تحت چه شرایطی قرارداد باطل اعلام می‌شود؟

۰
0
زمان مطالعه: 2 دقیقه
شکل‌گیری و برهم‌خوردن قرارداد تابع قواعد خاصی است. در این میان، یکی از اصطلاحات مرتبط با قراردادها، بطلان قرارداد است.
ابطال قرارداد

هنگامی که یک قرارداد با رعایت تمامی قواعد و شرایط قانونی تشکیل می‌‌‌‌‌شود، طرفین می­‌توانند در صورت وجود مواردی که قانون‌گذار ذکر نموده است، آن را برهم بزنند یا در برخی موارد هم قرارداد بدون اراده طرفین و به‌صورت خودکار برهم می‌‌خورد. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع ابطال قرارداد می‌پردازیم.

دلایل باطل بودن یک قرارداد

  •  فقدان قصد

اعمال حقوقی برای آن‌که انجام شوند و آثار قانونی خود را به‌وجود آورند، نیازمند قصد هستند. بنابراین اگر شخصی، دیگری را به انجام یک معامله مجبور کند، در این حالت با توجه به اینکه این شخص در انجام معامله مجبور بوده است، طبق قانون می‌توان گفت که به‌طور کلی قراردادی هم واقع نشده و  قرارداد باطل است.

  •  فقدان اهلیت

اهلیت به معنای صلاحیت و شایستگی است. همه‌­ انسان‌­ها برای آن‌که بتوانند حقوق خود را اعمال یا اجرا کنند باید شرایط خاصی داشته باشند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از: عقل، بلوغ و رشد. بنابراین شخصی که صغیر باشد یعنی به سن بلوغ نرسیده باشد و شخصی که عاقل نباشد و به عبارت بهتر مجنون باشد، معامله‌‌ای که انجام می‌­دهد باطل خواهد بود.

  •  نامشروع بودن جهت معامله

هر قراردادی با هدف خاصی منعقد می‌شود و این هدف، از شخصی به شخص دیگر متفاوت است. یک نفر خانه‌‌ای را می‌‌خرد تا در آن سکونت کند و دیگری خانه‌ای می‌خرد تا آن را اجاره دهد.

هیچ ضرورتی ندارد که طرفین هدف خود از انجام معامله را در آن ذکر کنند اما اگر هدفی در قرارداد ذکر شده باشد، باید مشروع باشد. پس اگر شخصی در قرارداد ذکر کند که برای تأسیس قمارخانه این خانه را خریداری می ‌کند، قرارداد باطل است.

  •  معین بودن مورد معامله

هر معامله‌‌ای یک موضوع دارد که به آن، مورد معامله گفته می‌‌شود. موضوع معامله گاه یک عمل و گاه یک مال است. یعنی در اثر یک قرارداد، گاه برای طرفین تعهدی برای انجام یک کار به‌وجود می آید و گاه تعهد برای تسلیم یک مال ایجاد می‌شود.

موضوع معامله خواه تعهد به انجام یک کار باشد و خواه تعهد به تسلیم یک مال، باید خالی از ابهام و معلوم باشد. در غیر این صورت معامله باطل خواهد بود.

قرارداد باطل

آثار بطلان قرارداد

در صورتی که یک قرارداد به صورت صحیح واقع شود، تمامی آثار اصلی و فرعی مربوط به آن نیز به صورت کامل ایجاد می‌شود و پس از آن برای طرفین حقوق و تکالیف خاصی به‌وجود می‌آید.

در نتیجه اگر هریک از آنها به تکالیف خود در مقابل طرف دیگر عمل نکند، شخصی که ضرر کرده است می‌تواند به دادگاه مراجعه کند و با استناد به قرارداد از محکمه بخواهد که طرف قرارداد را مجبور به انجام تعهدات قراردادی خود کند.

در صورتی‌که یک قرارداد باطل باشد، این وضعیت جریان نخواهد داشت. در این حالت آثار اصلی و به تبع آن، آثار فرعی قرارداد به وجود نمی‌آید و هیچ‌یک از طرفین نمی‌تواند طرف دیگر را براساس آن قرارداد، به انجام تعهدات مربوط به قرارداد باطل وادار کند.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی بیشتر با نکات حقوقی در این زمینه، آیا ملک قولنامه‌ای قابل توقیف است؟ را مطالعه کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیشتر ببینید در نکات حقوقی

همچنین بخوانید

چه زمانی داشتن وکیل برای طلاق توافقی الزامی است؟

یکی از سؤالاتی که از ما پرسیده می‌شود آن است که داشتن وکیل برای طلاق توافقی الزامی است یا …