چرا زمان فقط یک جهت دارد؟

از زمان اینشتین تاکنون فیزیکدانان، فضا و زمان را تشکیل دهنده یک ساختار چهار بعدی می‌دانند که فضا زمان نامیده می‌شود. اما فضا با زمان، تفاوت‌های عمده‌ای دارد. در فضا ما می‌توانیم آزادانه به هر طرف حرکت کنیم اما در زمان گیر می‌افتیم؛ به این معنا که پیرتر می‌شویم اما جوان‌تر نمی‌شویم؛ گذشته را به یاد می‌آوریم اما از آینده چیزی نمی‌دانیم. به نظر می‌رسد زمان یک جهت دارد که دانشمندان آن را «بردار زمان» می‌نامند. با مجله دلتا همراه باشید.

چرا زمان یک جهت دارد ؟

برای پاسخ به این سوال سرنخی در مفهومی با نام «آنتروپی» وجود دارد. در یک سامانه که انرژی به آن تزریق نمی‌شود، مانند کیهان، همه  چیز تمایل به حرکت از نظم به بی‌نظمی دارد. افزایش آنتروپی مثل دیگر پدیده‌‌های فیزیک دو طرفه نیست. آنتروپی فرآیندی است که فقط به یک سو می‌رود و زیاد می‌شود. کسی نمی‌داند چرا آنتروپی فقط زیاد می‌شود و کم نمی‌شود. اجرام با آنتروپی کم، منظم هستند و احتمال وجود داشتن آن‌ها زیاد نیست. اجرام با آنتروپی زیاد نامنظم هستند و این باعث می‌شود که احتمال وجود داشتن آن‌ها زیاد شود. آنتروپی همیشه زیاد می‌شود چرا که برای اجرام، نامنظم بودن آسان‌تر از منظم بودن است.

به نظر می‌رسد این توصیف از آنتروپی، می‌تواند به خوبی نشان دهنده‌ پیکان یک طرفه‌ زمان باشد. با این حال این که چرا آنتروپی در ابتدای پیدایش جهان کم بوده است، موضوعی است که کسی دلیل آن را نمی‌داند و این همان قطعه گم شده پازل است. دانشمندان می‌گویند اگر پاسخ این پرسش را که چرا جهان اولیه آنتروپی پایینی داشته است بیابیم، آنگاه خواهیم توانست به این سوال که چرا بردار زمان یک طرفه است و این سوال اساسی که چرا زمان تا این حد با فضا تفاوت دارد نیز پاسخ بدهیم.

پیشنهاد مطالعه: مطلب ۵ اتفاق عجیب و شگفت‌آور که در فضا برای انسان رخ می‌دهد! را بخوانید.