حمام شاهزاده‌ها، ساخته دست بی‌بی شهربانو

حمام شاهزاده های اصفهان یکی از حمام‌های تاریخی به‌جامانده از دوران صفویان است. شاید کمتر کسی بداند که ایرانی‌‌ها بیشتر از سه هزار سال پیش در شهرهای خود حمام عمومی داشته‌‌اند و احتمال می‌دهند اولین حمام تاریخ را جمشید پادشاه پیشدادی ایران ساخته باشد. حمام شاهزاده‌ها که در دوره طلایی تاریخ اصفهان، دوران صفوی ساخته شده است، نمونه‌ای از این بناها است. بانی این اثر معماری یکی از شاهزادگان صفوی به نام شهربانو بیگم، دختر شاه سلطان حسین صفوی است. با ما در مجله دلتا همراه باشید تا درباره این حمام بیشتر بدانیم.

سازنده حمام شاهزاده‌ها

بانی حمام شاهزاده های اصفهان از شاهزادگان صفوی بوده که مدرسه‌ای دو طبقه نیز، به همین نام در جوار حمام بنا کرد. این مدرسه در دوره اخیر تخریب و به جای آن، مدرسه‌ای برای دوره ابتدایی احداث شد. حمام شاهزاده‌ها در برگیرنده در ورودی، راهرو، سربینه، میاندر، گرمخانه، چهارچال حوض، خزینه، مسیر گاورو و حوضچه‌های پشت‌بام برای ذخیره آب است.

تاریخچه

شاهزاده شهربانو که در سال ۱۰۸۶ هجری قمری متولد شد، دختر متفاوت شاه سلطان حسین و عاشق کسب دانش بود. وی مدرسه‌ای با گرمابه‌ای مزین به نام شاهزاده‌ها که شایسته نام شهربانو خاتون بود، احداث و گرمابه شاهزاده‌ها را وقف طلاب مدرسه کرد. به این ترتیب تا سال‌های سال، طلاب در مدرسه‌ای که وقف شاهزاده خانم بود، درس خواندند و از حمام شاهزاده‌ها استفاده کردند. این حمام صفوی به مرور زمان آسیب‌های فراوان دیده و بخش‌هایی از آن ویران شده است.

بخش‌های مختلف حمام شاهزاده‌ها

حمام شاهزاده در بازار فرش اصفهان واقع شده و بر سردر آن نقش دو فرشته تاجدار دیده می‌شود. این حمام از بخش‌های سربینه و گرمخانه و میان‌در و فضای چال‌حوض تشکیل شده که هر یک نیز فضاها و بخش‌هایی دارد. در میان سربینه حمام، فضایی با قاعده هشت‌ضلعی قرار دارد که بر فراز آن گنبدی با تزئینات رسمی‌بندی بنا شده است. در این قسمت علائم برج‌های دوازده‌گانه روی گچ نقاشی شده که امروزه بخش‌هایی از آن باقی است.

تزئینات حمام

به راهرو حمام که وارد شوید تزئینات خیره‌کننده کاشی‌کاری آن دوران را خواهید دید. سربینه، پیچ خاصی بوده که ورودی را از بقیه قسمت‌ها جدا می‌کرده و افراد داخل حمام همدیگر را آنجا ملاقات می‌کردند. سربینه حمام شاهزاده‌ها با کاشی‌های فیروزه‌ای، سبز و سفید، حوضی هشت‌ضلعی و غیره تزئین شده است.

پیشنهاد مطالعه: برای خواندن مطالب بیشتر به چشم فیروزه‌ای زمین کجاست مراجعه کنید.