاوت های این سه مبحث مهم می پردازیم زیرا، در صورت آگاه نبودن  و ارائه دادخواست اشتباه پروندهبا نقص مواجه و رد خواهد شد.

تصرف عدوانی

تفاوت خلع ید و تخلیه ید:

  • دعوای خلع ید با تخلیه ید از این لحاظ متفاوت است که دعوای خلع ید بر مبنای تصرف غیرقانونی (غصب) است و هیچ گونه قرارداد و توافقی مابین مالک و متصرف وجود ندارد اما در تخلیه ید توافق و قراردادی بین دو طرف وجود داشته است. مانند قرارداد اجاره که پس از انقضای موعد مشخص شده در قرارداد، مستاجر قصد تمدید اجاره را نداشته و حاضر به تخلیه ملک مورد اجاره نیست، بنابراین پس از پایان موعد اجاره ،غاصب محسوب می‎شود.
  • در تخلیه ید باید مالک ( اعم از مالک ملک یا مالک منافع ملک) دادخواست تخلیه ید تنظیم و حسب مورد به دادگاه و یا شورای حل اختلاف تقدیم کند. بنابراین برای مراجعه به مراجع قضایی نیاز به اثبات مالکیت خود ندارد و حتی اگر مالک منافع ملک مورد اجاره باشد هم کفایت می‎کند.
  • شایان ذکر است که بر خلاف خلع ید که فقط برای اموال غیر منقول( زمین – خانه – مغازه ) مطرح می‎شود، دعوای تخلیه ید برای اموال منقول هم  اجرا شدنی است .
  • هزینه دادرسی در دعوای تخلیه ید کمتر از دعوای خلع ید است. دعوای خلع ید هزینه دادرسی به میزان ۳ درصد از ارزش منطقه ای ملک است.

تصرف عدوانیتفاوت خلع ید و تصرف عدوانی:

  1. دعوای تصرف عدوانی به دو صورت حقوقی و کیفری قابل طرح در محاکم قضایی است. برخلاف دعوای خلع ید که فقط به صورت حقوقی قابل رسیدگی است.
  2. در تصرف عدوانی بر خلاف خلع ید خواهان رفع تصرف (شاکی) لازم نیست مالک باشد بلکه هر شخصی که به نمایندگی یا به امانت، مال را در تصرف دارد (سابقه تصرف در ملک را دارد) می‎تواند به نمایندگی یا قائم مقامی مالک طرح دعوی کند.
  3. در دعوای تصرف عدوانی تشریفات دادرسی رعایت نمی‎شود. یعنی دادگاه در بسیاری از موارد بنا به تصمیم قاضی، خارج از نوبت به این نوع دعاوی رسیدگی می‎کند و همچنین برای اجرای حکم رفع تصرف عدوانی، الزامی برای قطعی شدن رای در مرحله تجدیدنظر نیست و بلافاصله اجرا می‎شود. اما در دعوای خلع ید، حکم رفع تصرف بعد از قطعی شدن آن در مرحله تجدید نظر قابل اجرا خواهد بود.
  4. در مواردی که دعوای خلع ید در دادگاه مطرح می‎شود و قاضی حکم (رد یا قبول خواسته) در مورد آن صادر می‎کند از اعتبار امر مختومه یا قضاوت شده برخوردار می‎شود و دیگر در خصوص آن موضوع نمی‎توان دعوای تصرف عدوانی مطرح کرد. اما تصرف عدوانی این گونه نیست. به این معنی که اگر درباره خواسته تصرف عدوانی، حکمی صادر شد هر یک از دوطرف دعوی می‎توانند مجدد دادخواست خلع ید راجع به آن ملک را ارائه کنند.
  5. دعوای تصرف عدوانی (مزاحمت از حق یا ممانعت از حق) جزء دعاوی غیرمالی هستند. اما دعوای خلع ید همانطور که ذکر شد دعوای مالی است و هزینه دادرسی آن بر مبنای ارزش منطقه ای ملک محاسبه خواهد شد.

شایان ذکر است دعوای تصرف عدوانی مانند خلع ید فقط درباره اموال غیرمنقول قابل طرح است.

برای مطالعه‎ی بیشتر به نکات حقوقی ملکی، دانستنی های حقوقی ملکی مجله دلتا مراجعه کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیشتر ببینید در نکات حقوقی

همچنین بخوانید

چه زمانی داشتن وکیل برای طلاق توافقی الزامی است؟

یکی از سؤالاتی که از ما پرسیده می‌شود آن است که داشتن وکیل برای طلاق توافقی الزامی است یا …